محبت محمد مصطفی (صلی الله علیه وسلم) (بخش شانزدهم)
ثمره و نتيجه‌ی محبت با پیامبر (صلی الله علیه وسلم):
در اینجا به ذکر دو ثمره اکتفا می‌کنیم؛ اولی در دنیا و دیگری در آخرت. ثمره محبت در دنیا این است که کمکی است بر عبادت زیاد، و آسان بودن بر نفس و رسیدن به محبت خداوند متعال، همان‌گونه که در حدیثی از حضرت ابوهریره (رضی الله عنه) روایت شده است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: خداوند متعال می‌فرمایند: هر کس با دوست من دشمنی کند، من با او اعلام جنگ می‌کنم. بنده به من، به وسیله‌ای دوست‌داشتنی‌تر نزد من از انجام فرائض نزدیک نمی‌شود. و بنده من به وسیله نوافل همواره به من نزدیک می‌شود تا اینکه من او را دوست می‌دارم. وقتی او را دوست داشته باشم، من گوش او می‌شوم که به وسیله آن بشنود و چشم او می‌شوم که با آن ببیند و دست او می‌شوم که با آن بگیرد و پای او که با آن راه برود. اگر چیزی از من بخواهد، به او می‌دهم و اگر از چیزی پناه بخواهد، به او پناه می‌دهم. من در چیزی که انجام می‌دهم هیچ تردیدی ندارم. شک من از نفس مؤمن است که مرگ را ناپسند می‌داند و من ناپسندی او را دوست ندارم. [1] اما ثمره محبت در آخرت همین کافی است که سبب نجات فرد از آتش جهنم می‌شود و او را به پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) می‌رساند. همان‌گونه که آن حضرت (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: تو با کسی هستی که دوست داری.[2]
اعتدال در محبت پیامبر (صلی الله علیه وسلم):
ذکر حکم محبت پیامبر (صلی الله علیه وسلم) و بیان وجوب آن گذشت و اینکه ایمان مسلمان کامل نمی‌شود مگر زمانی که آن‌حضرت (صلی الله علیه وسلم) را دوست داشته باشد. اما بعضی از مسلمانان در محبت پیامبر (صلی الله علیه وسلم) اعتدال را رعایت نکردند و در این صورت محبت آن‌ها فایده‌ای ندارد و هر دو طرف اعتدال به سوی کمی یا زیادتی ناپسند هستند.
اول: از صورت‌های غلو در محبت:
۱. مبالغه در تعریف پیامبر (صلی الله علیه وسلم):
مبالغه در تعریف پیامبر (صلی الله علیه وسلم) به گونه‌ای که صفات مخصوص خداوند را برای آن‌حضرت (صلی الله علیه وسلم) به کار بردن. پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم) هر گونه غلو را رد می‌کردند. حضرت ابن‌عباس (رضی الله عنه) روایت می‌کنند که مردی به پیامبر (صلی الله علیه وسلم) گفت: «هر چه خدا و شما بخواهید.» پیامبر (صلی الله علیه وسلم) در جواب فرمود: «آیا مرا شریک و برابر خدا قرار می‌دهید؟ بلکه فقط بگو هر چه خدا می‌خواهد.»[3]
حضرت ابن‌عباس (رضی الله عنه) روایت می‌کنند که پیامبر (صلی الله علیه وسلم) فرمودند: «هر کس از شما قسم بخورد، نگوید هر چه خدا و شما می‌خواهید؛ بلکه بگوید هر چه خدا می‌خواهد و سپس شما هرچه بگویید.»[4]
بعضی از مردم گمان کردند که این جملات معانی خاصی در بر ندارند بلکه بر گرفته شده از احساسات هستند و آن‌ها معنی خاصی را نیز اراده نکردند از این‌جهت بر آن‌ها گناهی نباشد. در جواب گفته می‌شود گر چه الفاظ هم جایز باشند ولی چون پیامبر (صلی الله علیه وسلم) نهی کرده درست نیستند. حضرت عمر (رضی الله عنه) روی منبر فرمودند: از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم) شنیدم که می‌فرمودند: «همان‌گونه که مسیحیان (نصاری) حضرت عیسی (علیه السلام) را بالا بردند، مرا بالا نبرید، بی‌شک من بنده خدا هستم پس بگویید بنده خدا و فرستاده او.» [5] با وجود اینکه پیامبر (صلی الله علیه وسلم) در مورد خودشان می‌فرمایند: «من سرور فرزندان آدم هستم و این فخری نیست.»[6]
نصاری حضرت عیسی (علیه السلام) را این‌گونه بالا بردند که در نهایت گفتند او خداست یا فرزند خداست (العیاذ بالله) و او را از حد بشریت و نبوت و تعظیمی که خدا به او داده بود بالا بردند.
۲. ادعای محبت:
با ادعای محبت، انجام دادن اموری که مخالف سنت و روش پیامبر (صلی الله علیه وسلم) هستند، مانند جمع شدن برای محبت پیامبر (صلی الله علیه وسلم) و انجام بعضی از امور حرام مانند: مخلوط شدن زن و مرد، برهنه کردن خود، موسیقی زدن، و خارج شدن از حد اعتدال. همچنین ادعای کارهایی که دلیل شرعی ندارند، مانند: ادعای حضور روح آن حضرت (صلی الله علیه وسلم)، یا در بیداری ملاقات با ایشان، یا ایستادن به خاطر آمدن پیامبر (صلی الله علیه وسلم)، و دیگر کارهایی که اساسی در شریعت ندارند.
۳. ادعا و بوجود آوردن امور، اقوال و کارهایی که از پیامبر (صلی الله علیه وسلم) ثابت نشده‌اند:
ادعا و بوجود آوردن امور، اقوال و کارهایی که از پیامبر (صلی الله علیه وسلم) ثابت نشده‌اند یا اینکه در روایات دروغ ذکر شده‌اند، مانند مشخص کردن جملاتی برای درود فرستادن که از پیامبر (صلی الله علیه وسلم) ثابت نشده‌اند و لازم گرفتن آن‌ها و ترک جملاتی که از آن حضرت (صلی الله علیه وسلم) وارد شده‌اند، صحیح نیست. هیچ دلیلی وجود ندارد که فرد جملاتی برای درود فرستادن مشخص کند، خصوصاً اگر الفاظ ناجایز به کار ببرد و بعد برای آن نیز تعداد مشخص کند و آن را عبادتی برای مردم قرار بدهد، در حالی که از پیامبر (صلی الله علیه وسلم) چیزی در آن مورد وارد نشده باشد.
قبل از اینکه مثال‌های ظلم در حق پیامبر (صلی الله علیه وسلم) را ذکر کنیم، امور غلو و زیاده‌روی را در دو تذکر در حول تعظیم پیامبر (صلی الله علیه وسلم) ذکر می‌کنیم:
الف: بر هر مسلمانی که پیامبر (صلی الله علیه وسلم) را دوست دارد لازم است که بین صفات خدا و رسول فرق قائل شود و صفاتی را که مخصوص خداوند است برای پیامبر بکار نبرد.
ب: بین صورت‌های تعظیمی که واجب هستند و آنچه که مخالف روش پیامبر (صلی الله علیه وسلم) هستند و از آن‌ها نهی شده فرق قائل باشد.
