مدخل: همان‌گونه که قبلاً بیان شد، زن در خانواده یا مادر است، یا دختر، یا خواهر و یا همسر. همسر در زندگی نقش خیلی مهم و برازنده را بازی می‌کند، گرچه شاید جایگاهش به جایگاه مادر نرسد، بازهم می‌تواند در ساماندهی زندگی همسر، تربیت فرزندان صالح و نیک و… سهم بسزایی داشته باشد؛ به همین خاطر، اسلام به همسران نیز حقوق فراوانی در نظر گرفته است. ما در این بخش از تحقیق دربارۀ جایگاه همسر در اسلام و حقوق آن بحث خواهیم کرد.
جایگاه همسر در اسلام
زندگی دنیا در بین طبقۀ ذکور و اناث ارتباط مشترکی را در بردارد که هیچ‌کدام بدون دیگری نمی‌تواند این مسیر را طی کند. خداوند متعال در بسیاری از مسائل، مردها را بر زنان و نیز زنان را بر مردان در جریان زندگی نیازمند همدیگر گردانیده است و برای هر یک آن‌ها حقوقی بر ذمۀ دیگری قرار داده است که پاسخ دادن به این نیازمندی‌ها از دو جانب و مراعات حقوق یکدیگر سبب تعادل و برقراری نظم و انسجام در خانواده می‌گردد. اکثریت اختلافات خانوادگی مخصوصاً بین زن و شوهر بر سر همین مسائل رخ می‌دهد که حقوق همدیگر را در نظر نگرفته و به احترام متقابل قائل نیستند. بسیاری از مردان هستند که بر همسران‌شان ادعای حاکمیت دارند؛ یعنی اینکه همسر در خانه به‌طورکلی بی‌اختیار باشد، حتی بعضی از افراد آن چنان غلو می‌کنند که در ازدواج دختران و پسران‌شان نیز برای همسر حق مشوره‌دهی نمی‌دهند. بناء اگر حقوقی را که خدا و رسولش در ضمن آیات و احادیث برای هر کدام از مردان و زنان متذکر شده‌اند، رعایت نمایند؛ در این‌صورت در پهلوی یکدیگر آرامش یافته و زندگی با صفایی خواهند داشت.
دین مبین اسلام، حقوق زن را به‌طور کامل در خانواده چه مادر باشد یا خواهر و یا همسر و یا دختر به او عطا کرد و برای او چنان حقوق وسیعی قرار داده است که نمونۀ آن در قوانین هیچ ملت و مذهبی دیده نمی‌شود. در کتاب خدا و سنت رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم چنان قوانین منظمی پابرجاست که ضامن شرافت و احترام زن خصوصاً در خانواده می‌باشد. یکی از نعمت‌های خداوند متعال و رحمت و لطف و کرم او بر بندگانش این است که زندگی زناشوئی را بر پایۀ محکمی از محبت و شفقت بنا نمود و امکان ندارد که زندگی زناشوئی بدون آن‌ها دوام داشته باشد.
