دین اسلام آن‌چنان عزت و جایگاهی به زن عنایت فرمود که در هیچ مذهب و آیین و فرهنگی به وی عطا نشده است، اما با توجه به آن بازهم حقوق مشروع وی مراعات نمی‌گردد و مردان برای برآورده ساختن هرگونه خواستۀ درست و نادرست خویش از هیچ‌گونه اقدامی دریغ نمی‌ورزند و با زنان برخورد شایسته و منصفی صورت نمی‌گیرد؛ بنابراین بر مردان لازم می‌گردد تا عزت و تکریم و حقوق مشروع زن را طوری مراعات نمایند تا سیمای واقعی یک همسر در پرتوی فرهنگی اصیل اسلامی نمایان گردد و تا این‌که برای همگان نمایان گردد که یک همسر در شریعت اسلامی از چه جایگاهی برخوردار است.
قبل از برنامه‌های اسلام و آموزش‌های رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم زن را از انسانیت خارج می‌پنداشتند و همانند یک حیوان با او رفتار می‌کردند به‌طوری‌که نه‌تنها حقوق او رعایت نمی‌شد، بلکه هیچ حقی برای او قائل نبودند. قبل از اسلام همسر به‌مثابۀ یک حیوان محسوب می‌شد و همان‌گونه که کسی در خانۀ خود گوسفند یا بزی را پرورش می‌دهد و از آن استفاده می‌کند، با همسر نیز چنین برخوردی داشتند. به‌نحوی‌که در رفتارشان بین حیوانات و همسران خویش هیچ فرقی قائل نبودند.
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم برای اولین بار، غافلان نسبت به حقوق همسران را بیدار ساخت. بی‌خبران و ناآگاهان را متوجه نمود و دنیا را که از هدایات آسمانی بی خبر بود، متوجۀ حقوق زنان ساخته و فرمودۀ خداوند متعال را به گوش جهانیان رسانید. خداوند متعال در قرآن مجید می‌فرماید: «وعاشروهن بالمعروف»؛ (با همسران‌تان خوش‌رفتاری کنید.)
پیامبر مکرم اسلام صلیاللهعلیهوسلم بعد از ایمان و تقوا زن صالحه را بزرگ‌ترین سرمایۀ دنیا و یکی از اسباب سعادت قرار داد و می‌فرمایند: «بعد از تقوا، مؤمن هیچ نعمتی بزرگ‌تر و ارزنده‌تر از همسر نیکوکار به دست نیاورده است (و سپس خصائص نیکوی زنان صالحه را نام بردند) فرمودند: اگر شوهر به‌سوی او نگاه کند خوشحال شود و اگر شوهر دربارۀ او سوگند یاد کند آن زن نیک، به خاطر بری کردن شوهرش از سوگند، آن کار را انجام می‌دهد و اگر جایی رفته باشد، همسرش دربارۀ وجود خود و اموال شوهر، خیرخواه شوهر بوده و نام نیک او را حفاظت می‌کند.»
در حدیث دیگری می‌فرماید: «الدنیا متاع وخیر متاعها المرأة الصالحة»؛ «زندگی دنیا متاع و کالای ناچیز و بی‌ارزش است و بهترین متاع آن، زن صالح و نیکوکار است.» غیر از این، در مورد زن سفارش‌های زیادی نموده تا جایی‌که پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم خطاب به مردان فرموده است: «إن من أکمل المؤمنین إیمانا أحسنهم خلقا وألطفهم بأهله»؛ «کامل‌ترین مؤمنان از نظر ایمان خوش‌اخلاق‌ترین و مهربان‌ترین آن‌ها نسبت به خانواده است.» و در جای دیگر فرمودند: «خیرکم خیرکم لأهله وأنا خیرکم لأهلي»؛ «بهترین شما، بهترین شما نسبت به خانواده است و من بهترین شما نسبت به خانواده‌ام هستم.»
و نیز از زن خواسته است در مقابل حقوقی که بر عهدۀ مرد است از شوهرش اطاعت کند مگر این‌که به معصیتی دستور دهد، چرا که هر حقوقی، مسئولیتی به‌دنبال دارد و دین مبین اسلام به‌صورت عادلانه مسئولیت‌ها را بین زن و مرد تقسیم کرده است و بر هیچ‌کدام آن‌ها ظلم نکرده است.
حضرت ابوهریره رضی‌الله‌عنه از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم روایت می‌کند که ایشان فرمودند: «استوصوا بالنساء خیرا فان المرأة خلقت من ضلع وإن أعوج شیء في الضلع أعلاه، فإن ذهبت تقیمه کسرته وإن ترکته لم یزل أعوج فاستوصوا بالنساء»؛ «من شما را دربارۀ زنان به‌خوبی، وصیت می‌کنم؛ زیرا زن از دندۀ سینه آفریده شده است و کجی دندۀ سینه در بالاترین قسمت آن است. این است که اگر بخواهید آن را راست کنید می‌شکند و اگر آن را رها کنید همیشه کج می‌ماند. من شما را دربارۀ زنان به خیر و خوبی وصیت می‌کنم.»
حضرت معاویه بن حیده رضی‌الله‌عنه می‌فرماید: «من از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم پرسیدم که ای پیامبر صلیاللهعلیهوسلم حق همسران ما بر ما چیست؟ پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم فرمود: هرگاه شما غذا می‌خورید به آنان هم بدهید و هرگاه شما لباس می‌پوشید آنان را هم بپوشانید؛ و بر چهرۀ آنان نزنید و به آن‌ها حرف زشت و بد مگویید و آنان را در هیچ مکانی تنها نگذارید مگر در خانه.»
برای مردان مسلمان در نحوۀ رفتار کردن با همسران‌شان آدابی است که دین مقدس اسلام آن را بیان کرده است و چه خوب است که این آداب در دل‌ودماغ‌شان نفوذ کند؛ زیرا شریعت در قلب آن‌ها احساس محبت و مهربانی به زنان را نهادینه کرده است. وقتی غربی‌ها تا این اندازه نسبت به همسران‌شان خوب رفتار می‌کنند که اگر واقعاً از آن‌ها راضی باشند به بهترین شیوه با آن‌ها رفتار می‌کنند و اگر این‌طور نباشد وانمود می‌کنند که با آن‌ها خوب هستند؛ برای ما مسلمانان در مورد معاشرت و رفتار نیک با زن بهترین آداب در نظر گرفته شده است که از رفتار و سلوک آنان به‌مراتب بهتر است و این‌ها آدابی پسندیده هستند که از اعماق قلب سرچشمه می‌گیرد و وقتی نمونه‌هایی از احساس لطف و مهربانی نسبت به همسرانش را می‌بینیم این احساس در ما نیز، خودبه‌خود به وجود می‌آید.
با توجه به آیات و احادیث ذکر شده، معلوم می‌شود که اسلام به زن به‌عنوان همسر اهمیت ویژه‌ای قایل است. این‌که تعدادی از مسلمانان به زن توجه ندارند و جایگاهش را نادیده می‌گیرند، مشکل اسلام نیست و هیچ موقع نسبت دادن آن به اسلام درست نیست، بلکه عملکرد کسانی است که از دین اطلاع نداشته و با همسران خود برخورد ناشایست دارند.
