جایگاه زن در اسلام (بخش سیزدهم)

نویسنده: ام‌عائشه

مدخل

یکی از ویژگی‌های دین اسلام، توجه کامل آن به تمام عرصه‌ها و ابعاد زندگی بشر است و برای هر بخشی برنامه‌های کامل و متنوع دارد؛ اسلام حقوق تمام پیروان و متبعین خود از جمله حقوق زنان را به‌صورت کامل تبیین کرده است. در این مقاله به ذکر نمونه‌هایی از اقداماتی که دین مبین اسلام برای احیا و استیفای حقوق زنان انجام داده است، می‌پردازیم.

1. احیای شخصیت زنان

در طول تاریخ، به‌واسطۀ برتری جسمانی مردان بر زنان، شخصیت و جایگاه زنان به پایین‌ترین حد تنزل یافته بود، به‌طوری‌که مایۀ سرافکندگی و طوق لعنت به شمار می‌رفت؛ اما دین اسلام با قوانین بی‌بدیل خود و گفتار و رفتار پیامبری که رحمة للعالمین بود، شخصیت از دست‌رفتۀ زنان را احیا کرد و او را مایۀ رحمت و برکت معرفی نمود؛ چنانکه رسول اکرم ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} می‌فرمایند: «البنات هن المشفقات المجهزات المبارکات»؛ ترجمه: «دخترها مایۀ رحمت، صلاح زندگی و برکت هستند.»

2. به رسمیت شناختن حق مالکیت زنان

قبل از اسلام، زنان نه تنها حق مالکیت نداشتند، بلکه همچون کالایی خریدوفروش شده و در کنار اموال میت به ارث برده می‌شدند؛ حتی در کشورهای غربی، با وجود همۀ هیاهوی تبلیغاتی و شعارهای حقوق زن و مرد، تا یک قرن پیش حق مالکیت برای زنان قائل نبودند. بعد از انقلاب صنعتی، آن هم برای تشویق زنان به حضور در کارخانه‌ها به‌عنوان نیروی کار ارزان‌قیمت، حق مالکیت برای آنان به رسمیت شناخته شد. ویل دورانت، مورخ بزرگ، می‌نویسد: «نخستین قدم برای آزادی مادران بزرگ ما، قانون ۱۸۸۲ میلادی بود. به‌موجب این قانون، زنان بریتانیای کبیر از آن پس از امتیاز بی‌سابقه‌ای برخوردار می‌شدند و آن اینکه پولی را که به دست می‌آوردند، حق داشتند برای خود نگه دارند. این قانون عالی اخلاقی را کارخانه‌داران مجلس عوام وضع کردند تا بتوانند زنان انگلستان را به کارخانه‌ها بکشانند. از آن سال تا به امروز، سودجویی مقاومت‌ناپذیر، آنان را از بندگی و جان‌کندن در خانه رهانیده و گرفتار بندگی و جان‌کندن در مغازه و کارخانه کرده است.»

اما دین اسلام، که انسان‌های کوردل و شهوت‌پرست قرن بیستم آن را به محدودیت حقوق زنان متهم می‌کنند، از قرن‌ها قبل حق مالکیت را برای زنان به رسمیت شناخته و به هیچ‌کس حق تصرف در اموال آنان را نمی‌دهد. خداوند متعال به‌صراحت کامل می‌فرماید: «لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ»؛ ترجمه: «مردان نصیبی از آنچه به دست می‌آورند دارند و زنان نیز نصیبی از آنچه به دست می‌آورند دارند.» پس نباید حقوق هیچ‌یک از آن‌ها پایمال و تضییع شود.

و هم‌چنین اسلام برای زنان در چهارچوب شریعت، حق ارث معین کرده است؛ چنانچه الله متعال می‌فرماید: «وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ»؛ ترجمه: «و برای زنان نیز از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان (به ارث) می‌گذارند، سهمی است.»

ادامه دارد…

بخش قبلی