حجاب (بخش چهارم)

نویسنده: محمدعاصم اسماعیل‌زهی

مفهوم وفلسفه حجاب

مولانا راشد رویشد، در کتاب خود در مورد مفهوم حجاب چنین می­‌نویسد: «حجاب یعنی: پوشاندن جسم، عورت و زینت زنان از نظر وچشم بیگانگان، غیر از شوهر ومحارم خویش» وضد حجاب، تبرّج است، به معنی ظاهرکردن زینت ومحاسن وزیبایی زنان، همچنین در ظاهر کردن جسم وزینت داخل می‌­­شود بعضی از افعال زنان که نشانه جلب توجه بیگانگان می­‌شود، بعضی دیگر در مورد تبرج چنین می­‌گویند: هر آن زینتی که زن را زیبا جلوه دهد، در دید مردان، بناءً حجاب در مقابل تبرّج قرار می­‌گیرد، تبرج در همه مذاهب واقوال علماء حرام وناجائز می‌­باشد. بعضی دیگر از علما چنین می‌فرمایند: تبرج عبارت است از آشکار کردن زیبایی ونشان دادن زیبایی‌­های صورت واندام واجزای تحریک کننده آنها یا چنانچه در صحیح بخاری آمده است: تبرج عبارت است از آن که زن زیبایی­‌های خود را نمایان سازد.

برای اینکه جامعه از زیان­‌های خودآرای وخود نمایی زن محفوظ بماند، واندام زنان از هرزگی مصون بماند، وحیا وعفت زنان به تباهی نگراید وبرای اینکه مردان از تحریک وسر به هوایی دور بمانند خداوند علیم وحکیم زنان را از تبرج نهی کرده است، چون او از ضعف وناتوانی انسان در برابرمسائل جنسی وگرفتاری جوانان در این رابطه آگاه است، پس ای زنان مسلمان به فرامین الهی گوش فرا دهید اگر واقعا مؤمن هستید.

[وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى الله جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ.]

«وبه زنان مؤمن بگو چشم­‌های خود را از نگاه به نامحرم فرو گیرند، وشرمگاهشان را حفظ کنند، وزینت خود را آشکار نکنند؛ جز آنچه از آن که طبعا خودش نمایان است، وباید اطراف مقنعه­‌های خود را بر گریبان­هایشان بیفکنند، تا چهر وگردن وسینه با آن پوشیده گردد وزینت خود را آشکار نسازند مگر برای شوهرانشان، پدرانشان، پدرشوهرانشان، پسرانشان، پسران شوهرانشان، برادرانشان، پسران خواهرانشان، زنان (همکیش) خودشان، بردگانشان، مردان بی­‌رغبت (به زنان) که در پیروی شمایند، کودکانی که بر شرمگاه زنان اطلاع نیافته‌­اند. و نباید با پاهایشان زمین را بکوبند تا آنچه از زینتشان که پنهان است آشکار شود. ای مؤمنان همگی به سوی خدا برگردید تا رستگار شوید.

همچنین علامه أبي عبدالله حماد، در کتاب خود در مورد مفهوم حجاب چنین می­‌گوید: حجابی که فرض قرار داده آن را الله متعال بر زنان، بر پایه تکمیل وکمال نمی‌­رسد، مگر با رعایت کردن احکامی اضافه بر حجاب فرض شده، زیرا که حجاب به معنی عام ومفهومش چنین می­‌باشد: جدایی زن بیگانه از مرد بیگانه وبسته شدن تمام راه­‌های که منجر به فتنه انگیزی زن ومرد می‌­شود، بناء بعضی از علماء از این مقدمه در تعریف حجاب چنین می­‌نویسند: حجاب به جمله احکام شرعی اجتماعی که متعلق هستند این احکامات به قرار گرفتن زنان در جامعه اسلامی از حیث علاقه ونسبت زن به کسانی که جائز نیست ظاهر کردن زینت خود را در جلوی آنان می‌­باشد.

پس بر زنان ومردان مسلمان لازم که شئونات اسلامی واحکاماتی که متعلق به مسئله حجاب هستند را رعایت کنند.

علامه عبدالعزیز طریفی می­‌فرماید: اجماع علماء بر این است که حجاب با مفهوم عام خودش از جمله دین وشریعت می‌­باشد، حجاب ثابت شده­ قطعی متواتر از کتاب وسنت می­‌باشد، وهرکس که منکر شریعت لباس وحجاب زن باشد، پس هو منکر نص قطعی است که بالضرورة از دین به حساب می­‌آید، همچنین اجماع همه علماء از مذاهب اربعه بر این است که واجب است بر زن آزاده که صورت خویش را بپوشاند، در وقتی که خوف فتنه باشد، حال چه برسد به پوشیدن اعضای دیگر که به بطریق اولی پوشاندن آنها واجب می­‌باشد.

 اما بر عکس دیدگاه اسلام، دنیای سکولاریزم غرب جایگاه زن از دیدگاه اسلام را شدیدا مورد تبلیغات سوء خود قرار داده­‌اند، حجاب، چادر، لباس و پوشش اسلامی را به­‌عنوان اهانت، توهین و کاهش جایگاه زن از دیدگاه اسلام تعبیر می­‌کنند.

اما غربی­‌ها باید بدانند که آیین اسلام چهارده قرن پیش جایگاه زن را از لحاظ اجتماعی، فرهنگی واخلاقی بلند نموده است، به زن مقام شایسته شأن او عطا کرده است، دین اسلام همواره از زنان می­‌خواهد جایگاه سرشار از عزتشان را محفوظ بدارند.

  خداوند متعال در قرآن می‌­فرماید: [وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى الله جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ]

ترجمه: ( وبه زنان مؤمن بگو: چشمان خود را از نامحرمان فروبندند، وپاک دامنی کنند، واز زینت خود مگر آنچه از آن آشکار است. آشکار نکنند، وباید روسری­‌هایشان را بر گریبانشان بگزارند، وزینت خود را آشکار نسازند مگر برای شوهرانشان، پدرانشان، پدرشوهرانشان، پسرانشان، پسران شوهرانشان، برادرانشان، پسران خواهرانشان، زنان(همکیش) خودشان، بردگانشان، مردان بی­رغبت(به زنان) که در پیروی شمایند، کودکانی که بر شرمگاه زنان اطلاع نیافته­اند. ونباید با پاهایشان زمین را بکوبند تا آنچه از زینتشان که پنهان است آشکار شود. ای مؤمنان همگی به سوی خدا برگردید تا رستگار شوید.

بخش قبلی | بخش بعدی