ویژگیها و خصوصیتهای عبدالله ابن زبیر (رضیاللهعنه)
در مورد نماز ایشان روایتهای بسیاری آمده است؛ در این بخش کوتاه به برخی از آنها اشاره مینماییم:
عمرو ابن دینار فرموده است: «نماز هیچ نمازگزاری را زیباتر از نماز عبدالله ابن زبیر ندیدم.»
مجاهد گفته است: «عبدالله ابن زبیر (رضیاللهعنه) هنگامی که به نماز میایستاد، همانند چوب خشکی بیحرکت بود.»
شجاعتش زبانزد خاص و عام و ضرب المثل بود. از هیچ چیز و هیچ كس در دنیا نمیترسید و همواره دشمنانش از او میترسیدند؛ ارادهای شكستناپذیر و همّتی بسیار بلند داشت. او شمشیرزنی توانا بود، حتّی در سن ۷۰ سالگی همانند جوانان نیرومند شمشیر میزد.
عثمان بن طلحه دربارهی او گفته است: در سه چیز هیچکس با او برابری نمیکرد: شجاعت، عبادت و بلاغت. در فصاحت همتا نداشت و از خطیبان مشهور قریش بود. در حین خطابه، در حرکات و اشارات و لرزشهای صدایش با جدش، ابوبکر صدیق (رضیاللهعنه)، شباهت بسیار داشت.
از خطبههای مشهورش میتوان به خطبهاش در مکه بعد از شهادت حضرت حسین، مناظرهاش با خوارج و خطبهاش بعد از شهادت برادرش مصعب در عراق اشاره کرد. این قدرت سخنوری باعث نفوذ کلامش در دل مردم و نشر افکار و دیدگاههایش در میان توده میشد و به او صلاحیت رهبری میداد. کرم و سخاوت ایشان بسیار بود؛ البته در موارد درست و در چارچوب شریعت خرج میکرد. او توانسته بود بین زهد و تقوا و عبادت و ریاضت از یکسو و فراست و فهم سیاسی و مهارت نظامی از سوی دیگر جمع کند. هم دنیادار بود و هم زاهد شبزندهدار.
مقام بلند علمی
عبدالله بن زبیر (رضیاللهعنه) در ردیف علمای برجسته مدینهی منوره بود و یکی از عبادلهی اربعه (عبدالله بن عمر، عبدالله بن عباس، عبدالله بن عمرو بن عاص و عبدالله بن زبیر) بود که در فقه و علم شریعت زبانزد خاص و عام بودند.
او همواره به منزل پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوسلم) میرفت و احادیث را مستقیماً از آن حضرت یا از خالهاش، ام المؤمنین عائشه صدیقه (رضیاللهعنها)، میشنید. ام المؤمنین او را بسیار دوست داشت و همچون فرزند به او مهر میورزید و به همین خاطر با کنیت «ام عبدالله» مشهور بود. وی علوم بسیاری را از ام المؤمنین که از بزرگترین علما و فقهای صحابه بود فراگرفت.
علامه سیوطی (رحمهالله) ایشان را از جمله افرادی میشمارد که کتاب الله را در سینههایشان حفظ کرده و نزد پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوسلم) خواندهاند.
سیوسه روایت از ایشان نقل شده است؛ از آن میان دو روایت مشترکاً در صحیح بخاری و صحیح مسلم (متفق علیه)، شش روایت در بخاری و دو روایت در مسلم بهطور منفرد آمده است.
عبدالله ابن زبیر (رضیاللهعنه) با چندین زبان غیر از زبان عربی نیز آشنا بود. گفته شده كه ایشان غلامهای بسیاری داشت كه با هر یك به زبان خودش سخن میگفت.
فرزندان ابن زبیر
فرزندان ایشان، سیزده پسر و چهار دختر و در روایتی هشت دختر داشتند، به نامهای: خبیب، حمزه، عباد، ثابت، هاشم، قیس، عروه، زبیر، عامر، موسی، بكر، عبدالله، مصعب، أمّ حكیم، فاطمه، فاخته و رقیه.
الله متعال درجات حضرت عبدالله ابن زبیر (رضیاللهعنه) را در بهشت برین بالا ببرد و همهی ما را از یاران و پیروان راستین ایشان بگرداند و همواره و در هرجا عدالتخواهی و نظم و دسپلین را سرمنشأ کار ما قرار دهد و توفیق پیروی قدمبهقدم از این بزرگواران نصیب مان بگرداند.