نزد غربیان فقط مادیات و مفاد دنیوی مهم است و پدیدههای دیگر برایشان هیچ ارزشی ندارند. پدر و مادر دو گوهر گرانبها و از جمله ارزشهای مهم در زندگی انسان است، ولی غربیان برای پدر و مادر ارزش و اهمیت آنچنانی نمیدهند و وقت سالمندی به خانۀ سالمندان تحویلشان میدهند تا مانع کاروبار و مفاد دنیویشان نگردند. اما در اسلام هدف رضای الله سبحانهوتعالی است که برای بهدست آوردنش نهتنها باید از بیهودگیها و وقتگذرانیها حذر کرد، حتی باید از ارزشهای مادی، یعنی جان و مال خود نیز گذشت.
انجام هر عملی در زندگی، دارای ارزشی هست که بهخاطر آن ارزش سعی و حرکت صورت میگیرد. کسب علم و دانش نزد انسانها از اهمیت و ارزش خاص برخوردار است که بهخاطر آن حاضر به صرف وقت، هزینه و تلاش هستند و بهحیث یک ارزش غیر قابل تغییر در جوامع انسانی پذیرفته شده است. همچنین سلامت جسمی یک ارزش است، ثروت و امکانات رفاه ارزشاند، ازدواج و دوستداشتن ارزشاند و ارزشهای فراوانی که انسانها بهخاطر رسیدن به آن مسیرهای طولانی را طی کرده و وقت گرانبهای خویش را صرف میکنند.
اما معضل بزرگی که فعلاً در جهان مخصوصاً کشورهای اسلامی حاکم است، فراموششدن ارزشها و سپری نمودن عمر، ثروت و زندگی در بیهودگی است. انسانهای فراوانی در رشتههای متفاوتی تحصیل میکنند، درحالیکه هدف تحصیلشان را نمیفهمند و حتی اکثر اوقات متعلمان در امتحان کانکور رشتۀ دلخواه خود را انتخاب میکنند، اما از ماهیت این رشته آگهی نداشته و متوجه نیستند که در آینده و بعد از فراغت نوعیت شغلشان چگونه خواهد بود.
سالهای زیادی را روی چوکی محصلی سپری نمودند و هزینۀ فراوانی را صرف کردند، درحالیکه هدف خاصی دنبال نشده و به نتیجۀ معینی نرسیدهاند. بگذریم از اینکه اکثر اوقات ما در خواب، شبنشینیها، قصههای ناتمام با دوستان، تماشای سریالهای طولانی، بازیهای کامپیوتری و انواع و اقسام بیهودگیها میگذرد که اگر هر کدام را دقیق بررسی کنیم، سالهای عمر ما را خورده، ثروت ما را مصرف نموده و هرگز نتیجه و ثمری برای ما نداشته است.
انسانهای فراوانی را میشناسیم که هزاران سریال و فیلم را تماشا نموده و این روند برایشان پایانی ندارد. اشخاصی هستند که دهها شب را به خوشگذرانی سپری نموده و هنوز هم این روند را ادامه میدهند؛ درحالیکه اگر دقیق به زندگیشان نظر افکنیم، صدها کمبودی دارند و هزاران ارزش را رها نمودهاند و وقت گرانبهایشان را بیهوده صرف اعمال بیارزش میکنند. بهراستیکه چنین اشخاص از فطرت انسانی دور گشته، ارزشها را فراموش نموده و پردۀ تاریک گمراهی جلو چشمانشان را فراگرفته است.
اما در امتداد تاریخ، انسانهای فراوانی را نیز سراغ داریم که ارزشها را در زندگیشان درک کرده و در زمینههای زراعت، تجارت، صنعت و در ساختن شخصیتشان موفقیتهای فراوانی را کسب نمودند که نهتنها خودشان بلکه تمام انسانها از نتیجۀ تلاششان بهرهمند شدهاند. انسان هرگز نمیتوانست قدمش را بر روی کرۀ ماه بگذارد تا اینکه این ارزش توسط اشخاصی درک نمیشد و در جهتش تلاش صورت نمیگرفت. پیشرفتهایی که در عرصۀ علم طب صورت گرفته است، امروز تمام مردم جهان را از نظر سلامتی کمک میکند. صنعت حملونقل و پیشرفت در عرصۀ ماشینآلات و تمام اختراعات و اکتشافات که بشر به آن دست یافته است، ارزشهایی است که توسط انسانها درک شده و در جهت رسیدن به آنها تلاش صورت گرفته است.
البرت انیشتین، دانشمند مشهور، یک انسان بود و از نظر فکری و جسمی امروز هزاران انسان مثل او در جهان وجود دارد، ولی آنچه انیشتین را متمایز از دیگران نمود، این است که او عمر را به تماشای سریالها ضایع نکرده و شبها را بیهدف در شبنشینیها هدر نداد، بلکه در زندگیاش ارزشها را یافته و تمام لحظات عمر را با برنامه گذراند.
همچنین ابوعلی سینا که اساس طب را در جهان گذاشت، این ارزش را درک کرده بود و میدانست که تنبلی، یا مصروف شدن به کارهای بیارزش برایش حاصلی نداشته و تنها عمرش را هدر خواهد داد. جالب است که هر قسمت کرۀ زمین بستر دانشمندان، علما و اشخاص ارزشمند فراوانی در طول تاریخ بوده است و هرگز این مشخصه مربوط به نسل خاص یا جای خاصی نبوده بلکه مربوط به انسانهای خاصی بوده که ارزشها را در زندگی خود جستجو، درک و برای بهدست آوردن آن کوشیدند.
در نتیجه، هر کار کوچک و یا بزرگی که در زندگی انجام میدهیم، دارای ارزشی است که باید نزد ما مقیاسش معلوم باشد و با توجه به ارزش هر کار، به انجام آن اقدام کرده و انرژی مصرف نماییم. اگر چنین باشد و قبل از انجام کارها مقیاس ارزششان را در نظر بگیریم، خیلی زود متوجه میشویم که اکثر فعالیتهای ما ارزش انجام دادن را نداشته بلکه عبث و بیهوده است و بسیار کارهای ارزشمندی منتظر ما است تا انجامش بدهیم.