مسلمان نیکو و باشخصیت خودخواه و مغرور نمی‌باشد؛ چون می‌داند خودخواهی یک مریضی منفور باطنی و معنوی است که سبب کم‌اهمیتی انسان نزد الله و مردم می‌گردد. اسلام عزیز خودخواهی و غرور را یک پدیدۀ شوم و منفور می‌داند و برای پیروانش امر و توصیه می‌کند تا از این پدیدۀ شوم خود را رهایی بخشند و به علاج آن بپردازند؛ زیرا هرکسی‌که به این مرض نامیمون مبتلا شد، بعید نیست که به سرنوشت بدی هم‌چون سرنوشت مغروران و متکبران تاریخ مبتلا شود.
انسان‌های مغرور، با تکبر و غرورشان، این دنیا را گرفتند و دنیای ابدی را از دست دادند؛ مگر الله سبحانه‌وتعالی در این گفتارش، متکبر و مغرور را از سرای آخرت محروم نکرده است؟ «تِلْکَ الدَّارُ الْآخِرَهُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِینَ لَا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا وَالْعَاقِبَة لِلْمُتَّقِینَ»؛ (ما آن سرای آخرت را تنها نصیب کسانی می‌نماییم که در زمین خواهان تکبر و برتری و فساد و تباهی نیستند و عاقبت از آنِ پرهیزگاران است.)
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم در یک حدیث قدسی بیان می‌‌دارد: «قَالَ اللهُ عزّوجل: الْكِبْرِيَاءُ رِدَائِي، وَالْعِزَّةُ إِزَارِي، فَمَنْ نَازَعَنِي وَاحِدًا مِنْهُمَا، أُلْقِهِ فِي النَّارِ »؛ یعنی: «خداوند متعال می‌‌فرماید: بزرگی ردای من است و عزت ازار من، کسی‌که با من در یکی از این دو دعوی و کشمکش کند، او را در آتش داخل می‌کنم.»
رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم هیچ غرور نداشت و همواره در زندگی خویش تواضع را پیشه می‌نمود، رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم آنقدر تواضع داشت که سوار «مرکب و قاطر» می‌شد، با آنکه قادر به سوار شدن بر اسب بود. در فتح خیبر، رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم سوار بر اسب پیروزمندانه به مدینه که در انتطارش بودند برگشت. به محض رسیدن فرمود: «قاطر کجاست؟!» به خاطر تواضع برای خدا از اسب فرود آمد و سوار قاطر شد.
به عاقلان اشاره بس است!؛ هر روز اگر سوار موتر می‌شوید، یک‌روز به خاطر خدا بایسکل، موترسایکل و یا هم به موترهای تکسی سوار شوید و یا پیاده راه بروید، اگر میسر شد به «مرکب» سوار شوید تا به این سنت پیامبر گرامی صلی‌الله‌علیه‌وسلم نیز عمل کرده و تواضع را به وجود خود بپرورانید.
نشانه‌های خودخواهی و غرور
بعضی علایم و نشانه‌های افراد مغرور را ذیلاً ذکر می‌کنیم، امید است که برای‌مان کمک کند تا علایم خودخواهی را بدانیم و به علاج آن بپردازیم. روان‌شناسان موارد ذیل را علایم خودخواهی و غرور دانسته‌اند:
۱. اگر کسی بخواهد چیزی به شما یاد بدهد، فورا می‌گویید که می‌دانید.
۲. خودتان را با استعدادترین، تواناترین و آگاه‌ترین فرد می‌دانید، معمولاً توانایی‌ها و استعدادهای دیگران را زیر سوال می‌برید و مدام به دیگران می‌خواهید نشان بدهید که با استعدادترین و تواناترین فرد روی زمین هستید.
۳. هرگز از دیگران کمک نمی‌خواهید. افراد مغرور و خودخواه احساس می‌کنند اگر از دیگران کمک بخواهند یعنی فردی ضعیف هستند و از پس خودشان و مشکلات‌شان بر نمی‌آیند؛ بنابراین در هر شرایطی که باشند، حتی در بدترین شرایط، هرگز از دیگران درخواست کمک نمی‌کنند.
۴. حس می‌کنید مدام باید به دیگران چیزی یاد بدهید. افراد مغرور و خودخواه معمولاً طوری تظاهر می‌کنند و نشان می‌دهند که هیچ‌کس مثل آن‌ها نمی‌داند و عملکرد خوبی ندارد.
۵. زیاد دربارۀ خودتان صحبت می‌کنید؛ در جمع‌ها و مهمانی‌ها بیش از حد دربارۀ خودتان صحبت می‌کنید، از خودتان و دستاوردهای‌تان تعریف می‌کنید. حتی ممکن است کمی بزرگ‌نمایی هم بکنید و دستاوردهای‌تان را بزرگ‌تر از آنچه که واقعاً بوده نشان بدهید یا حتی ممکن است دروغ بگویید.
۶. مدام به تایید و تعریف‌های دیگران نیاز دارید.
۷. به توصیه‌های دیگران گوش نمی‌کنید.
۸. قدردان نیستید؛ افرادی که مغرور و خودخواه هستند معمولاً کارهای دیگران برای‌شان کوچک‌ترین ارزش را ندارد. این افراد قدردان دیگران نیستند و معمولا نمک‌نشناسی می‌کنند.
By محمد فاتح
