نویسنده: خالد یاغیزهی
حکم برگزاری شب یلدا و تاریخچۀ آن
بخش یازدهم
دلیل حرمت جشن یلدا
دلیل و علت عمدۀ سوم که حکم تحریم جشن یلدا به آن تعلق میگیرد، وجود محرمات و کبائری است که ذکر آنها از این قرار است:
۱. اختلاط بین زن و مردهای نامحرم
یکی از بارزترین محرمات و کبائری که در جشن یلدا رخ میدهد اجتماع فامیلها در خانه و اختلاط بین زنها و مردهای نامحرم است که این همان دیاثت است، امام ماوردی رحمهالله میگوید: «دیوث کسی است که زنها و مردهای نامحرم را یکجا جمع کند.»[1]
خداوند متعال محرم و نامحرم را در قرآن چنین بیان میکند: “حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمْ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ مِنْ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِكُمْ وَرَبَائِبُكُمْ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُمْ مِنْ نِسَائِكُمْ اللَّاتِي دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ وَحَلَائِلُ أَبْنَائِكُمْ الَّذِينَ مِنْ أَصْلَابِكُمْ وَأَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا” ترجمه: «حرام شده است بر شما: مادرانتان، و دخترانتان، و خواهرانتان و عمههایتان، و خالههایتان، و دختران برادر، و دختران خواهر، و مادرانتان که به شما شیر دادهاند، و خواهران رضاعی شما، و مادران زنانتان، و دختران همسرانتان که در دامان شما پرورش یافتهاند از همسرانی که با آنها همبستری کردهاید، پس اگر با آنها همبستری نکردهاید؛ بر شما گناهی نیست (که با دخترانشان ازدواج کنید) و (همچنین) زنان پسرانتان که از پشت و صلب خوتان هستند، و (نیز) جمع میان دو خواهر (بر شما حرام است) مگر آنچه که در گذشته رخ داده باشد که الله آمرزندۀ مهربان است.»[2]
و میفرماید: “قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ * وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ” ترجمه: «(ای پیامبر!) به مردان مؤمن بگو چشمهای خود را (از نگاه به نامحرم) فرو گیرند، و شرمگاهشان را حفظ کنند، این (کار) برای آنها پاکیزهتر است، بیگمان الله به آنچه انجام میدهند؛ آگاه است. و به زنان مؤمن بگو چشمهای خود را (از نگاه به نامحرم) فرو گیرند، و شرمگاهشان را حفظ کنند، و زینت خود را آشکار نکنند؛ جز آنچه از آن که (طبعاً خودش) نمایان است، و باید (اطراف) مقنعههای خود را بر گریبانهایشان بیفکنند (تا چهره و گردن و سینه با آن پوشیده گردد) و زینت خود را آشکار نسازند؛ مگر برای شوهرانشان، یا پدرانشان، یا پدر شوهرانشان، یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان، یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان (هم کیش)شان یا بردگانشان یا مردان خدمتکاری که رغبتی (به زنان) ندارند، یا کودکانی که بر شرمگاه زنان آگاهی نیافتهاند، و (زنان) نباید (هنگام راه رفتن) پاهای خود را (به زمین) بکوبند، تا آنچه از زینتشان را که پنهان کردهاند، دانسته شود، و ای مؤمنان! همگی به سوی الله توبه کنید، تا رستگار شوید.»[3]
حالا بنگرید چقدر در این میهمانیها به بهانۀ جشن و عید نگاه به نامحرم رخ میدهد! بیشک که رخ خواهد داد چرا که اختلاط بین زنهای نامحرم و مردهای نامحرم حتما و بدون هیچ شکی مستلزم نگاه به نامحرم نیز است، در حالیکه رسول الله صلیاللهعلیهوسلم میفرماید: “كتب على ابن آدم نصيبه من الزنى، مدرك ذلك لا محالة، فالعينان زناهما النظر، والأذنان زناهما الاستماع، واللسان زناه الكلام،… والقلب يهوى ويتمنى، ويصدق ذلك الفرج ويكذبه” «هر انسانی نصیبی از زنا برای او مقدر شده که حتما آن را انجام میدهد. زنای چشمان نگاه کردن (به نامحرم) است. زنای گوشها گوش دادن (به محرمات) است. زنای زبان گفتار (ناروا و…) است. زنای دست (گرفتن مال حرام و…) است همواره دل هوس میکند و آرزوی چیزی را در خود میپروراند و شرمگاه آن را تائید یا تکذیب میکند (یعنی آن آرزو عملی میشود یا عملی نمیگردد).»[4]
سبحانالله! چقدر در این مراسمها دست و گوش و چشم و قلب دچا زنا و حرام میگردد، ولی هنوز هم دستهای میگویند: چنین مراسمهایی خوب و پسندیده است! حال مصیبت کبری و عظمی این است که زنان بهخاطر جشن و عید بودن این روزها برای شرکت در میهمانی به خود عطر زده و آرایش میکنند و زینت خود را برای نامحرم آشکار میکنند و با بوی خوش به این اختلاط حرام میروند در حالیکه رسول الله صلیاللهعلیهوسلم فرموده است: “كل عين زانية والمرأة إذا استعطرت فمرت بالمجلس فهي كذا وكذا يعني زانية” «هر چشمی زنا میکند و زنی که خویش را خوشبو (عطر آگین) کند و از کنار گروهی (بیرون از خانه از قبیل بازار و جشن و اختلاط نامحرمها و…) میگذرد او هم، این چنین زناکار است.»[5]
حال، کسانیکه در این مجالس شرکت میکنند به حال خود بنگرند و تجدید حساب کنند و به این سوال پاسخ دهند؛ آیا پروردگار از این کار اینان راضی است؟ آیا این جشنها میتواند سبب رضایت خدا گشته و مرا به او نزدیک گرداند؟
ادامه دارد…
بخش قبلی | بخش بعدی
[1]. ماوردی، علی بن محمد حبیب، أدب الدنيا والدين، ج۱، ص۳۳۱، الفصل الخامس في الصدق والكذب، الناشر: دار ومکتبة الهلال-ریاض.
[2]. سورۀ نساء، آیه: ۲۳.
[3]. سورۀ نور، آیه: ۳۰-۳۱.
[4]. النیسابوری، مسلم بن الحجاج، صحيح مسلم، ج۴، ص۲۰۴۶، کتاب القدر، باب قدر على ابن آدم حظه من الزنى وغيره، رقم الحدیث: ۲۶۵۷، الناشر: دار إحياء التراث العربي-بيروت.
[5]. الترمذی، محمد بن عيسى، الجامع الصحيح سنن الترمذي، ج۵، ص۱۰۶، الأدب، باب ماجاء في كراهية خروج المرأة متعطرة، رقم الحدیث: ۲۷۸۶، الناشر: دار إحياء التراث العربي-بيروت.
