نویسنده: م. فراهی توجگی

اهداف رسانه اسلامی

براساس آموزه‌های وحیانی قرآن‌کریم و اسلام، مهم‌ترین اهداف یک رسانه‌ی اسلامی در هر قالبی گسترش فلسفه و گفتمان، فرهنگ اسلامی، سبک زیست قرآنی، دعوت به آخرت و توحید و معاد، هنجارها و فضایل و مکارم اخلاقی و رفتاری است. تعلیم و تزکیه مردم به‌عنوان یک هدف مدنظر است. در اینجا به برخی از مهم‌ترین اهداف یک رسانه‌ی اسلامی اشاره می‌شود:
۱. هدایت؛ از مهم‌ترین اهداف یک رسانه‌ی اسلامی، هدایت مردم به‌سوی رستگاری است. اصولاً رسانه‌ی اسلامی باید در مسیر تبلیغ و دعوت اسلامی حرکت کند؛ بنابراین، هدایت مهم‌ترین وظیفه‌ی آن است. همه‌ی پیامبران به حکم الهی، اصلی‌ترین وظیفه‌ی خود را هدایت و دعوت به صراط مستقیم دانسته‌اند و هر مسلمانی نیز مؤظف است تا خود و دیگران را به این سمت‌وسو هدایت کند. این مطلب از آیات ۱۵۳ سوره‌ی انعام، ۵۱ سوره‌ی آل‌عمران، ۴۳ سوره‌ی مریم و نیز آیات سوره‌ی عصر به دست می‌آید. همچنین از نظر قرآن ابلاغ و تبیین حقایق و تعالیم دین، مسئولیت عالمان و کسانی است که دانا و توانا به انجام این مسئولیت هستند. (بقره: آیات ۱۵۹ و ۱۷۴؛ آل‌عمران: ۱۸۷)
۲. دعوت به توحید؛ دعوت به یکتاپرستی و مبارزه با انواع و اقسام شرک، از اهداف یک رسانه‌ی اسلامی در مقام تبلیغ خیر و نیکی است. (آل‌عمران: ۵۱؛ اعراف: ۹۹؛ ابراهیم: ۹ و ۱۰)
۳. بیان حق در هر صورت؛ یک رسانه‌ی اسلامی باید چنان حقایق را بیان کند و مسیر حق را از باطل بازشناسد که حجت بر همگان تمام شود و دیگر عذر و بهانه‌ای از نشنیدن و ندانستن حق نداشته باشند. (نساء: ۱۶۵؛ اعراف: ۷۹ و ۹۱ و ۹۳؛ اسراء: ۱۵؛ احقاف: ۳۵)
۴. انذار؛ از مهم‌ترین وظایف هر مسلمانی انذار و بیم‌دادن دیگران از خدا و قیامت و محاسبه و آتش دوزخ است. خداوند در آیه‌ی ۱۲۲ سوره‌ی توبه می‌فرماید: «و شایسته نیست مؤمنان همگی کوچ کنند. پس چرا از هر فرقه‌ای از آنان، دسته‌ای کوچ نمی‌کنند تا در دین تفقه و آگاهی پیدا کنند و قوم خود را وقتی به‌سوی آنان بازگشتند، بیم دهند. شاید که آنان ‌(از کیفر الهی) بترسند.» پس هدف یک رسانه‌ی اسلامی، انذارگری است.
۵. جلب آمرزش و غفران الهی؛ جلب غفران و آمرزش خداوند برای مردم، از اهداف دعوت و تبلیغ رسانه‌ای است. بر این معنا آیاتی چون ۹ و ۱۰ سوره‌ی ابراهیم و ۱ و ۷ سوره‌ی نوح دلالت دارد.
۶. تبیین کتاب الهی؛ روشنگری احکام و معارف کتاب آسمانی؛ قرآن، از اهداف تبلیغ رسانه‌ای است. خداوند می‌فرماید: «و (یاد کن) هنگامی را که خداوند از کسانی که به آنان کتاب داده شده، پیمان گرفت که حتماً باید آن را ‌(به وضوح) برای مردم بیان نمایید و کتمانش مکنید. پس، آن (عهد) را پشت سر خود انداختند و در برابر آن، بهایی ناچیز به دست آوردند و چه بدمعامله‌ای کردند. (آل‌عمران: ۱۸۷)
۷. اجتناب‌دهی از فساد؛ هدف از تبلیغ و انذار رسانه‌ای یک جامعه، دورداشتن آن از فساد و تباهی است. (اعراف: ۸۵؛ توبه: ۱۲۲؛ هود: ۸۵؛ شعراء: ۱۸۳)
۸. تذکره و یاد خدا؛ یک جامعه باید همواره توحید را اصالت داده و بر محور آن به گردش درآید؛ ازاین‌رو، ذکر الهی و نیز تذکر و پند دادن به مردم نسبت‌به خدا و آموزه‌های آن یک وظیفه‌ی عمومی و همگانی به‌ویژه رسانه‌ها و فعالیت‌های رسانه‌ای است. (ابراهیم: ۵؛ طه: ۴۴؛ قصص: ۴۶)
۹. ترساندن از مخالفت با آموزه‌های دینی؛ ترساندن از مخالفت با دین، هدف تبلیغ و انذارها از جمله تبلیغ و انذار رسانه‌ای است. (توبه: ۱۲۲)
۱۰. گسترش نیکی و تقوا؛ یک رسانه‌‌ی اسلامی باید در راستای گسترش فرهنگ همدلی و همکاری و همزبانی و نیکی و تقوای الهی فعالیت کند. خداوند به‌عنوان یک فرمان عمومی می‌فرماید: و در نیکوکاری و پرهیز، همکاری کنید نه در گناه و تجاوز؛ و از خدا بترسید که او به سختی عقوبت می‌کند. (مائده: ۲)
۱۱. ایجاد ترس در دشمن در حوزه جنگ نرم و جنگ روانی؛ یکی از اهداف رسانه‌ی اسلامی، فراهم‌آوردن آثار ترس در دشمن است. خداوند در آیه‌ی ۶۰ سوره انفال فرمان داده تا استعدادی فراهم آید که بنیه‌ی دفاعی و تهاجمی اسلام قوی و بنیه‌ی دشمن تضعیف شود. امروزه مهم‌ترین کارکردی که رسانه‌ها به‌عنوان قدرت نرم دارند، حضور در عرصه‌ی تخریب روحیه‌ی دشمنان و کاهش قدرت روانی آنان است. جنگ رسانه‌ای، مهم‌ترین جنگ در جهان معاصر است.
۱۲. رفع اختلاف؛ از دیگر اهداف یک رسانه‌ی اسلامی، رفع اختلاف در امت و ایجاد وحدت در مدار کلمه‌ی توحید و توحید کلمه است. (زخرف: ۶۳؛ بقره: ۲۱۳؛ نحل: ۴۶.)
۱۳. گسترش عدالت؛ یکی از مهم‌ترین اهداف بعثت، دعوت مردم به قیام برای تحقق عدالت پس از آشنایی با حقوق و مطالبه‌گری است. این مطلب به صراحت در آیه‌ی ۲۵ سوره‌ی حدید آمده است. یک رسانه‌ی اسلامی می‌بایست در این مسیر حرکت کرده و در تحقق و اجرا و گسترش عدالت سهیم باشد. (اعراف: ۸۵؛ شوری: ۱۵)
۱۴. مخالفت با ظلم و استکبار؛ مبارزه با ظلم و فراهم‌آوری مقدمات قیام توده‌ها برای رفع آن از راهِ اجرای عدالت، از دیگر اهداف مهم یک رسانه‌ی اسلامی است. (حدید: ۲۵) در آیات قرآن حمایت از مظلوم و مخالفت با ظالم و مجرم و مستکبر در دستورکار هر مسلمانی از جمله فعالیت‌های رسانه‌ای است.
بنابراین رسانه‌های اسلامی در چنین شرایطی که از هر طرف علیه اسلام و مسلمانان تبلیغات سوء می‌شود وظیفه‌ی بسیار خطیری دارند و باید به مسئولیت که بر عهده‌ی آنان گذاشته شده، عمل کنند. برجسته‌کردن اختلافات در چنین شرایطی به نفع هیچ‌کس نخواهد بود، جز آب در آسیاب دشمن ریختن.
ادامه دارد…
بخش قبلی
Share.
Leave A Reply

Exit mobile version