یکی از الطاف و موهبتهای ویژه خداوند در ماه رمضان شب قدر است.
شب قدر اوج معنویت و عبادت ماه مبارک رمضان است. شبی که قرآن؛ کلام خداوند در آن نازل شده است و مقدرات زندگی بشر تا شب قدر آینده در آن تعیین میشود.
شب قدر شب تجلی میعاد انسان با خداوند و از خود جدا شدن و غرق در دریای رحمت و محبت و مهربانی خدا شدن است.
معانی قدر
برای «قدر» معانی چندی ذکر شده است که میتواند وجه تسمیه شب قدر باشد که از میان این معانی، معنی اول از همه مناسبتر و معروفتر است:
1- قدر به معنای اندازه و مقدار است. همانطور که در قرآن کریم آمده است:
«قَد جَعَل الله لِکلِّ شَیء قَدرا» {طلاق/ 3}
«خداوند برای هر چیزی اندازهای تعیین کرده است».
آنچه از روایات و آیات برمیآید این است که شب قدر را از این رو قدر مینامند که جمیع مقدرات بندگان در تمام سال در آن شب تعیین میشود. همچنین خداودن میفرماید:
«و آنها که تنگدستند، از آنچه که خدا به آنها داده انفاق نمایند.»
4- قدر به معنی با ارزش و پرقیمت؛ کسی که این شب را احیاء بدارد، صاحب قدر و مقام و منزلت میشود. شبی است که قرآن با تمام قدر و منزلتش بر رسول والامقام به وسیله فرشته صاحب قدر نازل گردید. شبی است که مقدر شده قرآن در آن نازل گردد.
کدام شب، شب قدر است؟
در این جهت تردید نیست که خداوند جهت مخفی داشتن شب قدر برای شما نظر و عنایت دارد؛ زیرا اگر آنرا برای شما اعلام داشته بود، در همان شب به عبادت میپرداختید و در شبهای دیگر عبادت را ترک مینمودید.
عظمت و اهمیت شب قدر
در مورد اهمیت شب قدر همین قدر بس که خداوند سورهای در خصوص این شب نازل فرموده و در این سوره خطاب به پیامبرش میفرماید:
«وَما اَدریکَ ما لَیلَة القَدر»
«و تو چه میدانی که شب قدر چیست؟»
آنگاه خداوند بدون فاصله به عظمت و بزرگی آن شب اشاره کرده و میفرماید:
«لَیلَة القَدرِ خَیرٌ مِن اَلف شَهر»
«شب قدر از هزار ماه بهتر است.»
این نوع تعبیر نشانه عظمت، منزلت و اهمیت شب قدر است که نشان میدهد، حتی پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوسلم) قبل از نزول این آیات به آن واقف نبوده است.
احیاء شب قدر
از ویژگیهای مهم این شب احیاء و نیایش به درگاه الهی است.
در این شب با عظمت که کتاب مقدس قرآن برای هدایت انسانها نازل شده و فرشتگان آسمانی برای سلام و درود، فوج، فوج بر زمین فرود میآیند، سزاوار نیست که انسان مؤمن و روزهدار در غفلت به سر برده و خود را از همنشینی با آنها محروم سازد.