تاریخ هرگز چنین تمدنی را ندیده بود که در خود همۀ امور را به گونه‌ای به همراه داشته باشد که بتواند آن‌ها را به راحتی و سادگی، در عمل پیاده سازد و برای پیروان و باورمندان خود راهکارهای عملی ساده برای زندگی بهتر و متعالی داشته باشد، تا این‌که تمدنی به نام اسلام ظهور می‌کند و نگاه تاریخ را نسبت به تمدن‌های قبلی تغییر می‌دهد.
تمدن‌های متعددی در جهان پدیدار شده و برای یک دوره از تاریخ خود را معرفی کرده‌اند، اما با گذر زمان، زندگی آن‌ها به پایان رسیده و به انحطاط و سقوط مواجه شده‌اند.
اسلام با باورها و ارزش‌های الهی و مستحکم خود، این باور رایج که هر تمدنی زوال‌پذیر است را رد کرده و جاودانگی خود را در تاریخ نشان داده است.
تمدن اسلام، جهان را جانی دیگر بخشید و بشریت را به سمت درست و راه روشن هدایت نمود.
این تمدن در واقع برای پیشرفت انسان‌ها گام‌های بسیار ارزنده‌ای برداشت و انسانِ سرگردان در مادیت را به‌سوی معنویتِ رهابخش از بند و قید مادیاتِ مفرط نجات داد.
در این مقاله، به بررسی تمدن دین اسلام می‌پردازیم که به جاودانگی و پویایی تمدن کمک کرده و نظریۀ افول تمدن‌ها را رد کرده است. این دین با ارزش‌های الهی و مستحکم خود، نشان داده است که تمدن‌ها می‌توانند پایدار باشند و از فروپاشی جلوگیری کنند.
واژگان کلیدی: تمدن، اسلام، فرهنگ، علوم، نظام.
مقدمه
خداوند متعال می‌فرماید: «إِنَّ الدِّینَ عِندَ اللَّهِ الإِسلاَمُ»؛ یعنی: «دین (پسندیده و مورد قبول) در پیشگاه خدا اسلام است.» تاریخ بشر شاهد افول و خیز تمدن‌های مختلف بوده است که در زمان‌ها و مکان‌های مختلف ظاهر شده و پس از گذشت زمان به سقوط و افول رسیده‌اند.
آنچه در این نوشتار مورد نظر است؛ آشنایی با تمدن دین مبین اسلام می‌باشد. دینی که برای تمدن، جاودانگی و پویایی داد و نظریۀ الزامی بودن افول تمدن‌ها را باطل نمود.
و به درستی که یکی از عوامل انکارناپذیر شکست و افول تمدن‌ها، نبود ایدئولوژی قدرتمند و یا نبود افراد مصممی که بخواهند برای حفظ، صیانت و پیشرفتِ تمدن و ایدئولوژی خود با هرگونه مانعی مقابله کنند و خود را تحت هر شرایطی برای به ارمغان آوردن آرمان‌های آن فدا سازند.
در حقیقت، دوام یا طول عمر تمدن‌های تاریخی بسته به قوت و ضعف اصول و زیربناهای آن و چگونگی شرایط و اوضاعی که در آن تأسیس و گسترش یافته‌اند، بوده است.
به هر اندازه‌ای که اساس و زیربنای یک تمدن استوارتر باشد و اساس‌گذاران آن نسبت به ارزش‌های آن وفادار باشند، به همان میزان عمر آن طولانی‌تر خواهد بود و برعکس.
تمدن اسلامی از میان تمام تمدن‌های تاریخی یگانه تمدنی است که نسبت به هر تمدن دیگری شگوفایی طولانی‌تر و پربارتری داشته و دارای پیروان صادق و راستین بیشتری می‌باشد.
اگر انسان به تاریخ بشر نگاهی بیندازد، خواهد دانست که تاریخ اسلام مانند حلقه‌ای است که تاریخ قدیم را به تاریخ جدید وصل می‌کند.
