انتشار اسلام وتعامل آن با غیر مسلمانان از نگاه خاورشناسان (بخش دوم)
تعامل اسلام با غیر مسلمانان از نگاه خاورشناسان:
سر توماس ارنولد
«سر توماس ارنولد» تاریخ نگار بریتانیایی میگوید: «آنچه دیگران را واداشت که با مسلمانان حامل رسالت اسلام، به سوی ملت‌هایی که وارد اسلام می‌شدند، باشند و مسلمانان آنان را وادار می‌کردند که به سوی دین واقعی خود بشتابند، به خاطر عقیدهٔ صادقانه‌شان بود. موضوع این کتاب: «دعوت به سوی اسلام» نیست، مگر به خاطر بیان تاریخی و حماسی خود در تبلیغ دعوت و انواع فعالیت‌های آن. انتشار ۲۰۰ میلیون مسلمان در وقت کنونی[1] تنها گواهی است بر این حماسهٔ دینی در خلال سیزده قرن از تاریخ ظهور اسلام.[2] دلیل گسترش دین اسلام در این بخش وسیع از زمین، به چندین عامل اجتماعی، سیاسی و دینی برمی‌گردد. علاوه بر این، گسترش این دین به دلیل عاملی است که یکی از قوی‌ترین نیروهای فعال به شمار می‌رود و آن، اعمال مستمر دعوتگران اسلامی است که زندگی خود را وقف دعوت اسلامی کرده‌اند و از رهنمودهای پیامبر اکرم ﷺ، الگویی برجسته و صالح دریافت کرده‌اند.[3]
پیروزی‌های گسترده و بی‌نظیری که مسلمانان با شمشیرهای خود به دست آوردند، عقاید ملت‌های مسیحی که تحت سیطره حکومت مسلمانان بودند را به شدت تحت تأثیر قرار داد و آن‌ها دریافتند که این فتوحات با کمک خداوند صورت گرفته و مسلمانان، ترکیبی از نعمت‌های دنیوی و توفیق الهی را به هم آمیخته‌اند. پیروزی‌های مسلمانان نیز خود گواهی بر صداقت دین آن‌ها می‌باشد.[4] آن الگوی برجسته‌ای که برادری مؤمنان را در تمام کشورهای اسلامی هدف قرار می‌دهد، یکی از عوامل قدرتمند در جذب و کشاندن انسان‌ها به سوی عقیده اسلامی است.[5]
«ما هیچ مدرکی مبنی بر تلاش‌های عمدی و مدبرانه برای وادار کردن اقوام غیرمسلمان به پذیرش اسلام یا تلاش‌های سازمان‌یافته‌ای با هدف نابودی دین مسیحیت نداریم. اگر خلفای مسلمان به اجرای چنین برنامه‌هایی می‌پرداختند، می‌توانستند به راحتی مسیحیت را از دورترین مناطق تحت نفوذ اسلام ریشه‌کن کنند و مردمان تحت سلطه خود را به سادگی به اسلام گرویده کنند. با این حال، بقای کلیساهای مسیحی و کنیسه‌های یهودی تا به امروز، نشان‌دهنده سیاست کلی تسامح و بردباری حکومت‌های اسلامی و تعامل مثبت و مسالمت‌آمیز مسلمانان با غیرمسلمانان است.»[6]
ادامه دارد…
[1] ـ آن زمان مقارن با تألیف ارنولد نسبت به نوشتن «الدعوه الاسلام» در اواخر قرن گذشته بوده ولی اکنون مسلمانان به چهار برابر و چه بسا پنج برابر افزایش یافته‌اند.
By محمد فاتح
