شرک به این معنی است که انسان در مسائلی که فقط مخصوص خداوند است، چیزی دیگر را نیز شریک او گرداند. مانند این که در عبادت و اطاعت و كمکخواستن و دوستداشتن و غیره که فقط مخصوص خداست، خدا یا خدایانی دیگر را نیز شریک گرداند. چنین عملی شرک اکبر است، که در صورت ابتلا به آن هیچ عمل صالحی پذیرفته نمیشود. در حقیقت با وجود شرک انجام عمل صالح درست نیست. زیرا اولین شرط قبولی عمل و صالح بودن آن، این است که خالص برای خدا باشد. و خداوند چنین فرموده است: «فَمَن كَانَ يَرْجُواْ لِقَاءَ رَبِّهِ، فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَلِحَا وَلَا يُشْرِكَ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا»؛ «پس هرکس که خواهان دیدار خدای خویش است، باید کار شایسته کند و در پرستش پروردگارش کسی را شريك نسازد.»
شرک چنان گناهی است که هرگز بخشیده نخواهد شد. «إِنَّ الله لَا يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَن يَشَاءُ؛ بیگمان خداوند شرک ورزیدن به خود را نمیبخشد و بلکه پایینتر از آن را از هرکس بخواهد (و صلاح بداند) میبخشد.»
بهشت بر شخص مشرک حرام است و درون آتش جایگاه و منزلگاه او خواهد بود. و این حکم خداوند است: «إِنَّهُ مَن يُشْرِكْ بِالله فَقَدْ حَرَّمَ اللهُ عَلَيْهِ الْجَنَّة وَمَأْوَنهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ؛ بیگمان هرکس شریکی برای خدا قرار دهد، خدا بهشت را بر او حرام کرده است (و هرگز به بهشت گام نمینهد) و جایگاه او آتش است و ستمکاران یار و یاوری ندارند.»
خداوند متعال گناه کفر و شرک را از هیچ‌کس معاف نمی‌فرماید و از گناهان دیگر، هر که را بخواهد معاف می‌کند. لذا یکی از بزرگ‌ترین توصیه‌های رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به بانوان محترم این است که از هرگونه شرک و کلمات شرک‌آمیز پرهیز نمایند. چنان‌چه در سوره مبارکه ممتحنه، آیه ۱۲، خداوند متعال به پیامبرش می‌فرماید: «يَأَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَن لا يُشْرِكن بِالله شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَدَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ الله إِنَّ الله غَفُورٌ رَّحِيمٌ؛ ای پیامبر! چون زنان مؤمن به نزد تو آیند که با تو بیعت کنند بر اینکه برای خداوند چیزی را شریک مقرر نکنند، دزدی نکنند، زنا نکنند، اولاد خود را نکشند، سخن دروغی را پیش نیاورند که آن را در میان دست‌ها و پاهای خویش بر بسته باشند و تو را در معروفی نافرمانی نکنند، پس با ایشان بیعت کن و برایشان از خداوند آمرزش بخواه. همانا خداوند آمرزگار و مهربان است.»
و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز فرمودند: «كُلُّ ذَنْبٍ عَسَى اللهُ أَنْ يَغْفِرَه إِلَّا مَنْ مَاتَ مُشْرِكًا؛ هر گناهی ممکن است که بخشوده شود، مگر کسی که بر شرک بمیرد.»
در حدیثی دیگر فرمودند: «مَنْ مَاتَ لَا يُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئًا دَخَلَ الْجَنَّةَ وَمَنْ مَاتَ يُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئًا دَخَلَ النَّارَ؛ هر کس در این حالت بمیرد که با الله شریکی قرار نداده باشد، وارد بهشت می‌شود و هر کس در این حالت بمیرد که با الله شریکی قرار داده باشد، وارد آتش می‌شود.»
لذا بانوان محترم باید کاملاً مدنظر داشته باشند که به هیچ‌وجه کلمات شرک‌آمیز را بر زبان نیاورند. باید توجه داشت که گاهی برخی از بانوان الفاظی را بر زبان می‌آورند که در حقیقت شرک محسوب می‌شود، ولی خودشان خبر ندارند و متوجه نیستند. این موضوع برمی‌گردد به اینکه اولاً بانوان وقت برای مطالعه‌ی کتاب‌های دینی نمی‌گذارند تا بفهمند چه مواردی گناه هستند و چه مواردی نیستند. دیگر اینکه برخی با وجود دانستن، طبق عادت الفاظی بر زبان می‌آورند که گناه کبیره هستند و هرگاه به آن‌ها تذکر داده می‌شود، خیلی عادی می‌گویند خدا غفور و رحیم است و چیکار کنیم، عادت کرده‌ایم! یکی از همین موارد، قسم خوردن به نام غیر خدا است؛ مثلاً به جان پدر، مادر، برادر و فرزند. غافل از اینکه این نوع قسم‌ها از جمله شرک‌ها محسوب می‌شوند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرماید: «أَلَا إِنَّ الله نَهَاكُمْ أَنْ تَحْلِفُوا بِآبَائِكُمْ، فَمَنْ كَانَ حَالِفًا فَلْيَحْلِفْ بِالله أَوْ لِیصْمُتْ؛ آگاه باشید که خداوند شما را از این که به پدرانتان سوگند یاد کنید، برحذر داشته است. هر کس می‌خواهد سوگند بخورد، باید به خدا سوگند یاد کند یا این که ساکت شود و سوگند نخورد.»
علما بر این امر اجماع دارند که سوگند به غیر خدا، از قبیل ملائکه، انبیا، اجداد، کعبه و مانند این‌ها، حرام است و جایز نمی‌باشد. نهی از سوگند به غیر خدا بر این اساس است که سوگند به هر چیزی، متضمن تعظیم و بزرگداشت آن می‌باشد و عظمت، در حقیقت فقط برای خداوند است. پس هر کسی که به غیر خدا سوگند بخورد، آن را همانند پروردگار متعال تعظیم کرده است و این کار جایز نیست. به همین خاطر، چون حالف به وسیلهٔ سوگندش، غیر خدا را در تعظیم و بزرگداشت، شریک الله جل‌جلاله کرده است، این کار شرک محسوب می‌شود. این حدیث شریف که ترمذی روایت کرده است، موضوع فوق را تأیید می‌نماید: «مَنْ حَلَفَ بِغَيْرِ اللهِ فَقَدْ كَفَرَ أَوْ أَشْرَكَ؛ کسی که به غیر خدا سوگند بخورد، حقیقتاً مرتکب کفر یا شرک شده است.»
منظور پیامبر (صلی الله علیه وسلم) از جمله «فَقَدْ كَفَرَ أَوْ أَشْرَكَ» مبالغه در نشان دادن اهمیت موضوع و تأکید بر آن است، در حالی که این نوع شرک از نوع شرک اصغر است که صاحب آن را، همان‌گونه که رأی جمهور علماست، از اسلام خارج نمی‌کند. ولی به هر حال، سوگند به غیر خدا با این که علما گفته‌اند که شرکی است که صاحبش را از اسلام خارج نمی‌کند، از گناهان کبیره و بزرگ است تا این حد که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) کفر و شرک بر آن نهاده است.
لذا هر بانوی مسلمانی که خواهان حفاظت ایمان خویش است، باید از هر نوع حرف و عملی که شائبه شرک در آن است پرهیز کند. این مطلب زمانی میسر می‌گردد که سطح دانش و مطالعه دینی خویش را بالا ببرد و با خواندن کتاب‌هایی که علما در مورد توحید و شرک نوشته‌اند، این مسأله را حل نماید.
By محمد فاتح