یکی دیگر از مهمترین روشهایی پاسداری از دوران جوانی، پرداختن به کار و کسبِ مال حلال است. میدانید که انسان وقتی پا به دوران جوانی میگذارد پر از قدرت و انرژی است، و باید برای تخلیه انرژی خود جای مناسب داشته باشد، در غیر اینصورت زمینه ناهنجاریهای زیادی را برای خود و جامعه فراهم میسازد.
جوانِ پر از انرژی مثل سیلی میماند که اگر از قبل پیش بینیهای لازم انجام شود، و در مکانهای مناسب سد بندی صورت گیرد این انرژی هدر نرفته و در مسیر رشد فردی و اجتماعی صرف خواهد شد، اما اگر تمهیدات لازم در زمان مناسب شکل نگیرد این نیرو تخریب کننده است و میتواند شرایط سلامتی فرد و جامعه را به خطر بیندازد.
در بخش اول این موضوع به اهمیت کار در دین مبین اسلام میپردازیم.
اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین آسمانی، تمام ابعاد زندگی بشر را در نظر گرفته و برای آن برنامه دارد و هیچیک از امور معاش و معاد انسان را فراموش نکرده است.
اسلام انسان را برای کسب حلال ودوری از حرام بسیار تشویق نموده است و از تنبلی و سستی برحذر داشته است و مؤمن قوی را بر مؤمن ضعیف برتری داده است، و حتی انجام بسیاری از کارها را واجب کفایی قرار داده است تا امور معاش مردم مختل نشود و جامعه از جنبش و حرکت نیفتد.
اسلام برای کارهای تولیدی به ویژه کشاورزی، و دامداری و کارهای توزیعی خصوصاً کسب و تجارت اهمیت بسیار قائل است و متقابلاً از بیکاری و تنبلی و سهل انگاری به شدت نهی کرده است. اسلام فقر فردی و فقر اجتماعی را مهلک و نابود کنندهی دنیا و آخرت میداند و با تاکید بسیار از پیروان خود میخواهد که آن را ریشه کن سازند.
ترجمه: ای مردم، از حیوانات و گیاهان و درختانی که در زمین است، از آنچه که به خودی خود کسبش حلال و پاکیزه است بخورید، و از راههای شیطان که با آن به تدریج شما را بهسوی عذاب میکشاند پیروی نکنید؛ زیرا او دشمن آشکار شماست و عاقل نباید از دشمنی پیروی کند که بر آزار و گمراهیاش مشتاق است!
و نیز میفرماید: (وَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَيِّبًا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ). {المائدة 88 } ترجمه: و از نعمتهای حلال و پاکیزهای که خداوند به شما روزی داده است، بخورید! و از (مخالفت) خداوندی که به او ایمان دارید، بپرهیزید!
و نیز میفرماید: فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون. ترجمه: و چون نماز پایان گیرد، در زمین پراکنده شوید و از فضل و رزق خدا جویا شوید و خدا را بسیار یاد کنید تا رستگار شوید.
بهوسيلۀ آنچه خدا به تو داده است، سراى آخرت را بجوى (و بهشت جاويدان را فرا چنگ آور) و بهرۀ خود را از دنيا فراموش مكن (و بدان كه تو هم حق حيات دارى و بايد از امتعه و لذائذ حلال استفاده بكنى و به خويشتن برسى)، و همان گونه كه خدا به تو (بخشيده است و در حق تو) نيكى كرده است، تو نيز (به ديگران ببخش و بديشان) نيكى كن، و در زمين تباهى مجوى كه خدا تباهكاران را دوست نمىدارد.
هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ ذَلُولࣰا فَٱمۡشُواْ فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُواْ مِن رِّزۡقِهِ وَإِلَيۡهِ ٱلنُّشُورُ. او کسی است که زمین را رام شما گردانیده است. در اطراف و جوانب آن راه بروید، و از روزی خدا بخورید. زنده شدن دوباره در دست او است.
ودر حدیثی که امام مسلم ـ رحمهالله ـ در صحیح خود روایت نموده آمده است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند (ان الله طیب لایقبل الاطیبا وان الله امر المومنین بما امربه المرسلین فقال «یاایها الرسل کلوا من الطیبات واعملوا صالحا انی بما تعملون علیم» همانا الله پاک است وجز پاک را نمیپذیرد وخدا مومنان را همانگونه امر نموده که به پیامبرانش امر نموده است که ای پیامبران از پاکیزه ها بخورید وکار نیک انجام دهید،من به آنچه انجام میدهید آگاهم.
در همهی آیات قرآنی دستور داده شده است که از حلال بخورید. بدیهی است که حلال با کسب و کار بدست میآید برای رسیدن به حلال باید به کار پرداخت و از تنبلی و سستی دوری نمود.
در این میان، کار برای جوان از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا یک فرد جوان هم توانایی بیشتری دارد، از همه مهمتر آنکه عزت نفس یک جوان که بسیار برای آن مهم است،حفظ میشود و از ذلت سوال و تکدیگری در امان میماند، شاعر چه زیبا میفرماید:
يَقولُ الناسُ لي في الكَسبِ عارٌ فَقُلتُ العار في ذُلِّ السُؤالِ
حمل صخرههای سترگ از قلههای کوه های رفیع،از بار منت آدمیان برایم دوستی داشتنیتر است.
برخی به من می گویند کسب و کار برای تو ننگ است،اما ننگ و عار در ذلت و خواری درخواست از دیگران است.
جدای از همهی این موارد، ثروت بعد از نعمت ایمان برترین نعمت خداوند است و نقش بسیار مهم و مثبتی در روح و روان انسان دارد، مخصوصا یک جوان در دوران جوانی که احساساتش فوران میکند، و قدرتش رو به فزونی مینهد، سخت به ثروت نیاز دارد و میتواند حالش با داشتن ثروت خوب شود و راهش تلاش و کوشش برای بدست آوردن ثروت از طریق حلال است.