نویسنده: «ابو عائشة»
دیدگاه اهل سنت
اهل سنت و جماعت معتقد هستند که یکی از شرایط امامت قریشی بودن است؛ یعنی اینکه امام باید از قبیلۀ قریش باشد.
جمهور علمای اهل سنت و جماعت معتقد هستند که این شرط باید و حتماً وجود داشته باشد و در این باره، از جانب صحابه و تابعین، اجماع نقل شده است و مذهب امامان چهارگانه نیز همین است.
در شرح عقاید نسفیه چنین آمدهاست: «دیگر اینکه امام قریشی باشد و غیر از آنان نباشد؛ البته امامت به بنیهاشم و فرزندان حضرت علی رضیاللهعنه اختصاص ندارد».
دلایل اهل سنت
اهل سنت و جماعت برای اینکه مسئلۀ امامت و قریشی بودن امام را ثابت کنند از سه منبع استفاده نمودهاند که در ذیل هر کدام آن را با تفصیل بیان میکنیم:
احادیث پیامبر صلیاللهعلیهوسلم
رسول الله صلیاللهعلیهوسلم میفرماید: «الأئمة من قریش»؛ (أئمه از قریش هستند.)
اینجا الفولام [در الأئمة] برای استغراق است، یعنی تمام امامان از قریش هستند.
امام رازی رحمهالله دربارۀ این حدیث معتقد است: فرقی ندارد که مراد از این حدیث امر باشد و یا خبر محض، این حدیث مانع از این است که امام غیر قریشی باشد، حدیث دلیل است بر اینکه امام اعظم و امیر باید از قریش باشد.
امام سیوطی رحمهالله در کتاب خود «تاریخ الخلفاء» در مبحث «فی بیان أن الأئمة من قریش والخلافة فیهم» دلایلی متعددی از احادیث بیان نموده که ما در زیر آن را بیان خواهیم کرد:
-
رسول الله صلیاللهعلیهوسلم فرمودند: «ائمه از قریش هستند تا مادامی که در حکمشان عدالت را رعایت کنند و به وعدههایشان وفا نمایند و در وقت رحمت و شفقت به مردم ترحم و دلسوزی نمایند».
-
رسولالله صلیاللهعلیهوسلم میفرماید: «پادشاهی در میان قریش است و قضاوت در میان انصار و مسئولیت اذان به عهدۀ مردم حبشه است و امانتداری در أزد، یعنی [امانت صفت مردم] یمن است».