توحید و تثلیث (بخش اول)

نویسنده: دکتور فضل احمد احمدی

چکیده

بررسی و شناخت مباحث و مسائل ادیان، امروزه یکی از عمده‌ترین مباحث مراکز علمی به شمار می‌رود. به ویژه مسائل عمده و اساسی که میان چند دین مشترک باشد. ازاین‌رو، موضوع و مسأله‌ی توحید یکی از مباحث مشترک میان تمام ادیان سماوی است. در این میان، مسأله‌ی اساسی این است که توحید در مسیحیت چگونه است و در طول تاریخ چه تحولات و تغییراتی آمده است که پیروان این دین از  توحید به تثلیث روی آورده‌اند؟ تحقیق حاضر که به پاسخ این سوال پرداخته، با کمک از منابع کتابخانه‌ای و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به این یافته‌ها رسیده است که آیین مسیحیت یا همان نصرانیت در ذات خود مثل سایر ادیان سماوی دین توحیدی بوده و دارای مرتبت رفیع و بلندی است که قرآن کریم ایمان به آن را امر فرموده؛ اما در گذر زمان این دین دچار تحولات گوناگونی شده و آموزه‌های آن دست‌خوش افراد سودجو گردیده است تا اینکه امروزه دیگر از آیین واقعی و توحیدی مسیحیت خبری نیست، بلکه جای توحید را تثلیث گرفته و پیروان این دین در واقع پدر (خدا)، پسر (مسیح) و روح‌القدوس را در اولوهیت شریک می‌دانند.

کلیدواژه‌ها: مسیحیت، توحید، تثلیث، یهودیت، اسلام.

مقدمه

موضوعات و مسائل مربوط به ادیان یا در کل ادیان، مهم‌ترین بحث تاریخ بشر را تشکیل می‌دهد، شاید بتوان مدعی شد که هیچ گروه و طبقه‌ی اجتماعی از انسان‌ها نیست که دارای باورهای دینی و یا حداقل دارای باورهای بشری که سرانجام به یک جایی و یک امری مافوق تکیه می‌خورد، نباشد. ازاین‌رو، بررسی و شناخت ادیان امروزه یکی از عمده‌ترین مباحث مراکز علمی و نیاز اتباع کشورها به شمار می‌رود. به ویژه مسائل عمده و اساسی که میان چند دین مشترک باشد. ازاین‌رو، موضوع و مسأله‌ی توحید یکی از مباحث مشترک میان تمام ادیان سماوی است که بررسی آن در دین مسیحیت از مزیت خاصی برخوردار است؛ زیرا مسیحیان امروزی بیشتر از اینکه یکتاپرست و توحیدی باشند، به تثلیث روی آورده‌اند.

اهمیت بررسی توحید در تحقیقات ادیان‌شناسی از عنوان و تأثیر ادیان بر جامعه‌ی بشری مشخص می‌شود، چنان‌که هیچ سخن و باوری در طول تاریخ مانند باور و عقیده به ادیان، اعم از توحیدی و غیرتوحیدی در جوامع بشری تأثیرگذار نبوده است. بیشتر تحولات و جنگ‌های بزرگ دنیای بشری ناشی از یک باور دینی و یا دین‌ستیزانه بوده است. بنابراین، تحقیق و تفحص در زمینه‌ی ادیان نیاز همه‌ی جامعه است و هر فرد جامعه باید از ادیان و باورهای آنان آگاهی داشته باشد.

در زمینه‌ی ادیان به صورت کلی و در زمینه‌ی توحید و تثلیث در دین مسیحیت، تحقیقات گسترده‌ای صورت گرفته است. تا جایی‌که به هر زبان و فرهنگی ده‌ها کتاب و مقاله و نوشته‌های دیگر موجود است که بحث‌های متفاوت از جمله توحید و تثلیث در مسیحیت را واکاوی نموده است. تعداد اندکی از این منابع در فهرست منابع مقاله‌ی حاضر نیز یاد شده است؛ اما نکته‌ی اساسی که در این مقاله بیشتر به آن توجه شده این است که سبک و سیاق توضیح و شناخت کلی بنیادین و چگونگی روی‌آوردن به تثلیث را مورد توجه قرار داده است، موردی که در سایر نوشته‌ها در این زمینه دیده نمی‌شود و یا حداقل از نظر نویسنده دور بوده است.

با توجه به مطالب فوق، سوال اساسی این است که توحید در مسیحیت چگونه است و در طول تاریخ چه تحولات و تغییراتی آمده است که پیروان این دین از  توحید به تثلیث روی آورده‌اند؟

تحقیق حاضر که به پاسخ سوال پیشین پرداخته، با کمک از منابع کتابخانه‌ای و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به این یافته‌ها رسیده است که آیین مسیحیت یا همان نصرانیت، در ذات خود مثل سایر ادیان سماوی دینِ توحیدی بوده و دارای مرتبت رفیع و بلندی است که قرآن‌کریم ایمان به آن را امر فرموده؛ اما در گذر زمان این دین دچار تحولات گوناگونی شده و آموزه‌های آن دست‌خوش افراد سودجو گردیده است تا اینکه امروزه دیگر از آیین واقعی و توحیدی مسیحیت خبری نیست، بلکه جای توحید را تثلیث گرفته و پیروان این دین در واقع پدر (خدا)، پسر (مسیح) و روح‌القدوس را در اولوهیت شریک می‌دانند.

ادامه دارد…