اوصاف مسلمان واقعی (بخش چهارم)

نویسنده: محمد الافغانی

4- احساس مسؤوليت

يكی از ويژه‌گی‌های درونی شخص مسلمان واقعی اين است كه از كنار رخداد‌های كه در پيرامونش اتفاق می‌افتد بی‌تفاوت نمی‌گذرد و به مقوله‌های چون «موسی به دين خود و عيسی به دين خود» و «آدم خوب كسی است كه به خير و شر كسی كار نداشته باشد» باور ندارد.

بلكه مسلمان واقعی كسی است كه به همه‌ی حوادثی كه در اطرافش رخ می‌دهد اهميت قايل است؛ تمام امور را با دقت بررسی نموده سعی می‌كند از فضيلت‌ها پشتيبانی نمايد، خوبی‌ها را گسترش دهد و مشكلات را به خوبی ارزيابی نموده برای هر مشكل راه‌حل مناسبی پيدا كند.

رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) در مورد می‌فرمايند:

«لَا تَكُونُوا إِمَّعَةً تَقُولُونَ إِنْ أَحْسَنَ النَّاسُ أَحْسَنَّا وَإِنْ ظَلَمُوا ظَلَمْنَا وَلَكِنْ وَطِّنُوا أَنْفُسَكُمْ إِنْ أَحْسَنَ النَّاسُ أَنْ تُحْسِنُوا وَإِنْ أَسَاءُوا فَلَا تَظْلِمُوا»

(امعه نباشيد، تا بگوييد اگر مردم كار خوب كردند ما هم كار خوب می‌كنيم، و اگر ظلم كردند ما هم ظلم می‌كنيم؛ لكن بر خود مسلط باشيد اگر مردم كار خوبی انجام دادند شما هم كار خوب انجام دهيد، اما اگر ديگران كار بد می‌كردند شما ظلم نكنيد)

بی‌تفاوتی در قبال مسايل، خصيصه‌ی خطرناكی است كه به هيچ صورت نمی‌تواند در وجود شخصی كه تابع راستين پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) است باقی بماند، چون در واقع بی‌تفاوتی سرمنشأ همه‌ی انحرافاتی است كه بشريت از بدو پيدايش خود تا به امروز شاهد آن بوده است؛ هميشه مشكلات از يك حالت ابتدايی و بسيط آغاز می‌شود و اگر در محيط انسان‌های با احساس موجود نباشند بزرگ و بزرگ‌تر شده، بالآخره به مشكلی صعب العلاج مبدل می‌گردد. همان طور كه اگر در جايی انسان‌های بادرك موجود شوند، هرگاه مشكلی سر بالا كند در اولين فرصت و قبل از اين كه به دردی بی‌علاج تبديل شود قلع و قمع می‌گردد.

صحابه‌ی رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فهميده بودند كه بايد با احساس مسؤوليت درونی كار كنند، نه اين كه در ركاب پيامبر(صلی‌الله‌علیه‌وسلم) انجام وظيفه نمايند و اگر پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) نبود همه‌چيز را به فراموشی بسپارند؛ آنان می‌دانستند كه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) انسان است و بالآخره روزی دنيا را ترك می‌كند.

تربيت صحابه به همين منوال ادامه يافت تا اين كه چند سال بعد رسول اكرم(صلی‌الله‌علیه‌وسلم) به ملأاعلا پيوست؛ وقتی به ابوبكر صديق (رضی‌الله‌عنه) خبر رحلت پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) را دادند فرمود: «كسی كه محمد را می‌پرستيد، اكنون او وفات نموده است و كسی كه خدا را می‌پرستد، الله زنده‌يی است كه هيچ وقت مرگ به سراغش نمی‌آيد»

بعد از رحلت رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) تمام كسانی كه تا ديروز زير پرچم وی به دعوت، تبليغ و جهاد مصروف بودند، امروز در كنار ابوبكر (رضی‌الله‌عنه) قرار گرفتند و دين محمد (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) را تا دورترين نقاط جهان گسترش دادند. علت تمام دستاوردهای صحابه (رضی‌الله‌عنها) بر می‌گردد به احساس مسؤوليت فردی كه در اثر تعليمات رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) در وجود تك تك شان پيدا شده بود.

ادامه دارد…

بخش قبلی | بخش بعدی