نویسنده: دوکتور نورمحمد محبی
قرآن؛ معجزهای فراتر از زمان
بخش هفتادم
راز ملوحت دریاها و برزخ میان آبها
یکی از بزرگترین اسرار طبیعت، «ملوحت آب دریاها» است. در هر لیتر آب دریا، به طور میانگین ۲۷ گرام نمک حل شده است و در هر کیلومتر مکعب از آب دریا، بیش از ۳۴ میلیون تُن نمک وجود دارد. اگر این نمکها بر سطح خشکیهای زمین گسترده شوند، همۀ قارهها را لایهای از نمک به ضخامت بیش از ۱۵۰ متر خواهد پوشاند.
سؤال اینجا است که منشأ این نمکها چیست؟ نظریات علمی تا امروز جواب نهایی ندادهاند، اما قرآن کریم حقیقت را آشکار کرده است:
“وَهُوَٱلَّذِی مَرَجَ ٱلبَحرَینِ هَٰذَا عَذبٌ فُرَاتٌ وَهَٰذَا مِلحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَینَهُمَا بَرزَخاً وَحِجراً مَّحجُوراً”[1] ترجمه: «خدا كسی است كه دو دریا را در كنار هم روان میسازد (و بر اثر وزن مخصوص، یعنی تفاوت درجۀ غلظت آب شور و شیرین، آمیزۀ همدیگر نمیشوند و) این یكی شیرینِ شیرین است، و آن دیگر شورِ شور! خداوند در میان آن دو حاجز و مانعی ایجاد كرده است كه آنها را كاملاً از هم جدا ساخته است.»
خداوند متعال است که ماهیت هر دریا را مقدر کرده و میان آبهای شیرین و شور «برزخی نادیدنی» قرار داده است؛ برزخی که نه تنها مانع اختلاط کامل آبها میشود، بلکه حتی از عبور ماهیان آب شیرین به دریاهای شور جلوگیری میکند.
این همان پدیدهای است که علم امروز آن را با عنوان «مرز شوری» (halocline) و «جریانهای طبقهای» توضیح میدهد، در حالیکه قرآن کریم پیش از قرنها بدان اشاره کرده بود.
در نتیجه باید گفت که دریا، با همۀ گستره و عمق خود، آزمایشگاهی است که در آن قوانین دقیق الهی به نمایش درآمدهاند؛ از قانون شناوری گرفته تا رنگ کوهها، از آتش در عمق آب تا برزخ میان دریاها.
این آیات طبیعی، همچون آیاتی که در قرآن کریم نازل شده، ما را به یک حقیقت روشن میرسانند: «خالق این نظام شگرف همان نازلکنندۀ قرآن است.» هرچه علم پیشتر رود، تطابق میان یافتههای علمی و بیان وحیانی آشکارتر میگردد، و دل انسان آگاه با یقین میگوید: “فَبِأَیِّ ءَالَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ”[2] ترجمه: «(ای گروه پریها و انسانها!) كدامیك از نعمتهای پروردگارتان را تكذیب و انكار میكنید؟»[3]
اعجاز عددی و علمی در توازن میان خشکی و دریا
قرآن کریم کتابی است که در هر بُعد خود نشانهای از اعجاز الهی را آشکار میسازد. اعجاز در این کتاب الهی گونههای مختلف دارد: اعجاز بلاغی، اعجاز تشریعی، اعجاز علمی، اعجاز غیبی و در میان آنها جلوهای خاص از اعجاز که در قرون اخیر بیشتر آشکار شده است، «اعجاز عددی و حسابی قرآن کریم» است.
اعجاز عددی بدین معنی است که کلمات، اعداد و نسبتها در قرآن کریم، با نظم و حسابی دقیق آمدهاند؛ نظمی که فراتر از توان بشر است و بیانگر علم مطلق خداوند متعال است. یکی از نمونههای شگفت این اعجاز، هماهنگی عددی میان لفظ «بَرّ» (خشکی) و «بَحر» (دریا) در قرآن کریم است.
هماهنگی عددی میان خشکی و دریا در قرآن کریم
در سراسر قرآن کریم، کلمۀ «بَرّ» (خشکه یا خشکی زمین) در قرآن کریم سیزده بار (۱۳ بار) آمده است. و کلمۀ «بَحر» (به معنی دریا) در قرآن کریم بهصورت مفرد سی و سه بار (۳۳ بار) ذکر شده است.
اکنون اگر این دو عدد را با هم جمع کنیم:
۱۳ (آیات مربوط به خشکی) + ۳۳ (آیات مربوط به دریا) = «۴۶ آیه».
پس در مجموع، در قرآن ۴۶ آیه وجود دارد که در آنها نام «بَرّ» و «بَحر» آمده است.
اگر تعداد آیات مربوط به دریا (۳۳) را بر مجموع آیات (۴۶) تقسیم کنیم، نتیجه تقریباً «۷۱ فیصد» میشود، و اگر تعداد آیات مربوط به خشکی (۱۳) را بر مجموع آیات (۴۶) تقسیم کنیم، نتیجه تقریباً «۲۹ فیصد» میشود.
این نسبت دقیقاً همان «نسبت دریا و خشکی در سطح کرۀ زمین» است که دانشمندان امروزی آن را محاسبه کردهاند:
یعنی «۷۱ فیصد سطح زمین را آب» (دریاها) و «۲۹ فیصد آن را خشکیها» (بَرّ) تشکیل میدهد.
آیا این هماهنگی دقیق میان تعداد آیات قرآن و نسبت واقعی آب و خشکی در زمین میتواند تصادفی باشد؟ آیا ممکن است انسانی بدون ابزار علمی، در بیش از ۱۴۰۰ سال پیش، چنین هماهنگی دقیقی را بهدست آورده باشد؟
این همخوانی دقیق، نشانهای از اعجاز علمی قرآن کریم است؛ زیرا در زمان نزول قرآن هیچکس این نسبتها را نمیدانست، ولی قرآن کریم بهگونهای اشاره کرده که با واقعیت علمی امروز مطابقت کامل دارد.
نکتۀ جالب این است که پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم که در عمر خویش هرگز دریا را از نزدیک ندیده بود، چگونه میتوانست چنین تناسب دقیق و علمی را در کتابی الهی بیان کند؟ آیا ممکن است این هماهنگی شگفتانگیز از سوی بشر آمده باشد؟
این توازن دقیق میان کلمات و واقعیتهای طبیعی، خود «نمونهای از اعجاز حسابی قرآن کریم» است؛ نظمی که خداوند متعال آن را در کلام خویش جاری ساخته است تا انسان بداند که این کتاب، سخن خالق جهان است.
نظم عددی در دیگر مفاهیم قرآن
این هماهنگی عددی تنها به «البر» و «البحر» محدود نیست. در قرآن کریم، کلمۀ «شهر» (ماه) نیز دقیقاً «دوازده بار» تکرار شده است؛ درست به شمار ماههای سال.
چنین نظم و تناسبی نمیتواند تصادفی باشد. این نظام عددی نشان میدهد که در پسِ هر کلمه و تکرار در قرآن، حکمتی نهفته و هندسهای ربانی وجود دارد.
هرچه علم بشری رشد میکند، چهرههای تازهای از این نظم الهی آشکار میشود و انسان بیش از پیش درمییابد که قرآن کریم سخن خالق دانا و حکیم است:
«فضل كلام الله على كلام خلقه، كفضل الله على خلقه.»[4]؛ ترجمه: «فضل و برتری کلام خدا بر سایر کلامها، همچون فضل خدا بر مخلوقاتش است.»
دعوت قرآن به بازگشت و تدبر
خداوند متعال در آیات گوناگون انسان را به بازگشت به قرآن کریم فرا میخواند: “إِنَّ هَٰذَا ٱلقُرءَانَ یَهدِی لِلَّتِی هِیَ أَقوَمُ.”[5] ترجمه: «این قرآن (مردمان را) به راهی رهنمود میكند كه مستقیمترین راهها (برای رسیدن به سعادت دنیا و آخرت) است.»
“فَمَنِ ٱتَّبَعَ هُدَایَ فَلَا یَضِلُّ وَلَا یَشقَىٰ”[6] ترجمه: «هركه از هدایت و رهنمودم پیروی كند، گمراه و بدبخت نخواهد شد.»
“فَمَن تَبِعَ هُدَایَ فَلَا خَوفٌ عَلَیهِم وَلَا هُم یَحزَنُونَ”[7] ترجمه: «پس كسانیكه از من پیروی كنند، نه ترسی بر آنان خواهد بود و نه غمگین خواهند شد.»
این کتاب الهی، ریسمان محکم خداوند متعال است؛ هرکه بدان چنگ زند، از گمراهی و فقر روحی رهایی مییابد. و هرکه با آن زندگی کند، در امنیت، آرامش و معرفت بهسر خواهد برد.
ادامه دارد…
بخش قبلی | بخش بعدی
[1]. الفرقان: ۵۳.
[2]. الرحمن: ۱۳.
[3]. فشردۀ مطلب از: موسوعة الإعجاز العلمي في القرآن والسنة، ج ۲، ص ۱۰۲-۹۰.
[4]. مسند الدارمي، ومن كتاب فضائل القرآن، باب: فضل كلام الله على سائر الكلام، رقم الحدیث: ۳۴۰۰، – ت حسين أسد، ج ۴، ص ۲۱۱۴.
[5]. الإسراء: ۹.
[6]. طه: ۱۲۳.
[7]. البقرة: ۳۸.


