حکم برگزاری شب یلدا و تاریخچه آن «بخش نهم»

نویسنده: خالد یاغی‌زهی

حکم برگزاری شب یلدا و تاریخچۀ آن

بخش نُهم

یلدا در میزان شریعت: (ادامه)

عید و جشن این نیست که خانواده‌­ها و فامیل‌­ها و بچه­‌ها و بزرگ‌­ترها در روزی دور هم جمع شوند که الله چنین روزی را به‌عنوان جشن قرار نداده! عید تنها دورهم بودن و آجیل و پسته خوردن نیست! عید لباس شیک و نو پوشیدن و شربت­‌های گوارا نوشیدن نیست! عید خنده‌­های دور همی و داستان­‌های باستان نقل کردن نیست! سبحان الله بنگر به این جملۀ امام عادل عمر بن عبدالعزيز ^{رحمه‌الله‌تعالى} که می‌­فرماید: “ليس العيد لمن لبس الجديد إنما العيد لمن أمن الوعيد” «عید برای کسی‌که لباس نو پوشیده نیست! بلکه عید برای کسی است که در روز آخرت (از عذاب الهی ) در امان بماند.»^[1]

آری نجات در چنین روزی عید حقیقی است و در آن روز نجاتی ممکن نیست؛ مگر با اسلام و عمل صالح.

ام المؤمنین عائشه ^{رضی‌الله‌عنها} می‌­فرماید: “دَخَلَ أَبُو بَكْرٍ وَعِنْدِي جَارِيَتَانِ مِنْ جَوَارِي الْأَنْصَارِ تُغَنِّيَانِ بِمَا تَقَاوَلَتْ الْأَنْصَارُ يَوْمَ بُعَاثَ قَالَتْ وَلَيْسَتَا بِمُغَنِّيَتَيْنِ فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ أَمَزَامِيرُ الشَّيْطَانِ فِي بَيْتِ رَسُولِ اللَّهِ ^{صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَسَلَّمَ} وَذَلِكَ فِي يَوْمِ عِيدٍ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ^{صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَسَلَّمَ} يَا أَبَا بَكْرٍ إِنَّ لِكُلِّ قَوْمٍ عِيدًا وَهَذَا عِيدُنَا” «ابوبکر بر من وارد شدند(به منزل ما تشریف آوردند) در حالی‌که نزد من دو کنیز از کنیزهای انصار بود که در حال سرود خواندن با اشعاری بودند که انصار آن را در روز جنگ بعاث می­‌خواندند! فرمود: این دو کنیز خواننده نبودند! ابوبکر ^{رضی‌الله‌عنه} گفت: آیا در خانۀ رسول الله ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} موسیقی شیطان می­‌نوازید؟ ام المومنین می­‌گوید: آن روز نیز روز عید بود! پس رسول الله ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} فرمودند: ای ابوبکر هر قومی عید مخصوصی دارد و امروز نیز عید ماست!.»^[2]

اگر به این روایت نگاه کرده شود فهمیده می‌­شود که اعیاد جزو مسائل خاص هر دینی است و نمی­‌توان از ادیان دیگری جشن­‌های‌شان اخذ کرده و آن‌­ها را برپا نمود حتی اگر از نیاکان به جا مانده باشد!

چرا که چنین امری مغایر با سنت رسول الله است ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم}، ایشان جشن­‌های ملی اهل مدینه را تعطیل کرده و به جایش عید قربان و عید فطر را جایگزین کرد و فرمود: که هر دینی عید خاص خود را دارد، یعنی نمی‌­توان در اعیاد به دیگران مشابهت نمود، از ام سلمه ^{رضی‌الله‌عنها} روایت است که فرمودند:”كان رسول الله ^{صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَسَلَّمَ} يصوم يوم السبت والأحد أكثر ما يصوم من الأيام، ويقول: إنهما يوما عيد للمشركين فأنا أحب أن أخالفهم” «رسول الله ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} بسیار روز شنبه و یکشنبه را روزه می­‌گرفت و می­‌گفت: این دو روز، روزهای عید مشرکین (یهود و نصارا) است و من دوست دارم در این روز با آن­‌ها مخالفت کنم.»^[3]

بنگر که اولاً: چگونه رسول الله ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} روز شنبه و یکشنبه را که به‌صورت هفتگی تکرار می­‌شود را عید نامیده و ثانیاً: فرموده است که این دو روز عید مخصوص مشرکین است و می­‌خواهم با روز گرفتن با آن‌ها مخالفت کنم! ای مسلمان بنگر که چگونه رسول الله ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} خود را از آداب و رسوم کفار به دور نگه می­‌داشت و امتش را بر این کار تشویق می­‌کرد! حال چگونه ممکن است شب یلدا را که سالیانه تکرار می­‌شود و عیدی است از اعیاد زرتشتیان، جشن گرفت و سپس ادعا کرد که بر روی منهج رسول الله ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} هستیم! و شاید برخی انسان‌­های جاهل و مدعی ادعا کنند که میانه‌­رو هستند و می­‌خواهند اعتدال را رعایت کنند! به این قوم مسکین باید گفت؛ آیا شما میانه‌­روتر از رسول الله ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} هستید؟؟!

از ثابت بن الضحاک ^{رضی‌الله‌عنه} روایت است که:«نَذَرَ رَجُلٌ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ^{صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَسَلَّمَ} أَنْ يَنْحَرَ إِبِلاً بِبُوَانَةَ فَأَتَى النَّبِىَّ ^{صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَسَلَّمَ} فَقَالَ: إِنِّى نَذَرْتُ أَنْ أَنْحَرَ إِبِلاً بِبُوَانَةَ. فَقَالَ النَّبِىُّ ^{صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَسَلَّمَ}: «هَلْ كَانَ فِيهَا وَثَنٌ مِنْ أَوْثَانِ الْجَاهِلِيَّةِ يُعْبَدُ». قَالُوا: لاَ. قَالَ: «هَلْ كَانَ فِيهَا عِيدٌ مِنْ أَعْيَادِهِمْ». قَالُوا: لاَ. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ^{صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَسَلَّمَ}: “أَوْفِ بِنَذْرِكَ فَإِنَّهُ لاَ وَفَاءَ لِنَذْرٍ فِى مَعْصِيَةِ اللَّهِ وَلاَ فِيمَا لاَ يَمْلِكُ ابْنُ آدَمَ.” «مردی به نزد رسول الله ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} آمد و گفت: ای رسول خدا! من نذر کرده‌­ام که شتری را در منطقه بوانه (در نزدیکی مکه) قربانی کنم! پس رسول الله ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} فرمودند: آیا در آن منطقه بتی از بت­‌های جاهلیت که عبادت شود وجود دارد؟ گفت: نخیر، فرمود: آیا در آنجا عیدی از اعیاد مشرکین برگذار می­‌گردد؟ گفت: نه! فرمود: پس به نذر خود وفا کن و بدان که در معصیت خدا هیچ نذری روا نیست و همینطور در چیزی که انسان مالک آن نیست نذری قبول نیست.»^[4]

اگر آن شخص می‌­گفت که: در منطقۀ بوانه عیدی از اعیاد مشرکین برگذار می­‌گردد، قطعاً رسول الله ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} او را از نذر دادن در آنجا نهی می­‌کرد و جلوی او را می­‌گرفت، برای همین امر بود که چنین سوال کرد! حال چگونه ممکن است اعیاد مشرکین و زرتشتیان را جشن بگیریم، اعیاد کسانی‌که خورشید و آتش می‌پرستند؟!

و اما علت دیگر، در شب یلدا بسیاری از باورهای ناشایست و اعتقادات باطل و افکار جاهلی احیا می‌شود که با تعالیم اسلام ناخوانا بود و بدون هیچ شک و ریبی چنین باورهایی حرام و بعضا کفر است، ما نمونه­‌هایی از این باورها را ذکر خواهیم کرد و هر کدام را مختصری توضیح داده و حکم شرع را در قبالش بیان خواهیم کرد.

خداوند متعال می‌­فرماید: «وَيَاقَوْمِ مَا لِي أَدْعُوكُمْ إِلَى النَّجَاةِ وَتَدْعُونَنِي إِلَى النَّارِ.»؛ ترجمه: «و ای قوم من! چیست مرا که من شما را به سوی نجات می‌­خوانم، و (شما) مرا به سوی آتش می­‌خوانید؟!»^[5]

ای قوم من! من شما را به تبعیت از اعیاد اسلامی و برپایی اوامر خدا که سعادت دنیا و آخرت شما در آن است دعوت می­‌کنم، شما مرا به سوی برپایی جشن­‌های ملی که میراث مشرکین چند هزار سال قبل است و موجب شقاوت دنیا و آخرت است فرا می‌­خوانید؟؟ شما را چه شده است؟؟

ادامه دارد…

بخش قبلی | بخش بعدی