عقیدۀ دیگر سیک‌ها دربارۀ نبوت این است که آن‌ها نبوت را اکتسابی می‌دانند و می‌گویند: انسان حکیم می‌تواند از طریق الهام درونی (INTUITION) و تجربۀ روحی درونی به آن دست یابد. تجربه‌ای که انسان را قادر می‌سازد پاسخ پرسش‌هایی را بیابد که حیوانات از آن ناتوانند؛ مثل این پرسش: «هدف از زندگی من چیست؟» به‌عبارتی دیگر، انسان در تلاش است تا معنای زندگی و هدفی فراتر از بقا را دریابد. این هدف چیزی است که انسان را از سایر موجودات زمینی متمایز می‌کند. هدف از زندگی بشر، بزرگ‌ترین و شریف‌ترین هدف در مقایسه با هر موجود دیگری بر روی زمین است. این هدف، همان پرسش دربارۀ سرنوشت انسان و جایگاه او پس از مرگ است. بشر باید این پرسش را عاقلانه و حکیمانه پاسخ دهد. سیک‌ها بر این باورند که پاسخ به این پرسش تنها از طریق شهود درونی و تجربۀ روحانی ممکن است. کسانی‌که چنین تجربه‌ای دارند و به آن آگاهی دست یافته‌اند، «افراد مقدس» نامیده می‌شوند و دستاوردشان از این شناخت در قالب یک باور ارائه می‌شود که آن را «Faith» (ایمان) می‌نامند. سیک‌ها پیامبران را کسانی می‌دانند که به این درجه از ایمان رسیده‌اند، اما آنان را نبی به معنای پیامبران آسمانی نمی‌دانند.
سیک‌ها معتقدند انسان با تفکر، مطالعه، ریاضت، تأمل و رشد روحی می‌تواند به این درجه نائل شود. اما این دسترسی برای همه ممکن نیست، بلکه تنها کسانی‌که دارای روح پاک و مقدس هستند، توانایی شکافتن حجاب‌ها و رسیدن به این آگاهی را دارند.[1]
۴. رد و نقد این ادعا از دیدگاه اسلام
نبوت و پیامبری مقام اکتسابی نیست، بلکه صرفاً موهبتی الهی و انتخابی است که تنها از سوی پروردگار به بندگان برگزیده‌اش عطا می‌شود. انسان‌ها با سعی و کوشش، ریاضت، زهد یا حتی تقوا نمی‌توانند به این مقام دست یابند، زیرا نبوت بر اساس علم و حکمت الهی به افراد خاصی تفویض می‌گردد.
خدای متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ»؛[2] «خداوند داناتر است که رسالت خود را کجا قرار دهد.»
این آیه به صراحت بیان می‌کند که نبوت یک مقام الهی و غیر اکتسابی است، و تنها خداوند می‌داند چه کسی شایستگی دریافت این مسئولیت سنگین را دارد. بنابراین، هیچ‌کس نمی‌تواند با تلاش و مجاهدۀ فردی به مقام نبوت دست یابد.
در جای دیگر، خداوند متعال دربارۀ برخی از پیامبران بزرگ خود می‌فرماید: «وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ أُوْلِي الْأَيْدِي وَالْأَبْصَارِ • إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ»؛[3] «یاد کن بندگان ما ابراهیم و اسحاق و یعقوب را که اهل قدرت و بصیرت بودند. ما آنان را به ویژگی خالصی یعنی یاد سرای آخرت، خالص گردانیدیم.»
این آیه نیز به‌روشنی می‌فهماند که انتخاب پیامبران نه به دلیل ریاضت و تلاش شخصی، بلکه نتیجۀ خلوص و برگزیدگی خاصی است که تنها در اختیار خداوند است.
از همه مهم‌تر اینکه، دروازۀ نبوت پس از بعثت پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وسلم برای همیشه بسته شده و هیچ پیامبر جدیدی پس از ایشان ظهور نخواهد کرد. قرآن کریم در این باره می‌فرماید:
«مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِن رِّجَالِكُمْ وَلَـٰكِن رَّسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ»؛[4] «محمد صلی‌الله‌علیه‌وسلم پدر هیچ‌یک از مردان شما نیست، بلکه فرستادۀ خدا و خاتم پیامبران است.»
واژۀ خاتم‌النبیین دلالت قطعی دارد بر پایان یافتن سلسلۀ نبوت با بعثت حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وسلم. ازاین‌رو، هر ادعای نبوت و همچنین هر باوری مبنی براینکه نبوت اکتسابی است، پس از ایشان، نه تنها باطل، بلکه انکار یکی از اصول قطعی ایمان به شمار رفته و انسان را در کفر داخل می‌کند.
By محمد فاتح
