نویسنده: دکتور فضل احمد احمدی
5- توحید در اسلام
در اسلام سرآمد تمام باورها توحید و یگانگی خداوند است. به سخن دیگر، توحید اساسی‌ترین آموزه و مبنای همه‌ی معتقدات مسلمانان است. قرآن کریم به عنوان معتبرترین منبع دینی در اسلام، بدون هیچ تصرف و تحریفی، همواره بر توحید تأکید دارد و توحید را اصل و چکیده‌ی اسلام می‌داند. شروع و ورود به اسلام با کلمه‌ی «لا اله الا الله» (هیچ پروردگاری نیست جز الله) است. آیات متعددی در قرآن کریم مستقیم و غیر مستقیم بر توحید دلالت دارند. آیاتی مانند: «بگو او خدای یکتاست»[1]؛ « هیچ خدایی جز الله نیست»[2]؛ «هیچ خدایی جز او نیست»[3]؛ «همانا خدای شما یکتاست»[4]؛ «هیچ خدایی جز الله نیست»[5]، در همه‌ی آیات اشاره شده به صورت مستقیم بر وجود ذات یکتا و خدای یگانه تأکید شده است. و خداند حتی گاهی برای توحید استدلال نیز می‌آورد، مانند: «اگر در آن‌ها (آسمان و زمین) جز خدا، خدایی دیگر وجود داشت، قطعاً آن‌ها تباه می‌شدند.»[6]. بنابراین، هرچند تشریح و توضیح توحید با تمام ابعاد آن در اسلام نیازمند تحقیق جداگانه است، اما در مقاله‌ی حاضر فقط به اشاره به آیات فوق اکتفا می‌شود.
نتیجه‌گیری
تردیدی در این نیست که همه‌ی ادیان سماوی بر اساس توحید و احدیت خداوند استوار است، اما در دین مسیحیت به‌خاطر دخل و تصرفاتی که از سوی افراد سودجو در این دین صورت گرفته است، عقیده و باور به توحید ناب را تحریف نموده و پیروان این دین را به تثلیث و سه گانگی سوق داده‌اند. بنابراین، با توجه به این مطلب چند نکته‌ی مشخص را به عنوان نتیجه می‌توان مطرح کرد:
نخست اینکه باور به توحید و یکتاپرستی در تمام ادیان سماوی از جمله دین مسیحیت اصل کلی و بنیاد عقیده را تشکیل می‌دهد. یعنی اینکه اگر توحید را از میان برداریم چیزی دیگری یا به عبارت دیگر تفاوت چندانی با ادیان بشری برای ادیان سماوی باقی نخواهند ماند.
دوم اینکه به باور بسیاری از دانشمندان، تثلیث سال‌ها پس از ناپدید شدن حضرت عیسی (به آسمان رفتن وی) به میان آمده است، چنان که باور به تثلیث در میان مسیحیان نخست مطرح نبوده و آنان به توحید باور کامل داشته‌اند.
سوم اینکه، نه تنها این که در کتب انجیل و کتاب‌های عهد عتیق سخنی از تثلیث نیست، بلکه بسیاری از دانشمندان مسیحی‌شناس بر این باوراند که تثلیث ساخته و پرداخته‌ی مسیحیان قرون سوم و چهارم میلادی به‌خاطر حفظ خود و دوری از اختلاف بوده است.
چهارم اینکه، هرچند مسیحیان می‌کوشند با مطرح کردن تثلیث به توحید برگردند یا توحید را در عین تثلیث بچرخانند و به شرک متهم نشوند؛ اما این عمل فایده‌ی آن چنانی ندارد و شرک مطلق است.
و سرانجام اینکه، نه تنها تثلیث از منظر آیات قرآن کریم رد شده است، بلکه از نظر منطقی و عقلی نیز باور به تثلیث مردود و شرک به ذات پاک خدای یگانه و لا شریک است. خداوند ذات یگانه‌یی است که نه از کسی زایده شده و نه کسی از او زایده می‌شود. حضرت عیسی روح او است که توسط جبرائیل بر مریم عذرا دمیده شد و از آن، حضرت عیسی به دنیا آمد و خداوند قادر مطلق است.
منابع و مآخذ
قرآن کریم.
-
دادبه، اصغر، (بی تاریخ). «ادیان در نگاه سعدی»، مجلۀ سعدی شناسی، صفحات 165 تا 176.
-
الساموک والشمری، سمعون محمود و هدی علی، (بی تاریخ). الأدیان فی العالم، مکتبة المهتدین الإسلامیة لمقارنة الأدیان . http://kotob.has.it
-
سعید، حبیب، (بی تاریخ). ادیان العالم، مصر- القاهره؛ دارالتألیف والنشر للکنیسة الاسقفیة.
-
صفری، وحید،(بی تاریخ). «این حزم اندلسی و مطالعۀ ادیان»، پژوهش حوزه، سال هفتم، شمارۀ بیست و ششم، صفحات 184 تا 215.
-
طاهری و طاهری، حبیب الله و محمد حسین، (1388). «آموزۀ توحید در ادیان ابراهیمی»، مجلۀ فلسفۀ دین، سال ششم، شمارۀ دوم، تابستان 1388، صفحات 5 تا 27.
-
القفاری والعقل، ناصر بن عبدالله وناصر بن عبدالکریم، (1992). الموجز فی الأدیان والمذاهب المعاصر، الطبعة الاولی، الریاض- المملکة العربیة السعودیة؛ دارالصمیعی للنشر والتوزیع.
-
نعمانی، عبدالعزیر، (بی تاریخ). «سیری در شناخت ادیان (3) مسیحیت»، مجلۀ ندای اسلام، سال دهم، شمارۀ 38، صفحات 27 تا 31.
-
هک، جان، (بی تاریخ). «عیسی و ادیان جهانی»، ترجمه: عبدالرحیم سلیمانی، نشریۀ هفت آسمان، شمارۀ 6، صفحات 183 تا 205.
[1]. «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ». (اخلاص: 1).
[2]. «لَا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ». (صافات: 37؛ و محمد: 19).
[3]. «وَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ». (بقره: 163).
[4]. «أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ». (یوسف: 110؛ انبیا: 8؛ و فصلت: 6).
[5]. «وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ». (ص: 65).
[6]. «لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا». (انبیا: 22).
پایان | بخش قبلی
