همدلی و همدردی از جمله اموری است که اسلام عزیز به آن سفارش نموده و مسلمان را در زندگی به این دو پدیده فرامیخواند و دستور میدهد. یکی از پیامهای ادا نمودن نماز جنازه بهصورت دستجمعی، همین پیام همدلی و همدردی میباشد. وقتی گروهی از مسلمان بعد از وفات شخصی با فامیل او قصد اظهار همدردی داشته باشند، نخستین گام تبلور این قضیه؛ اشتراک در نماز جنازۀ او میباشد.
ادا نمودن نماز جنازه با اشتراک مسلمانان در صفوف واحد، بیانگر همدل و همدرد بودن مسلمانان نسبت به یکدیگر است، چراکه وقتی برای یکی از آنها دردی به وجود آید، دیگران نیز آرام نمیتوانند باشند و کمترین کاری که در این مرحله میتوانند انجام دهند، ادای نماز جنازۀ متوفی میباشد.
همه با هم در اظهار غم سنگینی که بر شانههایشان گذاشته شده است، برای فامیل متوفی ارادت و خلوص نیت خود را نمایان میسازند. رسولالله صلیاللهعلیهوسلم میفرماید: «مَثَلُ المؤمنین فِی توادِّهم وتراحمهم وتعاطفهم، مثل الجسد اذا اشتکی منه عضو تداعی له سایر الجسد بالسهر والحمّی»؛ ترجمه: «مؤمنان در دوستی، مهربانی و همکاری با یکدیگر، مانند پیکری هستند که اگر یک عضو آن به درد آید، سایر اعضا با بیخوابی (بیقراری) و تب با آن همنوا میشوند.»
و این منظر و صحنه بهخوبی در ادای نماز جنازۀ انسانِ مسلمان مشاهده میشود، یکی دردمند گشته و سایر مسلمانان نیز با او همدردند.
3. احترام به متوفی
سومین نکتۀ اجتماعی که در ادای نماز جنازه نهفته است، در واقع اظهار ارادت به میت میباشد.
چهبسا انسانهایی با شنیدن خبر وفات شخصی، از فرسنگها فاصله برای ادای نماز جنازۀ آن شخص رهسپار شوند و سختیهای سفر را به جان بخرند تا باشد که در ادای نماز جنازۀ برادر مسلمانشان اشتراک کنند و احترام به متوفی، ارادت به او و خلوص نیت خود را اظهار دارند.
در آموزههای ناب اسلامی میت نیز از حرمت و احترام خاصی برخوردار است، از لحظۀ خارج شدن روح از جسم او، احکامی برایش مدنظر گرفته است که میبایست مسلمانان به خاطر حفظ حرمت و احترام او، آن احکام و دستورات را مراعات نمایند.
اگر خانه و خانوادهای نیز نداشته باشد، اسلام دستور داده است که سایر مسلمانان باید برای مراحل تشییع جنازۀ او اقدام نمایند، به تجهیز، تکفین، غسل، ادای نماز جنازه و قبر نمودن او همت نمایند.
By محمد فاتح