توحید و تثلیث (بخش دوم)

نویسنده: دکتور فضل احمد احمدی

1- توحید در یهودیت

یهودیت به عنوان یکی از ادیان سماوی، دینی توحیدی و براساس وحی، شریعت‌محور و دارای آموزه‌های اخلاقی و انسانی بسیاری بوده است که شواهد متعددی از این وحدانیت در تورات موجود می‌باشد. تورات به عنوان وحی آسمانی بر حضرت موسی ^{علیه‌السلام} نازل شده است و در واقع برای بنی‌اسرائیل به عنوان پیروان حضرت موسی ^{علیه‌السلام} نوشته شد. به عبارت دیگر، اسم تورات گرفته‌شده از فرامین و تعلیماتی است که حضرت موسی ^{علیه‌السلام} در کوه سینا از جانب خداوند دریافت کرد و سپس این تعالیم همه‌ی یهودیان را شامل گردید.

با توجه به آنچه گفته شد مبرهن است که یهودیان در عقاید، احکام و اخلاق تابع شریعت حضرت موسی، کتاب مقدس تورات و سایر انبیای بنی‌اسرائیل هستند. همچنین اصول و مقررات کلی آیین یهود را می‌توان در فرامین ده‌گانه‌ای که باز هم به حضرت موسی فرستاده شده است، مشاهده کرد. این فرمان‌ها که به عنوان دستورات الهی در کوه سینا بر حضرت موسی ^{علیه‌السلام} نازل شد، بیانگر اساسی‌ترین اصول عقاید و یگانه‌پرستی خداوند است. این فرمان‌ها عبارتند از: 1- برای خود خدایی جز من نگیرید؛ 2- به بُت سجده نکنید؛ 3- نام خدا را به باطل نبرید؛ 4- شنبه را گرامی دارید؛ 5- پدر و مادر را احترام کنید؛ 6- مرتکب قتل نشوید؛ 7- زنا نکنید؛ 8- دزدی نکنید؛ 9- بر همسایه شهادت دروغ ندهید؛ 10- به اموال و ناموس همسایه طمع نورزید. علاوه بر ده فرمان، عالمان یهود 613 حکم اعتقادی، اخلاقی و فقهی از تورات استخراج کردند که مشتمل بر 365 نهی و 248 امر است و محور تمام این احکام توحید می‌باشد.

به سخن دیگر، نه تنها اینکه یهودیان مدعی یکتاپرستی‌اند بلکه مدعی‌اند که آنان تنها یکتاپرستان هستند و کتاب مقدس یهود یعنی تورات اساسی‌ترین منبعی است که یکتاپرستی را به میان آورده و در مقابل چندگانه‌پرستی به مبارزه قیام کرده است. در  باور یهودیان، یکتاپرستی که نماد آن «یهوه/خدا» می‌باشد، در اسفار پنج‌گانه با حضرت موسی ^{علیه‌السلام} نمایان شده است. در عین حال، فرمان‌های اولی که بر حضرت موسی فروفرستاده شده است، به‌شدت بیانگر و تبیین‌کننده‌ی یکتاپرستی است.

تورات به عنوان کتاب مقدس، ذات خداوند را بدیهی می‌پندارد. و نخستین صحیفه از مجموعه‌ی عهد عتیق (سفر پیدایش) با این عبارت‌ها آغاز می‌شود: «در ابتدا آسمان‌ها و زمین را آفرید»، این عبارت به وضوح بیانگر آن است که خدا را موجود و فرض گرفته که او پدیدآورنده‌ی زمین و آسمان است. به سخن دیگر، خدایی که از آن تورات سخن می‌گوید، خدای یگانه و لاشریک است، به تصریح و تبیین که توسط ده فرمان و تورات صورت می‌گیرد، خداوند، واحد است و هیچ شریکی ندارد، نه تنها پدیدآورنده‌ی زمین و آسمان بلکه همه‌ی هستی را او پدید آورده و از آن اوست؛ همچنین او قادر، مهربان، بخشنده، امین، دیر خشم، پر احسان و مجازات‌گر گناه‌کاران است.

اساسی‌ترین آیتی که یهودیان در نمازهای روزانه‌ی خود (یعنی تفیلای شمونه عسره) می‌خوانند گواهی بر یگانگی و توحید خدا است. در این آیه می‌خوانیم: «ای اسرائیل بشنو، یهوه خدای ما، یهوه واحد است، پس یهوه خدای خود را به تمامی جان و تمامی قوت خود محبت نما». در عین حال، موارد متعدد دیگری نیز وجود دارد که در آن  بر توحید و یکتاپرستی تأکید شده است. به عنوان مثال در سفر لاویان به کرات این جمله آمده است که «من یهوه خدای شما هستم». یهوه یعنی همان خدای واحد و یکتای حضرت موسی. یا مثلا در کتاب مزامیر، حضرت داود ^{علیه‌السلام} با خدای یگانه‌ی خود سخن می‌گوید، از کارهای ناشایست توبه می‌نماید. در هیچ جایی از کتاب مزامیر دیده نمی‌شود که بگوید، «ای خدایان من، اما بارها فرموده، ای خدای من». بنابراین، توحید، اصل اساسی و مبنای همه‌ی باورهای آیین یهودیت را شکل می‌دهد و امروزه نیز پیروان آیین یهودیت به توحید و یکتاپرستی اذعان می‌کنند. اما آنچه مسلم است این است که یهودیان به ابطال آیین یهودیت بعد ظهور مسیحیت و به ویژه اسلام و نازل شدن قرآن کریم اعتقاد ندارند. و البته این ناباوری ناشی از برتری‌خواهی و خود برتر دانستن یهودیان است، ورنه در تورات و انجیل ظهور حضرت محمد ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلّم} به وضوح بشارت داده شده بود. چنان که قرآن کریم می‌فرماید: «وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُم مُّصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِن بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جَاءَهُم بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُّبِينٌ».

ادامه دارد…