Close Menu
    Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
    Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
    • انتخاب زبان
      • پښتو
      • English
    • صفحۀ اصلی
    • تحلیل روز
    • اسلام
      • پیامبر اسلام ﷺ
      • قرآن کریم
      • مسلمان
      • عقیده
      • ایمان
      • عبادات
      • معاملات
      • فقه
      • جهاد
      • سیمای اسلام
      • اقتصاد اسلامی
      • مدیریت اسلامی
      • ثقافت اسلامی
      • تصوف
      • جنایات
      • ممنوعیت‌ها
    • ادیان
      1. یهودیت
      2. مسیحیت
      3. بودائیت
      4. هندویزم
      5. زرتشتی
      6. شیطان پرستی
      7. کنفوسیوس
      8. View All

      یهود و جایگاه جهانی آن (بخش دوم و پایانی)

      چهار _15 _نوامبر _2023AH 15-11-2023AD

      خیانت های یهودیان در صدر اسلام (بخش دوم)

      یک _5 _نوامبر _2023AH 5-11-2023AD

      خیانت های یهودیان در صدر اسلام (بخش اول)

      یک _5 _نوامبر _2023AH 5-11-2023AD

      یهود و جایگاه جهانی آن (بخش اول)

      دو _30 _آکتوبر _2023AH 30-10-2023AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش چهارم و پایانی)

      چهار _22 _جنوری _2025AH 22-1-2025AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش سوم)

      سه _21 _جنوری _2025AH 21-1-2025AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش دوم)

      دو _20 _جنوری _2025AH 20-1-2025AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش اول)

      یک _19 _جنوری _2025AH 19-1-2025AD

      متون مقدس و اخلاق در آئین بودا (بخش ششم)

      جمعه _22 _دسمبر _2023AH 22-12-2023AD

      زمینه‌های پیدایش آئین بودا (بخش پنجم)

      چهار _20 _دسمبر _2023AH 20-12-2023AD

      متون مقدس و اخلاق در آیین بودا (بخش چهارم)

      سه _19 _دسمبر _2023AH 19-12-2023AD

      گسترش آیین بودا (بخش سوم)

      دو _18 _دسمبر _2023AH 18-12-2023AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش چهاردهم)

      چهار _28 _فبروری _2024AH 28-2-2024AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش سیزدهم)

      دو _26 _فبروری _2024AH 26-2-2024AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش دوازدهم)

      شنبه _24 _فبروری _2024AH 24-2-2024AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش یازدهم)

      چهار _21 _فبروری _2024AH 21-2-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش هفتم و پایانی)

      یک _17 _مارچ _2024AH 17-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش ششم)

      شنبه _16 _مارچ _2024AH 16-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش پنجم)

      پنج _14 _مارچ _2024AH 14-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش چهارم)

      چهار _13 _مارچ _2024AH 13-3-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌وچهارم و پایانی)

      پنج _26 _دسمبر _2024AH 26-12-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌وسوم)

      سه _24 _دسمبر _2024AH 24-12-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌ودوم)

      دو _23 _دسمبر _2024AH 23-12-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌ویکم)

      یک _22 _دسمبر _2024AH 22-12-2024AD

      سیری در شناخت آیین «کنفوسیوس» (بخش ششم و پایانی)

      یک _31 _مارچ _2024AH 31-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین «کنفوسیوس» (بخش پنجم)

      شنبه _30 _مارچ _2024AH 30-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین «کنفوسیوس» (بخش چهارم)

      چهار _27 _مارچ _2024AH 27-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین «کنفوسیوس» (بخش سوم)

      سه _26 _مارچ _2024AH 26-3-2024AD

      بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش دوم»

      سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD

      بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش اول»

      سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD

      پاسبان اندلس (اسپانیا)، سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله «بخش ششم»

      سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD

      فرقهٔ کرامیه «بخش ششم»

      سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD
    • نظریات
      1. الحاد
      2. سیکولاریزم
      3. لیبرالیزم
      4. سوسیالیزم
      5. کمونیزم
      6. دموکراسی
      7. کپتالیزم
      8. فدرالیزم
      9. فاشیزم
      10. فیمنیزم
      11. مارکسیزم
      12. نشنالیزم
      13. استعمار
      14. View All

      پدیده‌ی الحاد و راه‌های مبارزه با آن «بخش بیست‌وچهارم و پایانی»

      شنبه _22 _مارچ _2025AH 22-3-2025AD

      پدیده‌ی الحاد و راه‌های مبارزه با آن «بخش بیست‌وسوم»

      چهار _19 _مارچ _2025AH 19-3-2025AD

      پدیده‌ی الحاد و راه‌های مبارزه با آن «بخش بیست‌ودوم»

      سه _18 _مارچ _2025AH 18-3-2025AD

      پدیده‌ی الحاد و راه‌های مبارزه با آن «بخش بیست‌ویکم»

      یک _16 _مارچ _2025AH 16-3-2025AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش چهلم و پایانی)

      سه _17 _سپتامبر _2024AH 17-9-2024AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش سی‌ونهم)

      چهار _11 _سپتامبر _2024AH 11-9-2024AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش سی‌وهشتم)

      چهار _11 _سپتامبر _2024AH 11-9-2024AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش سی‌وهفتم)

      چهار _11 _سپتامبر _2024AH 11-9-2024AD

      بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش دوم»

      سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD

      بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش اول»

      سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD

      سوسیالیزم (بخش هفتم و پایانی)

      دو _15 _اپریل _2024AH 15-4-2024AD

      سوسیالیزم (بخش ششم)

      یک _14 _اپریل _2024AH 14-4-2024AD

      سوسیالیزم (بخش پنجم)

      شنبه _13 _اپریل _2024AH 13-4-2024AD

      سوسیالیزم (بخش چهارم)

      سه _9 _اپریل _2024AH 9-4-2024AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش هفدهم»

      شنبه _21 _جون _2025AH 21-6-2025AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش شانزدهم»

      پنج _19 _جون _2025AH 19-6-2025AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش پانزدهم»

      سه _17 _جون _2025AH 17-6-2025AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش چهاردهم»

      دو _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وششم و پایانی)

      پنج _6 _فبروری _2025AH 6-2-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وپنجم)

      چهار _5 _فبروری _2025AH 5-2-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وچهارم)

      شنبه _1 _فبروری _2025AH 1-2-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وسوم)

      پنج _30 _جنوری _2025AH 30-1-2025AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش هفتم)

      یک _4 _آگست _2024AH 4-8-2024AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش ششم)

      شنبه _3 _آگست _2024AH 3-8-2024AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش پنجم)

      شنبه _20 _جولای _2024AH 20-7-2024AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش چهارم)

      چهار _17 _جولای _2024AH 17-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش نهم و پایانی)

      سه _9 _جولای _2024AH 9-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش هشتم)

      دو _8 _جولای _2024AH 8-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش هفتم)

      دو _8 _جولای _2024AH 8-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش ششم)

      یک _7 _جولای _2024AH 7-7-2024AD

      فمینیسم (بخش سی‌ودوم)

      دو _8 _اپریل _2024AH 8-4-2024AD

      فمینیسم (بخش سی‌ویکم)

      یک _7 _اپریل _2024AH 7-4-2024AD

      فمینیسم (بخش سی‌ام)

      پنج _4 _اپریل _2024AH 4-4-2024AD

      فمینیسم (بخش بیست‌ونهم)

      سه _2 _اپریل _2024AH 2-4-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش ششم و پایانی)

      جمعه _27 _سپتامبر _2024AH 27-9-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش پنجم)

      چهار _25 _سپتامبر _2024AH 25-9-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش چهارم)

      سه _24 _سپتامبر _2024AH 24-9-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش سوم)

      چهار _18 _سپتامبر _2024AH 18-9-2024AD

      نشنلیزم «بخش چهلم»

      پنج _13 _مارچ _2025AH 13-3-2025AD

      نشنلیزم «بخش سی‌ونهم»

      پنج _13 _مارچ _2025AH 13-3-2025AD

      نشنلیزم (بخش سی‌وهشتم)

      یک _23 _فبروری _2025AH 23-2-2025AD

      نشنلیزم (بخش سی‌وششم)

      شنبه _8 _فبروری _2025AH 8-2-2025AD

      استعمار (بخش سی‌وششم و پایانی)

      شنبه _17 _فبروری _2024AH 17-2-2024AD

      استعمار (بخش سی‌وپنجم)

      دو _12 _فبروری _2024AH 12-2-2024AD

      استعمار (بخش سی‌وچهارم)

      شنبه _3 _فبروری _2024AH 3-2-2024AD

      استعمار (بخش سی‌وسوم)

      پنج _1 _فبروری _2024AH 1-2-2024AD

      بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش دوم»

      سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD

      بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش اول»

      سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD

      پاسبان اندلس (اسپانیا)، سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله «بخش ششم»

      سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD

      فرقهٔ کرامیه «بخش ششم»

      سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD
    • فتن
      • فرقۀ معتزله
      • فرقۀ مرجئه
      • فرقۀ جهمیه
      • فتنه خوارج
      • فتنه روافض
      • فتنه استشراق
      • فتنه غامدیت
      • فتنه قادیانیت
      • فرقۀ قدریه
      • فرقۀ کرّامیه
    • عظماء‌ الأمة
      • اصحاب کرام
        • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
        • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
        • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
        • حضرت علی رضی‌الله‌عنه
        • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
        • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
        • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
      • امهات المؤمنین
      • علماء اسلام
        • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه‌الله‌
        • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
        • امام بخاری رحمه‌الله
        • امام ترمذی رحمه‌الله
        • امام غزالی رحمه‌الله
        • شاه ولی‌الله دهلوی رحمه‌الله
        • سید جمال الدین افغان
        • مولانا جلال الدین بلخی رومی رحمه‌الله
      • حکماء مسلمان
        • سلطان صلاح الدین ایوبی رحمه‌الله
        • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
        • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
      • ساینس دانان اسلام
    • تهذیب و تمدن
      • تمدن اسلامی
      • تمدن‌های شرق و غرب
    • متنوع
      • پیام رمضانی
    • کتابخانه
    Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
    کلمات فارسیکلمات فارسی
    You are at:Home»فتن»خوارج (بخش دوم)
    فتن

    خوارج (بخش دوم)

    محمد فاتحBy محمد فاتحجمعه _10 _جنوری _2025AH 10-1-2025ADبدون دیدگاه10 Mins Read
    اشتراک گذاری Facebook Twitter Telegram WhatsApp
    اشتراک گذاری
    Facebook Twitter Telegram Email WhatsApp
    نویسنده: البتار

    خوارج (بخش دوم)

    پیشینۀ تاریخی خوارج
    با توجه به تعریف‌های لغوی و اصطلاحی خوارج، اکنون به بیان تشابه بین تعریف‌ها و شیوۀ خروج‌شان می‌پردازیم تا امت با شناخت این گروهِ گمراه، که از زمان نبی کریم صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم وجود داشته و تا آخرالزمان که آخرین‌ فرد آن‌ها، طبق تصریح نص، با دجال خروج می‌کند، وجود دارند، گرفتار و گمراه نشوند.
    چنانچه شیخ الاسلام ابن تیمیه می‌گویند: «فلما شاع في الأمة أمر الخوارج تكلمت الصحابة فيهم ورووا عن النبي صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم الأحاديث فيهم وبيّنوا ما في القرآن من الرد عليهم وظهرت بدعتهم في العامة.»[1] (وقتی امر خوارج در امت منتشر شد، اصحاب رضی‌الله‌عنهم شروع به سخن گفتن در مورد آن‌ها نمودند، احادیث مربوط به آن‌ها را از رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم روایت نموده و آنچه که از قرآن در رد آنان آمده بود را بیان کردند تا اینکه بدعت‌شان در بین عموم مردم مشخص شد.)
    اولین فردِ این گروه، بر افضل البشر، پرچم‌دار عدالت و هدایت بر روی کرۀ خاکی، حضرت محمّد صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم خروج کرد؛ آنجا که این بی‌ادبِ خارجی بر پیامبر بزرگوار لب گشود.
    اما در مورد اینکه اولین فتنه‌گرِ خوارج چه کسی بوده؟ بین علماء اختلاف هست. برخی «حرقوص بن زهیر» یا همان «ذوالخویصره» را اولین خارجی می‌دانند؛ اما برخی دیگر قاتلین حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه را اولین گروه خوارج می‌دانند.
    طبق قول راجح، اولین خارجی و فتنه‌گر در زمان نبی اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم «ذوالخویصرة» بود؛ زیرا در روایت صحیح بخاری آمده: عن أبي سعيد الخدري رضي‌الله‌عنه، قال: «بينما نحن عند رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم وهو يقسم قسما، أتاه ذوالخويصرة، وهو رجل من بني‌تميم فقال: يا رسول الله اعدل. فقال: «ويلك ومن يعدل إذا لم أعدل قد خبت وخسرت إن لم أكن أعدل؟!» فقال عمر: يا رسول الله ائذن لي فيه، فأضرب عنقه. فقال: «دعه، فإن له أصحابا يحقر أحدكم صلاته مع صلاتهم، وصيامه مع صيامهم، يقرئون القرآن، لايجاوز تراقيهم، يمرقون من الدين كما يمرق السهم من الرمية، ينظر إلى نصله، فلايوجد فيه شيء، ثم ينظر إلى رصافه، فلايوجد فيه شيء؛ ثم ينظر إلى نضيه، وهو قدحه، فلايوجد فيه شيء، ثم ينظر إلى قذذه، فلايوجد فيه شيء قد سبق الفرث والدم؛ ايتهم رجل أسود، إحدى عضديه مثل ثدى المرأة، أو مثل البضعة تدردر ويخرجون على حين فرقة من الناس». قال أبوسعيد: فأشهد أني سمعت هذا الحديث من رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم وأشهد أن على بن أبي طالب قاتلهم، وأنا معه، فأمر بذلك الرجل، فالتمس فأتى به، حتى نظرت إليه على نعت النبي صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم الذي نعته.»[2]
    (ابوسعید خدری می‌گوید: ما پیش پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم بودیم. ایشان مشغول به تقسیم مالی بودند، شخصی به نام (ذوالخویصره) که از طایفۀ بنی‌تمیم بود پیش وی آمد و گفت: ای رسول خدا عدالت را رعایت کن. پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم فرمود: بدبخت! چه کسی عدالت را رعایت می‌کند اگر من آن‌را رعایت نکنم؟! اگر من عادل نباشم تو بدبخت هستی (چون کسی را به رهبری خود قبول کرده‌ای که عادل نیست) عمر رضی‌الله‌عنه گفت: ای رسول خدا! اجازه بده تا گردنش را بزنم، پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم فرمود: او را مَکُش، این شخص دوستان و همکارانی دارد که شما نماز و روزه و رفتار نیک خودتان را در برابر نماز و روزه و رفتار آنان ناچیز می‌دانید (یعنی به‌ظاهر اهل عبادت و احسان می‌باشند) قرآن می‌خوانند، ولی اثر آن از گلوی‌شان تجاوز نمی‌کند و قلب‌شان از فهم حکمت‌های آن محروم است. از دین به سرعت خارج می شوند، همان‌گونه که تیر به سرعت از بدنِ شکار خارج می‌گردد (تیری که شکارچی با سرعت و قدرت زیاد به شکار می‌زند از بدنش خارج می‌شود) وقتی که شکارچی قسمت آهنی تیر را ملاحظه می‌کند اثری از خون شکار بر روی آن نمی‌بیند و به قسمت بند سر تیر نگاه می‌کند اما اثری نمی‌بیند، قسمت چوبی و پره‌های آن را مشاهد می‌نماید در آن‌ها هم اثری را نمی‌بیند، درحالی‌که این تیر از میان خون و گوشت حیوان گذشته است، (منظور این است که این تیر با چنان سرعتی از بدن حیوان خارج می‌شود، که هیچ اثری از خون در هیچ یک از قسمت‌های مختلف تیر دیده نمی‌شود‌، در اینجا خارج شدن قرآن از زبان چنین قومی به همچون تیری تشبیه شده است؛ یعنی هیچ اثری از آثار ایمان در قلب آن‌ها به‌وجود نمی‌آورد). نشانه و علامت برای شناخت آنان این است که یک مرد سیاه‌پوست همراه ایشان است که یکی از بازوهایش مانند پستان زن، یا یک پاره گوشت حرکت می‌کند و تکان می‌خورد، این قوم درحالی‌که مردم دچار اختلاف هستند از اطاعتِ رهبر اسلام خارج می‌شوند. ابوسعید می‌گوید: من شهادت می‌دهم که این حدیث را از پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم شنیدم و شهادت می‌دهم که علی بن ابی‌طالب با آنان جنگید و من با علی رضی‌الله‌عنه بودم، دستور داد تا آن مرد سیاه‌پوست را بیاورند، بعد از جستجو، او را آوردند، همین‌که او را نگاه کردم دیدم دارای همان اوصافی است که پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم فرموده بود.)
    آن دسته از علماء که معتقد بودند آغاز شکل‌گیری خوارج از زمان رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم بوده و اولین خارجی ذوالخویصره بود که در تقسیم طلا بر رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم اعتراض کرد، به حدیث فوق استدلال نموده‌اند. چنانچه ابن جوزی رحمه‌الله می‌گوید: «اولین خارجی و زشت‌ترین آن‌ها، ذوالخویصره است.» در یک لفظ دیگر آمده است که او به پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم گفت: «إعدل» یعنی: عادل باش. آن‌حضرت فرمود: «ويلك، من يعدل إذا لم‌ أعدل» یعنی: وای بر تو! اگر من عادل نباشم چه کسی عادل است. بنابراین، ذوالخویصره اولین خارجی‌ای است که در اسلام خروج کرد و علت این حرکت او این بود که وی به رأی و نظر خود راضی بود، هر چند که می‌دانست هیچ رأی و نظری بالاتر از نظر پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم وجود ندارد. پیروان این مرد همان کسانی هستند که با حضرت علی کرّم‌الله‌وجهه جنگیدند.[3]
    برخی از علماء بر این باورند که نشأت خوارج با خروج عليه حضرت عثمان و حوادث فتنه‌ای که منجر به قتل ظالمانه و کینه‌توزانۀ او شد، آغاز گردید و این فتنه‌ای را که آنان ایجاد کردند، فتنۀ اول نامیده شد.[4]
    قول راجح دربارۀ آغاز پیدایش خوارج این است که: علی‌رغم ارتباط قوی بین ذوالخویصره و آشوب‌گرانی که علیه حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه خروج کردند و هم‌چنین خوارجی که به دلیل حکمیت علیه حضرت علی رضی‌الله‌عنه خروج کردند، اصطلاح خوارج به معنی دقیقش بر خروج کنندگان به دلیل حکمیت منطبق است؛ چون آنان یک گروه در شکل طایفه‌ای دارای گرایش سیاسی و نظرات خاص خود بودند که یک اثر فکری و عقیدتی واضح و روشنی را ایجاد کردند و این عکس حالت‌های قبل از آن بود.[5]
    این‌گونه خوارج، فضایل و رذایل را با هم ترکیب می‌کنند. آن‌ها عبادت‌پیشه و زاهد هستند. شب‌ها را به عبادت می‌گذرانند، و به دنیا و ملذات آن رغبتی ندارند. چنانکه رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم از آن‌ها خبر داده و می‌فرمايند: «گروهی در ميان شما ظهور خواهند كرد كه نمازتان را در برابر نماز آن‌ها، روزۀ‌تان را در برابر روزۀ آنان و اعمال‌تان را در برابر اعمال آنان، حقير می‌شماريد. آن‌ها قرآن تلاوت می‌كنند ولی قرآن از حنجره‌های‌شان پايين‌تر نمی‌رود… .»
    اما در مقابل این همه تظاهر، این گروه بسیار جاهل و نادان هستند، فهم‌شان از دین ناقص است و در اثر جهالت و نادانی، حقایق را درست درک نمی‌کنند، واقعیت‌ها را غلط تفسیر می‌کنند، سطح فهم‌شان از دین پست و پایین است و به همین دلیل، مردم را به سرعت تکفیر می کنند.! این تکفیر، تبدیع و تفسیق امت مسلمان، ناشی از تعمق، سخت‌گیری و تشدّد زیاد و بی‌موردشان در امور دین است که بعضاً با حسنات نیز تکفیر می‌کنند‌.! مثل جریان حکمیت در زمان حضرت علی رضی‌الله‌عنه. حال‌آنکه شدت و تعمق باعث هلاکتِ فرد می‌شود، تا جایی‌که رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم سه بار و با تکرار فرمودند: «هلک المتنطعون»؛ تعمق کنندگان (سخت‌گیران در امور دینی) هلاک شدند.
    نکتۀ جالب دربارۀ نام‌های مختلف خوارج این است که امام اشعری رحمه‌الله در مقالات چنین نقل می‌کند: «خوارج همان گروهی هستند که در جنگ صفین پس از اینکه حضرت علی حکمیت را پذیرفت، علیه او خروج کردند. آنان غیر از لقب خوارج لقب‌های دیگری دارند که به آن‌ها مشهور هستند؛ برخی از این لقب‌ها عبارتند از: «حروريه»، «شراة»، «مارقة»، «محكمة». آنان به همۀ این القاب جز مارقه راضی بودند. آنان انکار می کردند که همچون خارج شدن تیر از بدنِ شکار، از دین خارج شده باشند.»[6]
    شیخ الاسلام ابن تیمیه دربارۀ سبب ظهور و علت اشتباهات و تأویلات باطل خوارج می‌فرمایند: «الخوارج الحرورية كانوا أول أهل الأهواء خروجًا عن السنة والجماعة، مع وجود بقية الخلفاء الراشدين وبقايا المهاجرين والأنصار وظهور العلم والإيمان والعدل في السراق نور النبوة وسلطان الحجة وسلطان القدرة، حيث أظهر الله دينه على الدين كله بالحجة والقدرة حيث أظهر الله دينه على الدين كله بالحجة والقدرة. وكان سبب خروجهم ما فعله أميرالمؤمنين عثمان وعلى و امن الأنواع التي فيها تأويل فلم يحتملوا ذلك وجعلوا موارد الاجتهاد؛ بل الحسنات ذنوبا وجعلوا الذنوب كفرا ولهذا لم يخرجوا في زمن أبي بكر وعمر لانتقاء تلك التأويلات وضعفهم.»[7] (خوارجِ حروریه اولین کسانی از اهل اهوا (بدعت) بودند که از سنّت و جماعت خارج شدند، درحالی‌که هنوز کسانی از خلفای راشدین، مهاجرین و انصار زنده بودند، علم، ایمان و عدالت در امت منتشر بود و نور نبوت و سلطان دلایل و سلطان نیرو و قدرت برپا بود؛ چرا که الله متعال دینش را با سلطان علم و قدرت بر سایر ادیان چیره می‌کند، ولی با این همه (در این شرایط که دین الله چیره و غالب بود) آن‌ها (خوارج) ظهور کردند و سبب ظهورشان آنچه که امیرالمؤمنین عثمان و على رضی‌الله‌عنهما و کسانی‌که با آنان بودند انجام دادند که محل تأویل بود؛ ولی این دسته نتوانستند آن امور را بفهمند. اموری که محل اجتهاد بوده و بلکه از حسنات می‌باشد را از معاصی و گناهان قلمداد کردند و سپس گناه را کفر به‌شمار آوردند و در ادامه مرتکبین آن را تکفیر کردند و به این سبب در عصر ابوبکر و عمر رضي‌الله‌عنهم ظهور نیافتند؛ زیرا این امور تأویل‌دار وجود نداشت و خوارج در آن عصر ضعیف بودند.)
    نکاتی‌که در سخنان شیخ الاسلام وجود دارد:
    1. خوارج از اولین طوایف اهل بدعت هستند که خارج شدند.
    ۲. ظاهر بودن حجت و قدرت‌مند بودن اهل ایمان مانع خروج‌شان نشد.
    ۳. سبب پیدایش آن‌ها (خوارج)، تفسیر غلط از حوادث و اتفاقاتی که تأویل دارند و برای تفسیر صحیح آن اتفاقات، نیاز به فهم عمیق از شریعت وجود دارد.
    ۴. خوارج، اوائل مرتکب کبیره را تکفیر نکردند بلکه به خاطر سوءفهم و سوء تفسیر از وقایع اجتهادی و حسنات که نتوانستند آن را بفهمند، آن را با سلسلۀ باقی به حکم بغیر ما انزل الله که در اصل کفر بود، نسبت دادند و بر اساس آن تکفیر کردند.
    فهم نکتۀ چهارم بسیار دارای اهمیت است؛ چرا که آنان در گمان خود با آن چیزی که ناقض اسلام بود، تکفیر می کردند. برای مثال بعضی از صلح‌ها و مذاکرات با کفار در شریعت مانعی ندارد، ولی این طایفه آن را ابتدا با سوءظنِ خود به تولی و پشتیبانی از کفار بر علیه مسلمین تفسیر می‌کنند و بر اساس آن تکفیر می‌کنند.
    ادامه دارد…
    [1]. مجموع الفتاوی: ٧/٤٨٤.
    [2]. أخرجه البخاري: ٦١٦٣، أحمد: ١١٦٣٩.
    [3]. تلبيس إبليس: ٩٠.
    [4]. عقيدة أهل السنة في الصحابة: ٣/١١٤١.
    [5]. خلافة علي، عبدالحميد: ٢٩٧.
    [6]. مقالات الإسلاميين: ١/٢٠٧.
    نكته: دربارۀ أسماء فوق: حروريه: منسوب به حروراء موضعی در عراق است که خوارج در آنجا به علی رضی‌الله‌عنه شورش کردند. شراة: به این دلیل شراة ناميده شدند چون گفتند: «شرينا انفسنا في طاعة الله» یعنی: ما جان خود را در مقابل اطاعت خداوند فروختیم. مارقة: مارقه مؤنث مارق به معنی کسی‌که از دین خارج شود، خوارج هم از دین خارج شده بودند. محكمة: آنان دو حکم را قبول نداشتند و گفتند: «لا حكم إلا الله»؛ برای همین به این اسم نامیده شدند.
    [7]. مجموع الفتاوى: ١٣/٢٠٩.
    Share. Facebook Twitter Email Telegram WhatsApp Copy Link
    محمد فاتح

    Related Posts

    فرقهٔ کرامیه «بخش ششم»

    سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD

    فرقهٔ کرامیه «بخش پنجم»

    یک _22 _جون _2025AH 22-6-2025AD

    فرقهٔ کرامیه «بخش چهارم»

    شنبه _21 _جون _2025AH 21-6-2025AD
    Leave A Reply Cancel Reply

    از دست ندهید

    بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش دوم»

    بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش اول»

    پاسبان اندلس (اسپانیا)، سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله «بخش ششم»

    فرقهٔ کرامیه «بخش ششم»

    ما را در صفحات مجازی دنبال کنید
    • Facebook
    • Twitter
    • Instagram
    • Telegram
    • WhatsApp
    در باره کلمات

    ادارهٔ فرهنگی تحقیقاتی(کلمات) یک ادارهٔ دَعَوی اهل سنت و الجماعت بوده که بطور مستقل، در راستای ترویج ارزش‌های ناب اسلامی، تحقق اهداف رفیع شریعت مقدس اسلام، مبارزه با تهاجم فرهنگی غرب، اعلای کلمة الله و بیداری امت اسلامی فعالیت می‌نماید.

    نشرات مشهور

    بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش دوم»

    سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD

    بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش اول»

    سه _24 _جون _2025AH 24-6-2025AD
    کلمات را در صفحات مجازی [دنبال کنید]
    • Facebook
    • Twitter
    • YouTube
    • Telegram
    • Instagram
    • WhatsApp
    جمله حقوق برای اداره کلمات محفوظ است
    • صفحه اصلی
    • تحلیل روز
    • عظماء‌ الأمة
    • کتابخانه

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.