در این مبحث، دانشمندانی را ذکر میکنیم که در زمینۀ علم طب، توانایی و مهارت بالایی داشتهاند. علم طب دارای جوانب و زوایای مختلفی است و هر بخش آن، نیازهای اساسی انسان را تداوی و موردبررسی قرار میدهد؛ به همین علت، دانشمندان مسلمان در بخشهای عمده و اساسی علم طب، دست به ابداع و فعالیت زدهاند و تخصص و مهارت حاصل کردهاند. در ابتدا سه تن از مشهورترین طبیبان و دانشمندان طبی را ذکر میکنیم و مختصراً آنها را به معرفی میگیریم؛ سپس بخشهای مختلف طب و دانشمندانی که در آن زمینهها مهارت و توانایی داشتهاند را بررسی خواهیم کرد.
امام ابوبکر رازی رحمهالله (854-932)
محمد بن زکریای رازی ملقب به «ابوبکر رازی» در قرن سوم و چهارم زیسته است. وی جزو بزرگترین طبیبان و بیشترین آنها از نظر ابتکار و نوآوری بوده است؛ زیرا وی توجه ویژهای به بررسی و مطالعۀ علوم تجربی داشته است. وقتی وی به سن سی سال رسید، به مطالعه و بررسی علوم کیمیا، فلسفه و طب پرداخت و پس از اینکه از چهل سال سنش بالاتر شد، در علم طب به نبوغ و مهارت و تخصص رسید.
نوآوریهای ابوبکر رازی رحمهالله
امام ابوبکر رازی در صف اول طبیبان عربی-اسلامی بهحساب میآید. حتی وی جزو سردمداران طب جهانی محسوب میشود، زیرا وی در زمینۀ ارزیابی بالینی بیماران که درجهت ارزیابی و بررسی حالت بیمار مؤثر است، متخصص و ممتاز بود و توانست بیش از سیودو مشاهدۀ بالینی را از خود به ثبت برساند.
وی توانست موضوع تداوی بیماریهای تناسلی، ولادت و چشمپزشکی را تأسیس کند. وی اولین فردی بود که در زمینۀ تداوی مریضیهای کودکان و اطفال کتاب بنویسد. وی توانست زغال حیوانی را در زمینۀ ازاله و دورساختن رنگها و بوهای مادۀ آلی یا ارگانیک استفاده کند. همچنین وی از نخهای جراحی برای دوختن زخمها استفاده کرد. وی کسی بود که بیماری دیابت را کشف کرد. او برای تداوی سوختگی از آب سرد استفاده نمود. همچنین وی تداوی بیماری سل یا طاعون را کشف کرد. این دانشمند ماهر، موضوع عامل روانی درجهت تداوی بیمار را عرضه کرد و بیماریهای سرخک و آبله میمون را بهصورت علمی و دقیق بررسی کرد. وی موضوع استخراج آب سفید از چشم را بهصورت کامل تشریح کرد و توضیح داد.
By محمد فاتح