ابن عمر رضی‌الله‌عنهما از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم روایت می‌کند که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: «کسی‌که بمیرد و با کسی بیعت نداشته باشد با مرگ جاهلیت مرده است». منظور از بیعت، بیعت امام است و این دلیل واضح و روشنی است بر وجوب نصب امام؛ زیرا وقتی بیعت بر گردن مسلمان واجب باشد و بیعت فقط برای امام صورت می‌گیرد؛ پس نصب امام لازم است.
ابوسعید خدری رضی‌الله‌عنه روایت می‌کند که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: «وقتی سه نفر از شما برای سفری بیرون رفتند؛ پس یکی را به عنوان امیر تعیین کنند».
از صحابه به تواتر ثابت است که آنان بعد از رحلت آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم با حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه برای خلافت بیعت کردند و بعد از آن، حضرت عمر رضی‌الله‌عنه خلیفه شد؛ سپس عمر رضی‌الله‌عنه آن هیئت شش نفره را تعیین کرد و آنان نیز حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه را انتخاب کردند و بعد از شهادت ایشان با حضرت علی رضی‌الله‌عنه بیعت کردند و این سنت خلفای راشدین رضی‌الله‌عنهم در مسئلۀ خلافت و عدم سستی در منصب آن بود؛ پس لازم است با امر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم به آنان اقتدا شود.
اجماع
از مهمترین دلایل بر وجوب امامت، اجماع بر آن توسط امت است و اولین اجماع در این باره، اجماع صحابۀ کرام بر تعیین خلیفه و جانشین برای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم بعد از وفات ایشان؛ بلکه قبل از دفن و تجهیز آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم بود.
هیتمی می‌گوید: «بدان که صحابۀ کرام رضوان‌الله‌تعالی‌علیهم اجماع کردند بر این که نصب امام بعد از تمام شدن زمان نبوت واجب است؛ بلکه آن را از مهمترین مسئولیت‌ها قرار داده‌اند تا جایی که با آن، از دفن رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم نیز مشغول شدند».
گروهی از علما این اجماع را نقل کرده‌اند، از آن جمله: ماوردی است او می‌گوید: «عقد آن (امامت) برای کسی‌که این مسئولیت را به دوش گیرد، با اجماع واجب است».
امام نووی رحمه‌الله می‌فرماید: «[علما] اجماع دارند به اینکه نصب خلیفه بر مسلمانان واجب است و وجوب آن به وسیلۀ شریعت است نه به وسیلۀ عقل».
سپس اجماع بر این است که نصب امام واجب است و اختلاف در این است که آیا این وجوب بر الله متعال است و یا بر مخلوقاتش با دلیل سمعی و دلیل عقلی؟ نزد اهل سنت و جماعت این است که نصب آن بر مخلوقات به طور سمعی واجب است؛ زیرا رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: «من مات ولم یعرف إمام زمانه، فقد مات میتة جاهلیة»؛ «کسی‌که وفات کند ولی امام و امیر زمانۀ خود را نشناسد، بر مرگ جاهلیت مرده است.» دیگر این که امت نصب امامت را بعد از وفات آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم مهمترین مسئله قرار دادند تا جایی که بر دفن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم مقدم نمودند.
By محمد فاتح