نویسنده: محمد عاصم اسماعیلزهی
اهمیت و جایگاه نکاح از دیدگاه طب
بخش هفتم
آثار فردی و اجتماعی ازدواج
۱ـ مهار غریزۀ جنسی حفظ عفت و دوری از گناه و فساد
یکی از مهمترین و نیرومندترین غرایز و نیازهای انسان، غریزۀ جنسی است که عدم ارضاء و یا نقص در ارضاء و اشباع آن موجب تزلزل و آشفتگی در شخصیت انسان میگردد. ازدواج و تشکیل خانواده طبیعیترین و سالمترین راه برای ارضاء و اشباع این غریزه است و انسان را از دامها و وسوسههای شیطان و غائلۀ شهوت و چشمچرانی و انحراف و گناه مصون و محفوظ میدارد. خداوند متعال در آیۀ مبارکه: “هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ” ترجمه: «آنها «زنان» لباس شما هستند و شما «مردان» لباس آنها هستید.»[1]، نیاز زن و شوهر به یکدیگر را به زیباترین وجه ممکن ترسیم میکند. یعنی همان طور که لباس صاحب خود را از دید دیگران حفظ میکند و عورت او را میپوشاند، زن و مرد نیز از طریق اشباع مشروع غریزۀ جنسی یکدیگر را از انحراف و… باز میدارند.
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم به منظور جلوگیری از اینگونه فتنهها و فسادها فرمود: “إذا خطب إليكم من ترضون دينه وخلقه فزوجوه إلا تفعلوا تكن فتنة في الأرض وفساد عريض” «هنگامی که کسی نزد شما برای خواستگاری آمد که دین و اخلاق او را میپسندید دختران خود را به عقد او درآورید. اگر اینکار را نکنید (دختر را به ازدواج خواستگار دیندار و با اخلاق در نیاورید) فتنه و فسادی گسترده در زمین رخ خواهدداد».[2]
۲. رشد و شکوفایی استعدادها
ازدواج زمینۀ بروز خلاقیتها و موفقیتها را در همسران افزایش داده و موجب میشود تا فضایل اخلاقی و انسانی در آنان به فعلیت برسد، وقتی از مرد خانواده انتظار میرود تا هنگام ضرورت برای حمایت از خانوادۀ خویش، ایستادگی کند؛ این انتظار روحیۀ دفاع و جوانمردی را در او تقویت خواهد کرد.
همچنین به وجود آمدن شرایط مادری برای زنان، موجب میشود تا با تحمل مشکلات فرزندپروری و شوهرداری، به کمال روحی بیشتری رسیده و روح خود را در اثر شکیبایی و ایثار، بالنده کنند تا از طریق مسؤولیتی که در خانه و خانواده دارند، به تلاش بیشتر روی آورده و استعدادهای خود را برای ادارۀ مناسب خانواده به کار گیرند و به موفقیت بیشتری نایل آیند.[3]
۳. بقای نسل
یکی از ثمرات بزرگ ازدواج بقای نسل بشر است، خداوند متعال بقای نسل انسان را منوط به ازدواج و پیوند زناشویی کرده است و شاید فلسفۀ خلق شهوت در انسان همین امر مهم باشد وگرنه خداوند میتوانست انسانها را بدون شهوت و آمادگی برای تولید نسل بیافریند؛ اما چون یکی از ثمرات بزرگ ازدواج، بقای نسل بشریت است که مطابق هدف آفرینش است؛ و تولید و پرورش انسانهای خداپرست و نیکوکار، مطلوب خدای جهان آفرین است؛ لذا ازدواج با همسران جوان از طریق فرزنددار شدن موجب پیوند بین نسلها میگردند و با پرورش فرزندان صالح و مؤمن، در اصلاح جامعۀ انسانی شریک میشوند و روح بندگی خالق متعال را که هدف اساسی خلقت انسان است، در عرصۀ گیتی گسترش میدهند.
آیات و روایات متعددی گویای این واقعیت است. خداوند متعال میفرماید: “يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالاً كَثِيراً وَنِسَاء.” ترجمه: «ای مردم! از (مخالفت با فرمانهایِ) پروردگارتان بپرهیزید، آنکه شما را از یک تن آفرید و جفتش را (نیز) از (جنس) او پدید آورد و از آن دو تن، مردان و زنان بسیاری را پراکنده و منتشر ساخت».[4]
همچنین در سورۀ مبارکۀ بقره میفرماید: “نِسَآؤُكُمْ حَرْثٌ لَّكُمْ فَأْتُواْ حَرْثَكُمْ” ترجمه: «زنان شما کشتزار شما هستند پس هرگونه که خواهید (هر زمان و مکان و از راه شرعی) به کشتزار خود در آیید.»[5]
پیامبر صلیاللهعلیهوسلم نیز فرمود: «تزوجوا الودود الولود فإني مكاثر بكم الأمم يوم القيامة». «با زنانی که بسیار زاینده و پر محبتاند ازدواج کنید؛ زیرا من با افزایش شما مسلمانان بر امتهای دیگر افتخار میکنم.»[6]
ادامه دارد…
بخش قبلی | بخش بعدی
[1]. سورۀ بقره، آیه: ۱۸۷.
[2]. الترمذی، محمد بن عيسى، الجامع الصحيح سنن الترمذي، ج۳، ص۳۹۴، النکاح، باب ما جاء إذا جاءكم من تضرون دينه فزوجوه، رقم الحدیث: ۱۰۸۴، الناشر: دار إحياء التراث العربي – بيروت.
[3]. پناهی، علی احمد، همسرداری، ص ۳۲، سال چاپ: ۱۳۹۱هـ، ناشر: دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام رهبری در دانشگاه) ـ تهران.
[4]. سورۀ نساء، آیه: ۱.
[5]ـ سورۀ بقره، آیه: ۲۲۳.
[6]ـ الشيباني، احمد بن حنبل، مسند الإمام أحمد بن حنبل، ج۳، ص۱۵۸، مسند أنس بن مالك رضي الله عنه، رقم الحدیث: ۱۲۶۳۴، الناشر: مؤسسة قرطبة – القاهرة.