تلفن همراه یکی از پدیدههای بارز جهان معاصر است و سهم آن در تحول فرهنگی و اجتماعی جامعه بشری در صد سال گذشته به حدی بوده که دوران کنونی را عصر ارتباطات نامیدهاند. در میان رسانهها در کشورها، تلفن همراه به دلیل طبیعت ویژهای که دارد، از جمله پوشش فراگیر و سهولت دسترسی و استفاده، اهمیت ویژهای دارد. عدم توجه به استفاده بهینه و صحیح از تلفن همراه موجب بروز مشکلات و آسیبهای جدی اجتماعی و فرهنگی میان مردم شده که قطعاً میتواند تبعات منفی در آینده برای جامعه به همراه داشته باشد.
لذا مسئلهای که بسیار مهمتر از هر تکنولوژی جدید است، بحث دانش و فرهنگ استفاده از آن است. اگر کسی دانش استفاده از گرانترین وسیله را نداشته باشد، آن وسیله برایش کاربردی ندارد. تصور کنید یک وسیله پزشکی گرانقیمت را به یک انسان بیسواد بدهید؛ نهایت استفادهای که از آن میکند این است که وسایل خانه را با آن تراز میکند و زیر کمد و اثاث خانه میگذارد. بنابراین، دانش استفاده از وسایل در درجه اول اهمیت قرار دارد.
مقدمه:
از آنجایی که تلفن همراه نعمتی از نعمتهای الله متعال برای انسان است، سهولتها، وقت و مال فراوانی را برای انسان فراهم آورده و فاصلهها را نزدیک ساخته است. در خلال سالهای بسیار کم، برای انسان مقدور گشته تا گوشی تلفن را گرفته و با دوست یا نزدیکی که در کشور دیگری مقیم است، گفتوگو نموده و از اقارب خود اطلاع حاصل نماید. با پرسیدن از حالشان برای آنها دعا کند، وفات شخصی را تسلیت گفته و مناسبت خوشی را تبریک بگوید، با جویا شدن احوال والدین به آنها نیکی نموده و کارهای مصلحتآمیز زیادی را از طریق تلفن همراه انجام دهد. حتی میتوان معاملات خرید و فروش و دیگر امور را نیز به واسطهی آن انجام داد.
منافع آن بسیار زیاد است؛ به همین دلیل تلفن همراه نعمتی از نعمتهای الله تعالی است که واجب است شکر آن را بهجا آوریم. شکر این نعمت جز با تعامل با آن بر اساس آداب اسلامی حاصل نخواهد شد. این دین بزرگ و متعالی تمام احوال زندگی مسلمان را بدون استثنا شامل میشود. هر کس به این آداب چنگ زند، در واقع شکر نعمتهای الله متعال را به جا آورده است و هر کس آن را ترک کرده و چنان که شایستهی شکر آن باشد به آن عمل نکند، به نعمتهای الله متعال کفر و ناسپاسی ورزیده است. در اینجا به یاری الله متعال به ذکر آدابی در رابطه با تلفن میپردازیم که برخی از این آداب به تماس گیرنده و برخی دیگر به پاسخدهندهی تماس تعلق میگیرد و بخشی دیگر نیز آدابی است که بین هر دو مشترک است.
بخش اول، آداب متعلق به تماس گیرنده
ادب اول: نیت نیک
برای تماسگیرنده لازم است تا از تماس گرفتن نیت نیک داشته باشد. به عنوان مثال، از تماس گرفتن با والدین به خاطر نیکی به آنها نیت اجر و ثواب داشته باشد، از تماس گرفتن با نزدیکان نیت ادای صلهی رحم و از تماس گرفتن با دوست خود نیت محبت نمودن به او را برای رضای الله متعال داشته باشد؛ چراکه او هزینهی تماس را میپردازد و وقتی را برای این کار اختصاص میدهد.
ادب دوم: عدم برقراری تماس در اوقات نامناسب
در واقع، تماس گرفتن با تلفن خود نوعی ملاقات با دوستان است، اگرچه این دو با هم تفاوت دارند. لذا بهتر است بدون ضرورت در نیمههای شب، صبح زود، و اوقات استراحت قبل از صبحانه با کسی تماس نگیریم، چراکه این اوقات زمانهایی هستند که ملاقات در آنها بدون ضرورت مستحب نمیباشد. به این دلیل، اگر در صبح یا نیمههای شب زنگ تلفن به صدا درآید، باعث آزار مردم شده و به دلیل برهم خوردن استراحت و خوابشان، احساس ناراحتی میکنند. در این اوقات ممکن است شخص پاسخ دهد در حالیکه خشمگین است یا آثار ناراحتی در صدایش ظاهر شود، یا اینکه شخص پاسخ دهد و آثار خواب در صدایش احساس شود که تمام اینها اموری ناپسند است. بنابراین، بهتر است در اوقات مناسب با مردم تماس بگیریم، مگر اینکه معلوم باشد که آنها از ارتباط تلفنی در این اوقات ناراحت نمیشوند.
By محمد فاتح
