Close Menu
    Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
    Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
    • انتخاب زبان
      • پښتو
      • English
    • صفحۀ اصلی
    • تحلیل روز
    • اسلام
      • پیامبر اسلام ﷺ
      • قرآن کریم
      • مسلمان
      • عقیده
      • ایمان
      • عبادات
      • معاملات
      • فقه
      • جهاد
      • سیمای اسلام
      • اقتصاد اسلامی
      • مدیریت اسلامی
      • ثقافت اسلامی
      • تصوف
      • جنایات
      • ممنوعیت‌ها
    • ادیان
      1. یهودیت
      2. مسیحیت
      3. بودائیت
      4. هندویزم
      5. زرتشتی
      6. شیطان پرستی
      7. کنفوسیوس
      8. View All

      یهود و جایگاه جهانی آن (بخش دوم و پایانی)

      چهار _15 _نوامبر _2023AH 15-11-2023AD

      خیانت های یهودیان در صدر اسلام (بخش دوم)

      یک _5 _نوامبر _2023AH 5-11-2023AD

      خیانت های یهودیان در صدر اسلام (بخش اول)

      یک _5 _نوامبر _2023AH 5-11-2023AD

      یهود و جایگاه جهانی آن (بخش اول)

      دو _30 _آکتوبر _2023AH 30-10-2023AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش چهارم و پایانی)

      چهار _22 _جنوری _2025AH 22-1-2025AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش سوم)

      سه _21 _جنوری _2025AH 21-1-2025AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش دوم)

      دو _20 _جنوری _2025AH 20-1-2025AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش اول)

      یک _19 _جنوری _2025AH 19-1-2025AD

      متون مقدس و اخلاق در آئین بودا (بخش ششم)

      جمعه _22 _دسمبر _2023AH 22-12-2023AD

      زمینه‌های پیدایش آئین بودا (بخش پنجم)

      چهار _20 _دسمبر _2023AH 20-12-2023AD

      متون مقدس و اخلاق در آیین بودا (بخش چهارم)

      سه _19 _دسمبر _2023AH 19-12-2023AD

      گسترش آیین بودا (بخش سوم)

      دو _18 _دسمبر _2023AH 18-12-2023AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش چهاردهم)

      چهار _28 _فبروری _2024AH 28-2-2024AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش سیزدهم)

      دو _26 _فبروری _2024AH 26-2-2024AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش دوازدهم)

      شنبه _24 _فبروری _2024AH 24-2-2024AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش یازدهم)

      چهار _21 _فبروری _2024AH 21-2-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش هفتم و پایانی)

      یک _17 _مارچ _2024AH 17-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش ششم)

      شنبه _16 _مارچ _2024AH 16-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش پنجم)

      پنج _14 _مارچ _2024AH 14-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش چهارم)

      چهار _13 _مارچ _2024AH 13-3-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌وچهارم و پایانی)

      پنج _26 _دسمبر _2024AH 26-12-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌وسوم)

      سه _24 _دسمبر _2024AH 24-12-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌ودوم)

      دو _23 _دسمبر _2024AH 23-12-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌ویکم)

      یک _22 _دسمبر _2024AH 22-12-2024AD

      سیری در شناخت آیین «کنفوسیوس» (بخش ششم و پایانی)

      یک _31 _مارچ _2024AH 31-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین «کنفوسیوس» (بخش پنجم)

      شنبه _30 _مارچ _2024AH 30-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین «کنفوسیوس» (بخش چهارم)

      چهار _27 _مارچ _2024AH 27-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین «کنفوسیوس» (بخش سوم)

      سه _26 _مارچ _2024AH 26-3-2024AD

      سیرت ابو حامد امام محمد غزالی رحمه‌الله «بخش سی‌ویکم»

      دو _19 _می _2025AH 19-5-2025AD

      فیلسوف افغانستان؛ سید جمال‌الدین افغان «بخش سی‌وسوم»

      دو _19 _می _2025AH 19-5-2025AD

      الگوی تربیت الهی در خانواده انبیا «بخش سوم»

      دو _19 _می _2025AH 19-5-2025AD

      فرقۀ قدریه «بخش هفتم»

      دو _19 _می _2025AH 19-5-2025AD
    • نظریات
      1. الحاد
      2. سیکولاریزم
      3. لیبرالیزم
      4. سوسیالیزم
      5. کمونیزم
      6. دموکراسی
      7. کپتالیزم
      8. فدرالیزم
      9. فاشیزم
      10. فیمنیزم
      11. مارکسیزم
      12. نشنالیزم
      13. استعمار
      14. View All

      پدیده‌ی الحاد و راه‌های مبارزه با آن «بخش بیست‌وچهارم و پایانی»

      شنبه _22 _مارچ _2025AH 22-3-2025AD

      پدیده‌ی الحاد و راه‌های مبارزه با آن «بخش بیست‌وسوم»

      چهار _19 _مارچ _2025AH 19-3-2025AD

      پدیده‌ی الحاد و راه‌های مبارزه با آن «بخش بیست‌ودوم»

      سه _18 _مارچ _2025AH 18-3-2025AD

      پدیده‌ی الحاد و راه‌های مبارزه با آن «بخش بیست‌ویکم»

      یک _16 _مارچ _2025AH 16-3-2025AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش چهلم و پایانی)

      سه _17 _سپتامبر _2024AH 17-9-2024AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش سی‌ونهم)

      چهار _11 _سپتامبر _2024AH 11-9-2024AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش سی‌وهشتم)

      چهار _11 _سپتامبر _2024AH 11-9-2024AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش سی‌وهفتم)

      چهار _11 _سپتامبر _2024AH 11-9-2024AD

      سوسیالیزم (بخش هفتم و پایانی)

      دو _15 _اپریل _2024AH 15-4-2024AD

      سوسیالیزم (بخش ششم)

      یک _14 _اپریل _2024AH 14-4-2024AD

      سوسیالیزم (بخش پنجم)

      شنبه _13 _اپریل _2024AH 13-4-2024AD

      سوسیالیزم (بخش چهارم)

      سه _9 _اپریل _2024AH 9-4-2024AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش یازدهم»

      یک _11 _می _2025AH 11-5-2025AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش دهم»

      دو _5 _می _2025AH 5-5-2025AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش نهم»

      یک _4 _می _2025AH 4-5-2025AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش هشتم»

      سه _22 _اپریل _2025AH 22-4-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وششم و پایانی)

      پنج _6 _فبروری _2025AH 6-2-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وپنجم)

      چهار _5 _فبروری _2025AH 5-2-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وچهارم)

      شنبه _1 _فبروری _2025AH 1-2-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وسوم)

      پنج _30 _جنوری _2025AH 30-1-2025AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش هفتم)

      یک _4 _آگست _2024AH 4-8-2024AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش ششم)

      شنبه _3 _آگست _2024AH 3-8-2024AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش پنجم)

      شنبه _20 _جولای _2024AH 20-7-2024AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش چهارم)

      چهار _17 _جولای _2024AH 17-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش نهم و پایانی)

      سه _9 _جولای _2024AH 9-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش هشتم)

      دو _8 _جولای _2024AH 8-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش هفتم)

      دو _8 _جولای _2024AH 8-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش ششم)

      یک _7 _جولای _2024AH 7-7-2024AD

      فمینیسم (بخش سی‌ودوم)

      دو _8 _اپریل _2024AH 8-4-2024AD

      فمینیسم (بخش سی‌ویکم)

      یک _7 _اپریل _2024AH 7-4-2024AD

      فمینیسم (بخش سی‌ام)

      پنج _4 _اپریل _2024AH 4-4-2024AD

      فمینیسم (بخش بیست‌ونهم)

      سه _2 _اپریل _2024AH 2-4-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش ششم و پایانی)

      جمعه _27 _سپتامبر _2024AH 27-9-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش پنجم)

      چهار _25 _سپتامبر _2024AH 25-9-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش چهارم)

      سه _24 _سپتامبر _2024AH 24-9-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش سوم)

      چهار _18 _سپتامبر _2024AH 18-9-2024AD

      نشنلیزم «بخش چهلم»

      پنج _13 _مارچ _2025AH 13-3-2025AD

      نشنلیزم «بخش سی‌ونهم»

      پنج _13 _مارچ _2025AH 13-3-2025AD

      نشنلیزم (بخش سی‌وهشتم)

      یک _23 _فبروری _2025AH 23-2-2025AD

      نشنلیزم (بخش سی‌وششم)

      شنبه _8 _فبروری _2025AH 8-2-2025AD

      استعمار (بخش سی‌وششم و پایانی)

      شنبه _17 _فبروری _2024AH 17-2-2024AD

      استعمار (بخش سی‌وپنجم)

      دو _12 _فبروری _2024AH 12-2-2024AD

      استعمار (بخش سی‌وچهارم)

      شنبه _3 _فبروری _2024AH 3-2-2024AD

      استعمار (بخش سی‌وسوم)

      پنج _1 _فبروری _2024AH 1-2-2024AD

      سیرت ابو حامد امام محمد غزالی رحمه‌الله «بخش سی‌ویکم»

      دو _19 _می _2025AH 19-5-2025AD

      فیلسوف افغانستان؛ سید جمال‌الدین افغان «بخش سی‌وسوم»

      دو _19 _می _2025AH 19-5-2025AD

      الگوی تربیت الهی در خانواده انبیا «بخش سوم»

      دو _19 _می _2025AH 19-5-2025AD

      فرقۀ قدریه «بخش هفتم»

      دو _19 _می _2025AH 19-5-2025AD
    • فتن
      • فرقۀ معتزله
      • فرقۀ مرجئه
      • فرقۀ جهمیه
      • فتنه خوارج
      • فتنه روافض
      • فتنه استشراق
      • فتنه غامدیت
      • فتنه قادیانیت
      • فرقۀ قدریه
    • عظماء‌ الأمة
      • اصحاب کرام
        • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
        • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
        • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
        • حضرت علی رضی‌الله‌عنه
        • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
        • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
        • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
      • امهات المؤمنین
      • علماء اسلام
        • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه‌الله‌
        • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
        • امام بخاری رحمه‌الله
        • امام ترمذی رحمه‌الله
        • امام غزالی رحمه‌الله
        • شاه ولی‌الله دهلوی رحمه‌الله
        • سید جمال الدین افغان
        • مولانا جلال الدین بلخی رومی رحمه‌الله
      • حکماء مسلمان
        • سلطان صلاح الدین ایوبی رحمه‌الله
        • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
        • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
      • ساینس دانان اسلام
    • تهذیب و تمدن
      • تمدن اسلامی
      • تمدن‌های شرق و غرب
    • متنوع
      • پیام رمضانی
    • کتابخانه
    Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
    کلمات فارسیکلمات فارسی
    You are at:Home»فتن»فرقه‌ مرجئه (بخش نهم)
    فتن

    فرقه‌ مرجئه (بخش نهم)

    محمد فاتحBy محمد فاتحدو _18 _مارچ _2024AH 18-3-2024ADبدون دیدگاه5 Mins Read
    اشتراک گذاری Facebook Twitter Telegram WhatsApp
    اشتراک گذاری
    Facebook Twitter Telegram Email WhatsApp

    نویسنده: ام عائشه 

    آیا امام ابوحنیفه رحمه‌الله مرجئه بوده است؟

    بسیاری از اهل حدیث مانند عبدالقادر گیلانی رحمه‌الله در «غنیة الطالبین» و فرقه‌ی معتزله، امام ابوحنیفه رحمه‌الله را «مرجئه» دانسته‌اند؛ ولی این سخن به هیچ‌وجه درست نیست و علما برای رد این نوع اقوال و سخنان، دلایل قوی‌ای مطرح نموده و اعتقاد و باور ایشان را توضیح داده‌اند.
    بعضی‌ها ایشان را «مرجئه» می‌شمردند، درحالی‌که این سخن بر اساس دلایل ذیل عاری از واقعیت است و علت این اتهام بر اساس اختلاف عقیده است:
    1. شارح کتاب «المواقف» گفته است: «غسان که خودش از فرقه‌ی «مرجئه» بوده، ارجاء را به امام ابوحنیفه نسبت داده و او را نیز مرجئه شمرده و این افتراء را با هدف ترویج و گسترش مذهب خود به امام بسته است.»
    2. آمدی گفته است: «معتزله در آغاز، آنانی را که در قدر با ایشان مخالفت می‌نمودند، «مرجئه» می‌خواندند و یا به خاطر این‌که امام ابوحنیفه رحمه‌الله عقیده به کم و زیاد شدن ایمان نداشته است، او را به ارجاء متهم نموده‌اند؛ زیرا او عمل را از ایمان تفکیک می‌کرد. شیخ ظفراحمد گفته است: «اطلاق کلمه‌ی ارجاء از جانب محدثین بر آنانی که اعتقاد به کم و زیاد شدن ایمان نداشتند و عمل را جزئی از ایمان نمی‌پنداشتند، بسیار معمول بوده است؛ این نامگذاری همان‌طور‌که بر متشرعین پوشیده نیست، طعن به شمار نمی‌آید؛ زیرا نزاع و اختلاف در این مورد، همان‌گونه که محققین گذشته و حال تحقیق کرده‌اند، لفظی و سطحی است.»
    3. حافظ ذهبی در کتاب خود «المیزان» گفته است: «ارجاء، مذهب گروهی از علما و اندیشمندان بزرگ بوده است؛ لذا مناسب نیست بر گوینده‌ی این سخن تاخته شود.»
    4. امام کشمیری در کتاب خود «فیض‌الباری علی صحیح‌البخاری» گفته است: «ایمان در نزد علمای سلف عبارت از سه چیز است: باور، گفتار و کردار.»
    بحث درباره‌ی کردار است که آیا جزئی از ایمان است یا خیر؟ در این مورد چهار مذهب وجود دارد: خوارج و معتزله گفته‌اند: اعمال جزء ایمان است و کسی‌که آن را ترک نماید از نظر این دو مذهب از ایمان خارج است؛ ولی این دو گروه با یکدیگر اختلاف دارند، خوارج مسلمان بی‌عمل را از ایمان خارج و در کفر داخل نموده‌اند، درحالی‌که معتزله او را کافر ندانسته و گفته‌اند: میان کفر و اسلام فاصله‌ای وجود دارد و این فرد در میان کفر و اسلام قرار دارد.
    سوم مذهب «مرجئه» است؛ آن‌ها گفته‌اند: «برای نجات، نیازی به عمل نیست و مدار رهایی انسان، فقط تصدیق و باور قلبی اوست. بدین‌سان، دو مذهب اول و مرجئه رو‌درروی یک‌دیگر قرار می‌گیرند.»
    چهارم مذهب اهل سنت و جماعت است، آنان راه میانه را انتخاب نموده‌اند؛ زیرا گفته‌اند: اعمال چیزی ضروری و لازم هستند و تارک آن فاسق است نه کافر. این گروه در مورد اعمال مانند خوارج و معتزله سخت‌گیری نکرده‌اند و چون «مرجئه» نیز آسان‌گیری ننموده‌اند؛ بنابراین، اهل سنت به دو فرقه تقسیم شدند: محدثین و فقهاء. محدثین بر این باورند که ایمان با اعمال ترکیب شده و اعمال جزئی از ایمان است؛ پیشوای بزرگ‌مان، امام اعظم رحمه‌الله و بیشتر فقها و متکلمین معتقدند اعمال در ایمان داخل نیست، با وجودی‌که همه‌ی این‌ها اتفاق دارند که فاقد تصدیق، کافر و فاقد عمل، فاسق است.
    امام ابوحنیفه و سایر فقها، اگرچه عمل را جزء ایمان قرار نداده‌اند، ولیکن به آن توجه خاصی ورزیده و بر انجام آن تاکید کرده‌اند و اعمال را سبب رشد و شکوفایی ایمان دانسته‌اند و مانند «مرجئه» اعمال را نابود نکرده‌اند.
    از آنجایی‌که تعبیر محدثین، که قایل به جزئیت اعمال‌اند، نسبت به تعبیر امام، که معتقد به جزئیت آن نیست، دورتر از عقیده‌ی مرجئه است؛ بدین خاطر امام به ارجاء متهم شده که این ستمی است بر ایشان. اگر اشتراک با «مرجئه» در وجهی از اقسام تعبیر، به نسبت دادن ارجاء کافی باشد، لازم است که محدثین نیز به «اعتزال» نسبت داده شوند؛ زیرا معتزله مانند محدثین قائل به جزئیت اعمال‌اند، درحالی‌که محدثین از اعتزال مبرا هستند و خداوند از آنانی‌که از روی تعصب به ایشان نسبت ارجاء دادند و مرجئه دانستند بگذرد؛ زیرا دین سراسر خیرخواهی است و برچسپ‌های بد و نادرست در آن جایی ندارد.
    امام ابوحنیفه رحمه‌الله عقیده‌ی خود را در مورد اعمال، در رساله‌ای که به عالم و دانشمند بصره، عثمان بتی فرستاد، اظهار نمود؛ او طی نامه‌ای به امام ابوحنیفه متذکر شد که به من خبر رسیده که تو «مرجئه» هستی! امام رحمه‌الله، در پاسخ او نوشت: «بدان‌که من اهل قبله را مؤمن و مسلمان می‌دانم و آنان را به خاطر ضایع کردن چیزی از فرض‌های دین، از دایره‌ی ایمان بیرون نمی‌کنم، هر کس با ایمان و با انجام فرایض از خدا اطاعت نماید در نزد ما از اهل بهشت است و هر کس ایمان و عمل را کنار گذارد، کافر و از اهل دوزخ است و هر کس ایمان داشته باشد، ولیکن بخشی از فرایض را ترک کند، مسلمان و گناهکار است و خداوند درباره‌ی او مخیر است، اگر بخواهد عذابش می‌دهد و اگر بخواهد می‌آمرزد و اگر عذابش دهد در مقابل گناهانش عذاب نموده و اگر بیامرزد گناهی را آمرزیده که قابل آمرزش است. اما درباره‌ی اسم مرجئه‌ای که تو یادآور شدی، عرض می‌نماییم؛ چه تقصیری دارند مردمی که به عدل سخن گفته، اما اهل بدعت آن‌ها را مرجئه نامگذاری کرده‌اند، درحالی‌که آن‌ها اهل عدل و اهل سنت می‌باشند؟»
    در این بخش تلاش کردیم تا اقوال علما را راجع به این مسئله بیان کنیم که آیا امام ابوحنیفه رحمه‌الله «مرجئه» بوده و یا خیر؟ همان‌طوری که با اقوال علما و با نامه‌ی خود ایشان به عثمان بتی ثابت شد که ایشان نه مرجئه هستند و نه هم مثل آنان باور دارند؛ اما از آن‌جایی که گاهی اوقات در بین اهل علم نیز بعضی از مشکلات بیش می‌آید که پایان و نتیجه‌ی خوبی ندارد، بعضی بر همین اساس علمای بزرگواری؛ همچون امام ابوحنیفه رحمه‌الله را متهم به ارجا نموده‌اند که این صحت ندارد.
    ادامه دارد…
    بخش قبلی
    Share. Facebook Twitter Email Telegram WhatsApp Copy Link
    محمد فاتح

    Related Posts

    فرقۀ قدریه «بخش هفتم»

    دو _19 _می _2025AH 19-5-2025AD

    فرقهٔ قدریه «بخش ششم»

    چهار _14 _می _2025AH 14-5-2025AD

    فرقهٔ قدریه «بخش پنجم»

    چهار _30 _اپریل _2025AH 30-4-2025AD
    Leave A Reply Cancel Reply

    از دست ندهید

    سیرت ابو حامد امام محمد غزالی رحمه‌الله «بخش سی‌ویکم»

    فیلسوف افغانستان؛ سید جمال‌الدین افغان «بخش سی‌وسوم»

    الگوی تربیت الهی در خانواده انبیا «بخش سوم»

    فرقۀ قدریه «بخش هفتم»

    ما را در صفحات مجازی دنبال کنید
    • Facebook
    • Twitter
    • Instagram
    • Telegram
    • WhatsApp
    در باره کلمات

    ادارهٔ فرهنگی تحقیقاتی(کلمات) یک ادارهٔ دَعَوی اهل سنت و الجماعت بوده که بطور مستقل، در راستای ترویج ارزش‌های ناب اسلامی، تحقق اهداف رفیع شریعت مقدس اسلام، مبارزه با تهاجم فرهنگی غرب، اعلای کلمة الله و بیداری امت اسلامی فعالیت می‌نماید.

    نشرات مشهور

    سیرت ابو حامد امام محمد غزالی رحمه‌الله «بخش سی‌ویکم»

    دو _19 _می _2025AH 19-5-2025AD

    فیلسوف افغانستان؛ سید جمال‌الدین افغان «بخش سی‌وسوم»

    دو _19 _می _2025AH 19-5-2025AD
    کلمات را در صفحات مجازی [دنبال کنید]
    • Facebook
    • Twitter
    • YouTube
    • Telegram
    • Instagram
    • WhatsApp
    جمله حقوق برای اداره کلمات محفوظ است
    • صفحه اصلی
    • تحلیل روز
    • عظماء‌ الأمة
    • کتابخانه

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.