نویسنده: غیاث الدین غوری
نگاهی کوتاه پیرموان عقاید و باورهای فرقه «دُرُوزِی»
بخش هشتم
جغرافیای زندگی‌شان
حدود ۱.۵ میلیون نفر دروزی در سراسر جهان وجود دارند که عمدتاً در چهار کشور سوریه، لبنان، اسرائیل و اردن پراکنده شده‌اند.
سوریه
سابقه سکونت دروزی‌ها در سوریه به حدود هزار سال پیش برمی‌گردد، در دوره‌هایی از تاریخ آن‌ها نقشی مهم و اساسی در این منطقه داشته‌اند. در جنگ حطین در سال ۱۱۸۷ با صلیبی‌ها جنگیدند و توانستند اعتماد ایوبیان و زنگیان را کسب کنند، که باعث شد حضور و قدرت آن‌ها در منطقه تقویت شود و مسئولیت‌های زیادی به آن‌ها سپرده شود.
دروزی‌ها بعدا در نبرد «عین جالوت» در کنار نیروهای ممالیک بحری، علیه تاتارها و مغول‌ها جنگیدند، آن‌ها در کنار خلافت عثمانی در برابر حمله محمدعلی به شام ایستادند و در «جبل العرب»، جنوب دمشق، خسارات زیادی به مصری‌ها به رهبری شیخ یحیی الحمدان وارد کردند که در آن زمان جبل را اداره می‌کرد.
بعد از آن دروزی‌ها علیه خلافت عثمانی شورش کردند، چون خلافت عثمانی چندین بار تلاش کردند «جبل‌العرب» را تحت کنترل خود درآورد. در سال ۱۹۱۱، امپراتوری عثمانی، بعد از تسلط کامل بر این منطقه، رهبران جبل‌العرب را اعدام کرد که مهمترین آن‌ها ذوقان الاطرش و یحیی عامر بودند.
سپس دروزی‌ها به شریف حسین اعلام وفاداری کردند و صدها نفر از آن‌ها به ارتش عرب پیوستند و رهبرشان، سلطان پاشا الاطرش، در صف مقدم برافراشتن پرچم عرب در جبل‌العرب و بعد از آن در دمشق بود.
در حال حاضر جمعیت آن‌ها در سوریه حدود ۷۰۰ هزار نفر است که عمدتا در شهرهای سویدا، صلخد، شهبا، قریا در جبل‌العرب، جرمانا در نزدیکی دمشق و مجدل شمس در بلندی‌های جولان زندگی می‌کنند.
علاوه بر سلطان پاشا الاطرش، از شخصیت‌های دیگر مشهور در میان دروزی‌های سوریه، می‌توان به فرید الاطرش و خواهر خواننده‌اش، اسمهان و همین طور فهد بلان، خواننده و بازیگر اشاره کرد.
در سوریه، بیشتر دروزی‌ها در نواحی کوهستانی جنوب غربی سوریه؛ همچون جبل الشمس، جبل العرب یا «جبل الدُروز» ساکن هستند و بیش از نود درصد جمعیت آن مناطق را تشکیل می‌دهند و در آنجا بیش از صد و بیست قریه دارند، سابقه سکونت دروز در «جبل‌الدروز» به حدود هزار سال پیش (زمان حکومت فاطمیان در مصر) برمی‌گردد.
لبنان
از سال ۱۹۳۲ تاکنون آمار رسمی از تعداد دروزی‌های ساکن لبنان وجود ندارد؛ اما منابع غیر رسمی تعداد آن‌ها را بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار نفر برآورد کرده‌اند، دروزی‌های لبنان در ۱۳۶ قریه در حاصبیا، راشیا، شوف، عالیه، مرجعیون و بیروت زندگی می‌کنند. آن‌ها در شهرهای عالیه، بعقلین، حاصبیا و راشیا اکثریت جمعیت را تشکیل می‌دهند.
اداره امور جامعه دروزی‌های لبنان بر عهده «مشیخه عقل» است که نهادی بسیار قدیمی است؛ اما تا سال ۱۹۶۲ میلادی به عنوان نهادی رسمی شناخته نمی‌شد.تصویر،Reuters
اسرائیل
تعداد دروزی‌ها در فلسطین ( اسرائیل فعلی) کم نبوده و در دوره خلافت عثمانی به دولت «لبنان» که فخرالدین المعنی اقدام به تاسیس آن کرد پیوستند.
با تأسیس دولت اسرائیل، بعضی از آن‌ها ماندند و زندگی زیر سایه آن را پذیرفتند؛ اما کسانی که ماندن تحت کنترل اسرائیل را نپذیرفتند، به لبنان و سوریه بازگشتند.
بعضی منابع می‌گویند که دروزی‌ها در سال ۱۹۴۸ با اسرائیل به توافقی رسیدند که بر اساس آن در ازای پذیرش خدمت اجباری در ارتش اسرائیل، امتیازاتی دریافت کردند.
دروزی‌ها به عنوان یک طایفه مستقل، محکمه‌های ویژه خودشان را برای رسیدگی به مسائل و اختلافات درونی خود دارند و فرهنگ و زبان آن‌ها عربی است.
به گزارش سازمان مرکزی آمار اسرائیل، جمعیت دروزی‌های ساکن اسرائیل حدود ۱۴۳ هزار نفر است که معادل یک و شش‌دهم درصد از کل جمعیت اسرائیل است.
۱۸ هزار نفر از آن‌ها در بلندی‌های جولان زندگی می‌کنند که اسرائیل در سال ۱۹۶۷ آن جا اشغال کرد.
بیشتر دروزی‌ها در شهرهای جلیل و جبل کرمل زندگی می‌کنند و با اعضای طایفه خود در سوریه و لبنان در ارتباط مستمر هستند.
آنان دفتري در برازيل، استراليا و غيره نيز دارند.
خلاصه
مؤسسه مطالعات دُروز تخمین زده که حدود چهل تا پنجاه درصد از درزیان جهان در سوریه، سی تا چهل درصد در لبنان، شش تا هفت درصد در اسرائیل، یک تا دو درصد در اردن و نزدیک به دو درصد هم در دیگر کشورهای خاورمیانه سکونت دارند.
جوامع، دروز بسیاری هم در کشورهای اروپایی، انگلیسی‌زبان، (لاتین‌زبان (ونزوئلا، کلمبیا، و برزیل) و آفریقای غربی یافت می‌شود.[1]
ادامه دارد…
بخش قبلی | بخش بعدی
[1] . ۸۱۴۰۳ – ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۴ بی‌بی‌سی
