تاریخ بشریت شواهد متعددی از باورهای گوناگون را در خود جای داده است که یکی از عمده‌ترین این باورها، اعتقادات مذهبی و دینی می‌باشد. در میان باورهای دینی و مذهبی نیز به حدکافی تعدد و تکثر وجود دارد، و نخستین تفکیک میان اعتقادات مذهبی، تفکیک براساس ادیان سماوی و ادیان بشری است. در میان انبوهی از باورها و اعتقادات، هنوز به گونه‌ی دقیق و یقین مشخص نیست که دین زرتشت دین سماوی است و یا باور بشری یک انسان مصلح. با توجه به این مطلب، سوال اساسیِ این پژوهش این است که آیین زرتشت چگونه آیین و دینی است و دارای چه ارزش‌هایی می‌باشد؟ با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با کمک از منابع کتابخانه‌ای و سایر منابع قابل دسترس، این یافته‌ها به دست می‌آید که آیین زرتشت یا همان مجوسیت که در ادبیات اسلامی نیز معروف است، یکی از ادیانی‌ست که چندین قرن پیش از میلاد وجود داشته و دارای پیروان متعددی بوده است. عمده‌ترین داشته‌های این دین، باورهای اخلاقی و نیک‌سرشتی بشری است و تا کنون نیز پیروان این دین در کشورهای مختلف آسیایی حضور دارند.
واژگان کلیدی: آیین، زرتشت، اوستا، گات‌ها، اخلاق و پیروان.
مقدمه
تاریخ بشریت شواهد متعددی از باورهای گوناگون را در خود جای داده است و این تعدد باورها و تکثر گروه‌ها یکی از زیبایی‌هایی است که مصداق آیاتی از قرآن که می‌فرماید «ما شما را تیره تیره و گروه گروه قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید» می‌باشد. با توجه به انواع مختلف و تفاوت‌های متعدد، یکی از عمده‌ترین این تفاوت‌ها، باورها، اعتقادات مذهبی و دینی می‌باشد. در میان باورهای دینی و مذهبی نیز به حدکافی تعدد و تکثر وجود دارد، و نخستین تفکیک میان اعتقادات مذهبی، تفکیک براساس ادیان سماوی و ادیان بشری است. در میان انبوهی از باورها و اعتقادات سماوی و بشری، هنوز به گونه‌ی دقیق و یقین مشخص نیست که دین زرتشت دین سماوی است و یا باور بشری یک انسان مصلح. یافته‌های پژوهشگران نشان از آن دارد که زرتشت پیامبر و فرستاده‌ی خداوند بوده است و به همین دلیل هم است که تعدادی از اسلام‌پژوهان نیز دین زرتشت را در شمار ادیان سماوی قرار می‌دهند و مجوسان را مشرک نمی‌دانند.
اهمیت تحقیق در زمینه‌ی ادیان و به ویژه ادیانی که تا کنون دارای پیروان متعددی هستند، از منزلت و ویژگی خاصی برخوردار است و یکی از عمده‌ترین مسائلی که سبب رشد و توسعه‌ی زندگی فرهنگی جامعه‌ی بشری می‌شود، فهم متقابل از تفاوت‌ها و باورهای متعددی است که براساس اراده‌ی خداوند در نهاد این جامعه‌ی بشری گذارده شده است. با توجه به همین مطلب، بررسی آیین زرشت یا همان مجوسیت یکی از نیازهای فرهنگی است که توجه به آن سبب رشد و توسعه‌ی فرهنگی و احترام به باورهای دیگران می‌شود.
در زمینه‌ی ادیان کتاب‌های متعددی که در آن به ادیان مختلف اشاره شده است، به رشته‌ی تحریر در آمده است. تقریبا می‌توان گفت در هر کتاب که پیرامون ادیان نگاشته شده باشد، بحثی مفصل و یا مجمل در مورد دین زرتشت وجود دارد و در عین حال، تعداد زیادی از مقالات پیرامون آیین زرتشت به نگارش در آمده است که در فهرست منابع این تحقیق لیست شده است؛ اما وجه تمایز این تحقیق با سایر پژوهش‌های موجود در این است که پژوهش حاضر نگاه کلی و بیان مختصری از باورهای زرتشتی را مطرح می‌کند که خواننده می‌تواند در یک دیده‌ی کلی آیین زرتشت را در ذهن خویش تصور کند.
با توجه به طرح مسأله، اهمیت و پیشینه‌ی تحقیق، سوال اساسی این پژوهش این است که آیین زرتشت چگونه آیین و دینی است و دارای چه ارزش‌هایی می‌باشد؟
با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با کمک از منابع کتابخانه‌ای و سایر منابع قابل دسترس، این یافته‌ها به دست می‌آید که آیین زرشت یا همان مجوسیت که در ادبیات اسلامی نیز معروف است، یکی از ادیانی‌ست که چندین قرن پیش از میلاد وجود داشته و دارای پیروان متعددی بوده است. عمده‌ترین داشته‌های این دین، باورهای اخلاقی و نیک‌سرشتی بشری است و پیروان این دین تا کنون نیز در کشورهای مختلف آسیایی حضور دارند و عمده‌ترین کتاب‌های این دین، «اوستا و گات‌ها» است که به منزله‌ی کتاب مقدس آیین زرتشت مورد شناسایی قرار گرفته است.
By محمد فاتح