نویسنده: شکران احمدی
نتایج
-
معتدل بودن در موضوع بدعت: نویسندۀ این سطور نه جزو آن دسته از علمایی است که در موضوع بدعت دچار افراط شده‌اند، تا آنجا که بسیاری از چیزهایی را که دلیل جواز دارند، بدعت نقل کرده‌اند؛ و نه جزو آن دسته از علمایی است که در این موضوع گرفتار تفریط شده‌اند، تا آنجا که برخی از امور حرام و مشتبه را نیز مباح دانسته‌اند. این مسئله نیاز به یک چارچوب و قانون ضابطه‌مند دارد.
-
تعریف سنت: سنتی که درباره‌اش صحبت می‌کنیم، روش هدایت‌گری است که پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم و اصحابش از نظر علمی، اعتقادی، قولی و عملی بر آن بوده‌اند. این همان سنتی است که پیروی از آن واجب بوده و پیروانش مورد ستایش و مخالفانش مورد نکوهش قرار گرفته‌اند.
-
اهمیت سنت در حیات فردی و اجتماعی: سنت در حیات فردی و اجتماعی دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای است؛ زیرا مبیّن بسیاری از احکام است. سنت معیار تشخیص اهل بدعت و خیرخواهی برای آنان و نشان بارز انکار عملکردشان است. هم‌چنین معیاری برای تشخیص و شناسایی پیروان نبوی و نشانِ نمایان تقرب بنده به الله و دین و پیامبرش محسوب می‌شود.
-
تعریف بدعت: بدعتی که آن را تعریف کردیم به هر امر نوپدیدی اطلاق می‌شود که نه از کتاب و نه از سنت ثبوت شرعی دارد، چه در عبادات باشد چه در عادات. اگر با سنت موافق بود، محمود و اگر مخالف بود، مذموم است.
-
دلایل مذمت بدعت: دلایل بسیاری از قرآن و سنت دال بر مذمت بدعت و بدعت‌پیشگان است، هر نوع بدعتی که باشد؛ زیرا اصل در عقاید و عبادات توقف است و کسی‌که چنین می‌کند، به دروغ در حق صاحب شریعت چیزی را نسبت داده است. البته این گفته‌ها جدا از بدعت نوپدیدی است که مربوط به امور زندگانی مردم می‌شود که ربطی به عقاید و عبادات آن‌ها ندارد.
-
عادات غیر تعبدی: عاداتی که از روی تعبد انجام نمی‌شود، مثل نحوۀ خوردن و نوشیدن و طرز لباس پوشیدن و سایر امور عرفی، از تعریف بدعت مذموم بیرون است، مگر اینکه دلیل شرعی برای حرمت آن دلالت کند، مثل فال بد گرفتن. بهتر و پسندیده‌تر همین است که در هر امری از رسول‌الله صلیاللهعلیهوآلهوسلم اطاعت شود.
۷. بدعت‌پیشگی در باب عقیده و دین پذیرفتنی نیست و نشانۀ کفرگرایی است و مرتکب آن باید توبه کند و امید است توبه‌اش قبول شود، به شرطی‌که خداوند توفیقش دهد و از ارتکاب آن عمل دست بردارد و عزم کند که دوباره انجامش نمی‌دهد و اگر حقی بوده به صاحبانش برگرداند.
منابع
-
ابن الجوزي، عبدالرحمن بن علي بن محمد أبو الفرج، تلبيس إبليس، الناشر: دار الكتاب العربي – بيروت.
-
أبو إسحاق، الشاطبي الاعتصام دار النشر: المكتبة التجارية الكبرى – مصر.
-
أبو القاسم هبة الله بن الحسن بن منصور الطبري الرازي الشافعي اللالكائي (۴۱۸ هـ)، شرح أصول اعتقاد أهل السنة والجماعة، دار طيبة- الرياض، سنة ۱۴۰۹ هـ.
-
البخاري محمد بن إسماعيل بن إبراهيم بن المغيرة صحيح البخاري، دار النشر والتوزیع.
-
البصري، الدمشقي، عمادالدين أبو الفداء إسماعيل بن عمرو تفسير ابن كثير، دار الکتب العلمية، بیروت، لبنان.
-
البغوي، حسين بن مسعود، شرح السنة دار النشر: المكتب الإسلامي – دمشق ـ بيروت، الطبعة الثانية ـ ۱۴۰۳هـ –
-
الترمذي، أبو عيسى محمد بن عيسى بن سَوْرة، سنن الترمذي، دار الفکر، بیروت، لبنان. الطبعة الثانية.
-
الجوزية، محمد ابن أبي بكر ابن قيم، اجتماع الجیوش الإسلامیة علی غزو المعطلة والجهمیة، دار النشر والتوزیع.
-
الزرعي أبو عبدالله محمد بن أبي بكر أيوب بن القيم، مدارج السالكين، الناشر: دار الكتاب العربي – بيروت، الطبعة الثانية ، ۱۳۹۳ – ۱۹۷۳.
-
السعدي عبدالرحمن بن ناصر، تيسير اللطيف المنان في خلاصة تفسير القرآن، وزارة الشئون الإسلامية والأوقاف والدعوة والإرشاد، ۱۴۲۲ه.
-
السلمي الدمشقي الشافعي، الإمام عزالدين عبدالعزيز بن عبدالسلام فتاوى العز بن عبدالسلام دار ابن حزم ـ بيروت.
-
سليمان بن أحمد بن أيوب أبو القاسم الطبراني، المعجم الكبير، مكتبة العلوم والحكم – الموصل، الطبعة الثانیة.
-
العدوي، الشيخ محمد بن أحمد، أصول في البدع والسنن، دار الفکر، بیروت، لبنان.
-
العيني، الحنفي، بدرالدين عمدة القاري، دار الکتب العلمیة، بیروت، لبنان.
-
القحطاني سعيد بن علي بن وهف، نور السنة وظلمات البدعة، دار النشر والتوزیع.
-
القشيري، النيسابوري مسلم بن الحجاج أبو الحسن صحیح المسلم، دار الکتب العلمية، بیروت، لبنان.
-
النووى أبى زكريا محى الدين بن شرف، تهذيب الأسماء واللغات، دار القلم، الطبعة الثالثة، ۱۴۳۵ ه.ق.
-
هیثمی، علی بن أبی بکر بن سلیمان الهیثمی، مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، دار الکتاب العربی.
