فرقۀ جهمیه (بخش دهم)

نویسنده: ابوعائشه

عقیدۀ صحیح و باور درست چه است؟

عقیدۀ صحیح و باور درست همان عقیده‌ای است که با آیات قرآن کریم و سنت پیامبر ^{صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم}، اقوال و افعال صحابۀ کرام و عملکرد سلف صالح و خیرالقرون، موافقت و مطابقت داشته باشد.

عقیدۀ درست و صحیح به عقیده‌ای گفته می‌شود که پیامبر ^{صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم}، صحابۀ کرام، سلف صالح اوایل و کسانی‌که در بهترین قرن‌ها می‌زیستند بر آن بودند و دلیل آن می‌تواند آیات و احادیث ذیل باشد:

1. الله متعال می‌فرماید: «فإن آمنوا بمثل ما آمنتم به فقد اهتدوا وإن تولوا فإنما هم في شقاق»؛ (پس اگر به آنچه شما به آن ایمان آورده‌اید، ایمان آورند، در حقیقت راه‌یافته‌اند و اگر روی برتافتند جز این نیست که آنان در ستیزند.)

2. «والسابقون الأولون من المهاجرین والأنصار الذین اتبعوهم بإحسان رضی الله عنهم‌ ورضوا عنه»؛ (و پیشروان نخستین از مهاجران و انصار و کسانی‌که به نیکوکاری از آنان پیروی کردند، خداوند از آنان خشنود شد و [آنان نیز] از او خشنود شدند.)

3. پیامبر اکرم ^{صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم} دربارۀ الفرقة الناجیة (گروهی که نجات می‌یابد) می‌فرماید: «وهم من کانوا علی مثل ما أنا علیه وأصحابي»؛ «آنان کسانی هستند که بر مسیری که من و یارانم در حرکت هستیم، حرکت کنند.»

4. پیامبر ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} می‌فرماید: «خیر الناس قرني ثم الذین یلونهم ثم الذین یلونهم»؛ «بهترین مردم، مردم قرن من هستند، سپس کسانی‌که بعد از آنان می‌آیند و بعد کسانی‌که بعد از گروه اول و دوم می‌آیند.»

از این آیات و احادیث به‌وضوح دانسته می‌شود که ما باید در باورها، اعتقادات و مسایل خود از پیامبر ^{صلی الله‌علیه‌و‌سلم}، یاران گرامی و صاحب‌قدر ایشان و هم‌چنان سلف صالح که شامل تابعین و تبع‌تابعین هستند، پیروی کنیم؛ زیرا آنان در زمانی زیستند که این فتنه‌ها کم بود. بعد از آنان، اعتقادات فاسد، باورهای غلط و گروه‌های انحرافی پدید آمدند.

انسان در زندگی خود همواره به عقیدۀ درست و سالم دینی نیازمند است و این نیاز در سرشت انسان نهفته است.

نیاز انسان به عقیدۀ درست‌دینی نشأت گرفته از نیازش به خویشتن‌شناسی و شناخت حالات اطرافش از جهان بزرگ هستی و پیداکردن پاسخی برای پرسش‌هایی است که اذهان و افکار فلاسفه و حکمای جهان را به خود مشغول کرده و آن‌ها نتوانسته‌اند به این پرسش‌ها و سؤالات پاسخی قانع‌کننده بدهند که تشنگان را سیراب و قلب‌ها را مطمئن گرداند.

نیاز انسان به عقیدۀ درست و صحیح، بیشتر از نیازش به طعام است. به‌وسیلۀ عقیدۀ سالم، دل‌ها زنده می‌شوند، نفس‌ها آرام و اطمینان می‌گیرند، بدن‌ها تندرست می‌مانند و فرد و جامعه به سبب آن در نعمت زندگی می‌کنند و اگر عقیدۀ درست و صحیح نباشد، همانند چهارپایان در دنیا به سر می‌برند.

اگر انسان، عقیدۀ صحیح را نشناسد و آن را درک نکند، چه‌بسا بر اثر تبلیغات گروه‌های انحرافی، مسیر انحراف و گمراهی را به‌پیش می‌گیرد و در آن مسیر قدم می‌نهد.

ادامه دارد…

بخش قبلی