اینجا جا دارد تا سخنان حضرت مولانا حکیم اختر رحمة‌الله‌علیه را در مورد اینگونه آواز ها که معمولا به اسم قوالی یاد می‌شوند را نیز از کتاب (آداب عشق رسول صلی‌الله‌علیه‌وسلم) نقل کنیم.
سخنان حضرت مولانا حکیم اختر: پیامبر اکرم ﷺ ساز و موسیقی را منع فرموده است در حدیث شریف آمده است روزی پیامبر اکرم ﷺ از جایی رد میشدند که صدای ساز را شنیدند فوراً انگشتان خود را داخل گوش‌های خود نموده و مسلسل از صحابه می‌پرسیدند که صدای ساز می‌آید؟ زمانی که صحابه گفتند که صدا نمی‌آید، پیامبر اکرم ﷺ انگشت خود را از داخل گوش خود بیرون نمودند.
آه! پیامبر اکرم می‌فرماید من برای از بین بردن ساز و موسیقی فرستاده شده‌ام و امروز امت همان پیامبر شب و روز در ساز و موسیقی غرق است.
صحابی بزرگواری مثل حضرت عبدالله بن مسعود رضی‌الله‌عنه می‌فرماید: ان الْغِنَاء رُقْيَةُ الزِّنَا
از شنیدن ساز و موسیقی مادهٔ زنا در وجود انسان پیدا می‌شود.
علامه آلوسی رحمه‌الله در تفسیر روح المعانی آورده است که حضرت عبدالله بن مسعود رضی‌الله‌عنه می‌فرماید به خدا قسم آیه «وَمِن النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِي….. در مورد حرمت ساز و موسیقی نازل شده است.
یعنی ترانه و موسیقی نفاق و بی‌ایمانی را در دل رشد می‌دهد همانگونه که آب کشت را رشد می‌دهد.
جای افسوس است که بعضی‌ها ساز و موسیقی را عبادت و وسیلهٔ قرب الهی می‌دانند در حالی که دین کامل شده است و در میدان عرفات آية الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ بر پیامبر اکرم ﷺ نازل شده،
پس گناهی را که پیامبر اکرم ﷺ منع نموده‌اند چطور بعضی از افراد جاهل امت آن گناه را وسیله قرب الهی می‌دانند؟!
زمانی که من در دانشکده طب اله آباد درس می‌خواندم روزی با قطار داشتم جایی می‌رفتم گروهی از قوال‌ها (خواننده‌هایی که حمد و نعت رسول صلی‌الله‌علیه‌وسلم را با طبل و ساز می‌خوانند) هم آنجا بودند آنها یکی را دعوت دادند که فلانی قوالی دارد شما حتما بیایید.
آن شخص پرسید : قوالی چه فائده‌ای دارد؟
آنها گفتند فائدۀ قوالی این است که زمانی که طبل زننده در آخر شعر دست بر طبل میزند روح انسان به عرش اعظم می‌رسد. با نماز و روزه رسیدن به خدا مشکل است این راه طبل آسان است و خیلی زود طی می‌شود با یک صدای طبل انسان به عرش اعظم می‌رسد. لاحول ولاقوة الا بالله
پیامبر اکرم ﷺ می‌فرماید من برای از بین بردن ساز و موسیقی فرستاده شده‌ام و اینها معاذالله با طبل به عرش می‌رسند. تمام بزرگان ما در مورد محبت الله متعال و پیامبر اکرم ﷺ شعر گوش کرده‌اند ولی با رعایت شروط و آداب آن (که در آینده ذکر آن می آید).
اما گوش کردن اشعار و قوالی با شکستن حدود شریعت حرام است. من خودم یکبار دیدم که یک طرف نماز عشاء خوانده می‌شد و یک طرف قوالی می‌شد هیچ کس نماز نخواند طبل می‌زدند و گردنشان را می‌لرزاندند. بعد از این که تحقیق کردم افراد نزدیک گفتند که قوال‌ها حالا شراب خورده‌اند چرا که بدون نشه نمی‌توانند کل شب را بیدار باشند و این قدر گردن خود را بلرزانند. شما بگویید نماز عشاء ضروری است یا از شرابی‌ها قوالی گوش کردن ضروری است؟ در بعضی جاها من دیده‌ام که قوالی می‌شود پیر صاحب را سجده می‌کنند و نماز هم نمی‌خوانند.
حمد باری تعالی و نعت شریف در محبت پیامبر اکرم ﷺ نه تنها جایز است بلکه باعث برکت هم است به شرطی که طبله و ساز نباشد. خواندن حمد و نعت با طبله و ساز و موسیقی بی‌ادبی و نافرمانی الله و رسول صلی‌الله‌علیه‌وسلم است).
در تفسیر این آیه حضرت ابن عباس رضی‌الله‌تعالی‌عنه می‌فرمایند که سمود در لغت اهل یمن به معنی موسیقی و آوازخوانی استفاده می‌شود. و مشرکین به محض اینکه قرآن را می‌شنیدند به کف زدن، رقص و سرو صدا می‌پرداختند تا دیگران را از قرآن باز دارند.
و زمخشری می‌گوید: (قال بعضهم لجاریته اسمدی لنا ای غنیّ لنا)
بعضی از اعراب به کنیزهای خود می‌گفتند که غنا کن و برای ما آواز بخوان.
By محمد فاتح