نویسنده: ابوعائشه
آیین شینتو
بخش سیزدهم
معبد
یکی دیگر از عناصر مهم عبادت و اجرای مراسم در آیین شینتو معبد است. موضوع معبد قبلاً با تفصیل بیان گردید و در اینجا نیاز به ذکر دوبارۀ آن نیست.
معابد خانگی
مردم جاپان در کنار معابد و ایزدکدههای مشهور عبادتخانههای خانگی نیز دارند که در خانههای شان به عبادت و نیایش میپردازند.
در خانههای سنتی پیروان شینتو زاویۀ خاصی از اتاق نشیمن را به پیشخوانی اختصاص میدهند که آن را کامی دانا (Kami Dana) مینامند. بر روی این پیشخوان که در حقیقت گونهای محراب و معبد خانگی است نمادهایی از کامی قرار میدهند و هراز چندگاهی در مقابل آن دعا میکنند و هدیه تقدیم میدارند.[1]
هر خانهای یک محراب شینتو دارد که ارواح نیاکان یا کامی خانواده را در آنجا میپرستیدند و به گونهای آیینی برنج، میوه یا عود پیشکش آنان میکنند.[2]
این عناصر عبادت در بین مردم جاپان نیز نزد نویسندگان و محققان، متفقعلیه نیستند، برخی این عناصر را زیاد و عدهای آن را کمتر میدهند، به طور مثال یکی از نویسندگان این عناصر را در چهار چیز خلاصه میکند که عبارتند از:
۱. طهارت و پاکی؛
۲. تقدیم قربانی؛
۳. نماز که شبیه به دعا است.[3]
گروهی از مردان و زنان جاپانی که لباسهای سنتی سفید به تن دارند دور و اطراف معبد را با سرعت طواف میکنند و در حوضچهای که پر از آب راکد و ایستاده است، غوطهور میشوند. این طقس سنتی یکی از مراسم سنتی اساسی در آیین شینتو است که بیش از 80 درصد مردم کشور جاپان به آن منسوب هستند و تاریخ این آیین به 13 قرن جلوتر از میلاد بر میگردد.[4]
همانگونه که خود آیین شینتو و نحوۀ پیدایش آن به باور مردم جاپان، بسیار عجیب و غریب است، عبادتها، مراسم و انجام مناسکشان نیز خیلی پیچیده و مبهم است. برای کسانیکه بخواهند عبادت کنند و یا از توری و دروازههای مخصوص معابد رد شوند شرایطی ساخت وضع نمودهاند و زائران باید از سه مرحلۀ مهم گذر کنند تا به معابد برسند و به عبادت و مناسک بپردازند:
۱. مرحلۀ اول: باید هنگام عبور از توریها (دروازههای مخصوص معابد) سر تعظیم را فرود آورده و کرنش کنند؛
۲. مرحلۀ دوم: باید از کنارۀ راه عبور کرده و به حوضهای کوچک ایزدکده بروند؛
۳. مرحلۀ سوم: باید با استفاده از آب حوضها دست و دهان خود را پاکسازی کنند. برای این کار باید ملاقه را با دست راست برداشته و روی دست چپ آب بریزند. این کار را باید با دست چپ هم انجام داده و سپس دهان خود را بپوشانند.[5]
یکی دیگر از کارهایی که مردم جاپان به آن اهمیت میدهند، بردن هدایا و نذورات به معابد و ایزدکدهها است، البته بردن هدایا نیز شیوۀ خاصی دارد.
هدایا و نذورات عبارتست از اشیای خوراکی مانند برنج و شراب برنج، ماهی و میوه و سبزیجات و دیگر اغذیه با اشیای پوشاکی مانند جامه و پول و کاغذ و جواهرات و اشیای صنعتی و پارچهها از ابریشم و پنبه و کتان. این هدایا در موقتی که کشیش دعای مخصوص به نام «نوریتو»Norito را در برابر محراب داخلی تلاوت مینماید به خدایان و ارواح نیاکان نامدار امپراتور و پهلوانها و پیشوایان باستانی ملت نیاز میشود.[6]
اهدای هدایا و نذورات مادی برای خدایان نیز بخش دیگری از عبادات در دین شینتویی است. در حال حاضر آنچه روزانه در معبد ایسه به درگاه ربالنوع خورشید و الهۀ غذا تقدیم میشود، عبارت است از چهار فنجان مشروب، شانزده نعلبکی برنج و چهار نعلبکی نمک، به علاوه ماهی، خوراک پرندگان، میوهها، علفهای دریایی و سبزیها، پیشکشهای سالیانه بر سر قبر اولین میکادو، جیمو نیز عبارت است از محصولات کوهستان، رودخانه و دریا، از جمله ماهی، کیک، پرندگان و شراب.[7]
ادامه دارد…
بخش قبلی | بخش بعدی
[1]. ابراهیم، علیرضا، آیین شینتو؛ نگاهی از فراز، بیتا، ص ۹۷.
[2]. فرهنگ ژاپن، نگاشته شده توسط برخی اندیشهورزان انسانشناسی و فرهنگی، نویسندۀ مقالۀ مذکور: امیریزدانی، حمیده، بیتا، ص ۱۱۳.
[3]. التاعب، محمد شاهین، مدونة التاعب، عنوان المقال: الشنتویة، تاریخ نشر المقال: ۱۴۰۴.
[4]. بشیر، خالد، عنوان المقال: ماذا تعرف عن دیانة الشینتو الیابانیة؟ نشر المقال في حفریات، تاریخ نشر المقال: ۲۰۲۵ م.
[5] . تاریخچۀ مذهب شینتو، دین در ژاپن، مذهب شینتو، سایت اسپیلت البرز، تاریخ نشر مقاله: ۱۴۰۲ هجری شمسی.
[6] . جان ناس، تاریخ جامع أدیان، ترجمۀ علی اصغر حکمت، چاپ سوم، ۱۳۵۴ هـ. ش، با همکاری مؤسسۀ انتشارات فرانکلین، ص ۲۸۹- ۲۹۰.
[7] . سایت دائرة المعارف طهور، عنوان مقاله: نیایش و مراسم مذهبی در دین شینتویی.