Close Menu
    Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
    Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
    • انتخاب زبان
      • پښتو
      • English
    • صفحۀ اصلی
    • تحلیل روز
    • اسلام
      • پیامبر اسلام ﷺ
      • قرآن کریم
      • مسلمان
      • عقیده
      • ایمان
      • عبادات
      • معاملات
      • فقه
      • جهاد
      • سیمای اسلام
      • اقتصاد اسلامی
      • مدیریت اسلامی
      • ثقافت اسلامی
      • تصوف
      • جنایات
      • ممنوعیت‌ها
    • ادیان
      1. یهودیت
      2. مسیحیت
      3. بودائیت
      4. هندویزم
      5. زرتشتی
      6. شیطان پرستی
      7. کنفوسیوس
      8. View All

      یهود و جایگاه جهانی آن (بخش دوم و پایانی)

      چهار _15 _نوامبر _2023AH 15-11-2023AD

      خیانت های یهودیان در صدر اسلام (بخش دوم)

      یک _5 _نوامبر _2023AH 5-11-2023AD

      خیانت های یهودیان در صدر اسلام (بخش اول)

      یک _5 _نوامبر _2023AH 5-11-2023AD

      یهود و جایگاه جهانی آن (بخش اول)

      دو _30 _آکتوبر _2023AH 30-10-2023AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش چهارم و پایانی)

      چهار _22 _جنوری _2025AH 22-1-2025AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش سوم)

      سه _21 _جنوری _2025AH 21-1-2025AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش دوم)

      دو _20 _جنوری _2025AH 20-1-2025AD

      وجوه افتراق میان اسلام و مسیحیت (بخش اول)

      یک _19 _جنوری _2025AH 19-1-2025AD

      متون مقدس و اخلاق در آئین بودا (بخش ششم)

      جمعه _22 _دسمبر _2023AH 22-12-2023AD

      زمینه‌های پیدایش آئین بودا (بخش پنجم)

      چهار _20 _دسمبر _2023AH 20-12-2023AD

      متون مقدس و اخلاق در آیین بودا (بخش چهارم)

      سه _19 _دسمبر _2023AH 19-12-2023AD

      گسترش آیین بودا (بخش سوم)

      دو _18 _دسمبر _2023AH 18-12-2023AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش چهاردهم)

      چهار _28 _فبروری _2024AH 28-2-2024AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش سیزدهم)

      دو _26 _فبروری _2024AH 26-2-2024AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش دوازدهم)

      شنبه _24 _فبروری _2024AH 24-2-2024AD

      سیری در شناخت هندویزم (بخش یازدهم)

      چهار _21 _فبروری _2024AH 21-2-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش هفتم و پایانی)

      یک _17 _مارچ _2024AH 17-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش ششم)

      شنبه _16 _مارچ _2024AH 16-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش پنجم)

      پنج _14 _مارچ _2024AH 14-3-2024AD

      سیری در شناخت آیین زرتشت (بخش چهارم)

      چهار _13 _مارچ _2024AH 13-3-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌وچهارم و پایانی)

      پنج _26 _دسمبر _2024AH 26-12-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌وسوم)

      سه _24 _دسمبر _2024AH 24-12-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌ودوم)

      دو _23 _دسمبر _2024AH 23-12-2024AD

      شیطان‌پرستی (بخش بیست‌ویکم)

      یک _22 _دسمبر _2024AH 22-12-2024AD

      باطلِ خوش‌نما؛ نگاه عمیق اسلامی به کنفوسیوسیزم «بخش ششم»

      دو _1 _سپتامبر _2025AH 1-9-2025AD

      باطلِ خوش‌نما؛ نگاه عمیق اسلامی به کنفوسیوسیزم «بخش پنجم»

      یک _31 _آگست _2025AH 31-8-2025AD

      باطلِ خوش‌نما؛ نگاه عمیق اسلامی به کنفوسیوسیزم «بخش چهارم»

      پنج _28 _آگست _2025AH 28-8-2025AD

      باطلِ خوش‌نما؛ نگاه عمیق اسلامی به کنفوسیوسیزم «بخش سوم»

      چهار _20 _آگست _2025AH 20-8-2025AD

      نیازسنجی دینی انسان در پرتو تعالیم اسلام «بخش هفتم»

      دو _13 _آکتوبر _2025AH 13-10-2025AD

      آیین شین‌تو «بخش سیزدهم»

      دو _13 _آکتوبر _2025AH 13-10-2025AD

      نقش مسلمانان در شکل‌گیری و توسعۀ علوم «بخش هشتادویکم»

      دو _13 _آکتوبر _2025AH 13-10-2025AD

      قرآن؛ معجزه‌ای فراتر از زمان «بخش چهل‌وهشتم»

      دو _13 _آکتوبر _2025AH 13-10-2025AD
    • نظریات
      1. الحاد
      2. سیکولاریزم
      3. لیبرالیزم
      4. سوسیالیزم
      5. کمونیزم
      6. دموکراسی
      7. کپتالیزم
      8. فدرالیزم
      9. فاشیزم
      10. فیمنیزم
      11. مارکسیزم
      12. نشنالیزم
      13. استعمار
      14. مکتب فرانکفورت
      15. View All

      آتئیزم (خداناباوری) «بخش هفتم»

      یک _28 _سپتامبر _2025AH 28-9-2025AD

      آتئیزم (خداناباوری) «بخش ششم»

      چهار _24 _سپتامبر _2025AH 24-9-2025AD

      آتئیزم (خداناباوری) «بخش پنجم»

      دو _22 _سپتامبر _2025AH 22-9-2025AD

      آتئیزم (خداناباوری) «بخش چهارم»

      یک _21 _سپتامبر _2025AH 21-9-2025AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش چهلم و پایانی)

      سه _17 _سپتامبر _2024AH 17-9-2024AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش سی‌ونهم)

      چهار _11 _سپتامبر _2024AH 11-9-2024AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش سی‌وهشتم)

      چهار _11 _سپتامبر _2024AH 11-9-2024AD

      سیکولاریزم، تاریخ، ماهیت و پیامدهای آن (بخش سی‌وهفتم)

      چهار _11 _سپتامبر _2024AH 11-9-2024AD

      بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش بیست‌ودوم»

      سه _29 _جولای _2025AH 29-7-2025AD

      بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش بيست‌ویکم»

      سه _22 _جولای _2025AH 22-7-2025AD

      بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش بيستم»

      دو _21 _جولای _2025AH 21-7-2025AD

      بحران‌های لیبرالیزم در جهان معاصر «بخش نوزدهم»

      یک _20 _جولای _2025AH 20-7-2025AD

      سوسیالیزم (بخش هفتم و پایانی)

      دو _15 _اپریل _2024AH 15-4-2024AD

      سوسیالیزم (بخش ششم)

      یک _14 _اپریل _2024AH 14-4-2024AD

      سوسیالیزم (بخش پنجم)

      شنبه _13 _اپریل _2024AH 13-4-2024AD

      سوسیالیزم (بخش چهارم)

      سه _9 _اپریل _2024AH 9-4-2024AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش نوزدهم و پایانی»

      دو _14 _جولای _2025AH 14-7-2025AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش هجدهم»

      پنج _26 _جون _2025AH 26-6-2025AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش هفدهم»

      شنبه _21 _جون _2025AH 21-6-2025AD

      درآمدی کوتاه بر تاریخ و عقاید کمونیزم «بخش شانزدهم»

      پنج _19 _جون _2025AH 19-6-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وششم و پایانی)

      پنج _6 _فبروری _2025AH 6-2-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وپنجم)

      چهار _5 _فبروری _2025AH 5-2-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وچهارم)

      شنبه _1 _فبروری _2025AH 1-2-2025AD

      اسلام و دموکراسی (بخش شصت‌وسوم)

      پنج _30 _جنوری _2025AH 30-1-2025AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش هفتم)

      یک _4 _آگست _2024AH 4-8-2024AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش ششم)

      شنبه _3 _آگست _2024AH 3-8-2024AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش پنجم)

      شنبه _20 _جولای _2024AH 20-7-2024AD

      فدرالیزم از شناخت تا تطبیق (بخش چهارم)

      چهار _17 _جولای _2024AH 17-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش نهم و پایانی)

      سه _9 _جولای _2024AH 9-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش هشتم)

      دو _8 _جولای _2024AH 8-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش هفتم)

      دو _8 _جولای _2024AH 8-7-2024AD

      فاشیزم در قالب اندیشۀ سیاسی (بخش ششم)

      یک _7 _جولای _2024AH 7-7-2024AD

      فمینیسم (بخش سی‌ودوم)

      دو _8 _اپریل _2024AH 8-4-2024AD

      فمینیسم (بخش سی‌ویکم)

      یک _7 _اپریل _2024AH 7-4-2024AD

      فمینیسم (بخش سی‌ام)

      پنج _4 _اپریل _2024AH 4-4-2024AD

      فمینیسم (بخش بیست‌ونهم)

      سه _2 _اپریل _2024AH 2-4-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش ششم و پایانی)

      جمعه _27 _سپتامبر _2024AH 27-9-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش پنجم)

      چهار _25 _سپتامبر _2024AH 25-9-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش چهارم)

      سه _24 _سپتامبر _2024AH 24-9-2024AD

      مارکس و مارکسیزم (بخش سوم)

      چهار _18 _سپتامبر _2024AH 18-9-2024AD

      نشنلیزم «بخش چهلم»

      پنج _13 _مارچ _2025AH 13-3-2025AD

      نشنلیزم «بخش سی‌ونهم»

      پنج _13 _مارچ _2025AH 13-3-2025AD

      نشنلیزم (بخش سی‌وهشتم)

      یک _23 _فبروری _2025AH 23-2-2025AD

      نشنلیزم (بخش سی‌وششم)

      شنبه _8 _فبروری _2025AH 8-2-2025AD

      استعمار (بخش سی‌وششم و پایانی)

      شنبه _17 _فبروری _2024AH 17-2-2024AD

      استعمار (بخش سی‌وپنجم)

      دو _12 _فبروری _2024AH 12-2-2024AD

      استعمار (بخش سی‌وچهارم)

      شنبه _3 _فبروری _2024AH 3-2-2024AD

      استعمار (بخش سی‌وسوم)

      پنج _1 _فبروری _2024AH 1-2-2024AD

      نگاهی گذرا به مکتب فرانکفورت «بخش چهاردهم و پایانی»

      سه _23 _سپتامبر _2025AH 23-9-2025AD

      نگاهی گذرا به مکتب فرانکفورت «بخش سیزدهم»

      سه _16 _سپتامبر _2025AH 16-9-2025AD

      نگاهی گذرا به مکتب فرانکفورت «بخش دوازدهم»

      سه _9 _سپتامبر _2025AH 9-9-2025AD

      نگاهی گذرا به مکتب فرانکفورت «بخش یازدهم»

      پنج _4 _سپتامبر _2025AH 4-9-2025AD

      نیازسنجی دینی انسان در پرتو تعالیم اسلام «بخش هفتم»

      دو _13 _آکتوبر _2025AH 13-10-2025AD

      آیین شین‌تو «بخش سیزدهم»

      دو _13 _آکتوبر _2025AH 13-10-2025AD

      نقش مسلمانان در شکل‌گیری و توسعۀ علوم «بخش هشتادویکم»

      دو _13 _آکتوبر _2025AH 13-10-2025AD

      قرآن؛ معجزه‌ای فراتر از زمان «بخش چهل‌وهشتم»

      دو _13 _آکتوبر _2025AH 13-10-2025AD
    • فتن
      • فرقۀ معتزله
      • فرقۀ مرجئه
      • فرقۀ جهمیه
      • فتنه خوارج
      • فتنه روافض
      • فتنه استشراق
      • فتنه غامدیت
      • فتنه قادیانیت
      • فرقۀ قدریه
      • فرقۀ کرامیه
    • عظماء‌ الأمة
      • اصحاب کرام
        • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
        • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
        • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
        • حضرت علی رضی‌الله‌عنه
        • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
        • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
        • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
      • امهات المؤمنین
      • علماء اسلام
        • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه‌الله‌
        • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
        • امام بخاری رحمه‌الله
        • امام ترمذی رحمه‌الله
        • امام غزالی رحمه‌الله
        • شاه ولی‌الله دهلوی رحمه‌الله
        • سید جمال الدین افغان
        • مولانا جلال الدین بلخی رومی رحمه‌الله
      • حکماء مسلمان
        • سلطان صلاح الدین ایوبی رحمه‌الله
        • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
        • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
      • ساینس دانان اسلام
    • تهذیب و تمدن
      • تمدن اسلامی
      • تمدن‌های شرق و غرب
    • متنوع
      • پیام رمضانی
    • کتابخانه
    Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
    کلمات فارسیکلمات فارسی
    You are at:Home»نظریات و مکاتب فکری»مدرنیزم»تحلیل و نقد مدرنیزم (نوگرایی) در پرتو اسلام «بخش بیست‌وهفتم»
    مدرنیزم

    تحلیل و نقد مدرنیزم (نوگرایی) در پرتو اسلام «بخش بیست‌وهفتم»

    محمد فاتحBy محمد فاتحچهار _24 _سپتامبر _2025AH 24-9-2025ADبدون دیدگاه7 Mins Read
    اشتراک گذاری Facebook Twitter Telegram WhatsApp
    اشتراک گذاری
    Facebook Twitter Telegram Email WhatsApp
    نویسنده: مهاجر عزیزی

    تحلیل و نقد مدرنیزم (نوگرایی) در پرتو اسلام

    بخش بیست‌وهفتم

    پیش‌درآمد
    در بخش قبلی این سلسلۀ تحقیق، پیرامون انکار حجیت حدیث از جانب مدرنیست‌ها و رد این نظریه از دیدگاه اسلام بحثی مفصل و همه‌جانبه صورت گرفت. با دلیل نقلی و عقلی ثابت گردید که حدیث مانند قرآن دومین منبع اساسی اسلام بوده است و هیچ‌کسی نمی‌تواند جایگاه والا و مستحکم آن را زیر سوال ببرد.
    در این بخش می‌خواهیم بعضی افکار مهم دیگر مدرنیزم را که در مورد پذیرش و تأثر آنان از مکتب‌های الحادی و مارکسیستی است، مورد بررسی و نقد قرار دهیم.
    عقاید و افکار مدرنیزم
    ۳. پذیرش اندیشه‌های مادی‌گرایانه مارکس
    نوگرایان از اندیشه‌های الحادی و مادی‌گرایانۀ «مارکس» سخت متأثرند و در میدان اجتماع و اقتصاد از اندیشه‌های او استفاده می‌کنند.
    کارل مارکس، بنیانگذار مکتب ماتریالیزم دیالکتیکی و تاریخی (مادی‌گرایی) در سال ۱۸۱۸ م، در آلمان متولد شد. او معتقد بود که «ماده» اصل در جهان هستی است، او بر ماده از همه چیز اولویت می‌داد، حتی ماده را در مقابل روح و فکر اصل می‌پنداشت و بر آن‌ها مقدم می‌دانست.
    مارکس، دشمن سرسخت دین بود و هیچ دینی را نمی‌پذیرفت، حتی دین را «افیون توده‌ها» نامید؛ چون به باور او دین وسیله‌‌ای است که طبقات حاکم از آن برای آرام نگه‌داشتن و فریب دادن مردم استفاده می‌کنند.
    مکتب مادی‌گرایی و مارکسیستی زیربنای جامعه را اقتصاد و شیوۀ تولید می‌داند و سیاست، دین، فرهنگ و اخلاق را روبنایی می‌پندارند که از اقتصاد تأثیر می‌گیرند. یعنی نظر به این اندیشه، اقتصاد برای برپایی همۀ میدان‌ها یک اصل و ابزار است و بدون اقتصاد برپایی سیاست خوب، فرهنگ عالی و اخلاق زیبا ناممکن است؛ ازاین‌رو مکتب کمونیزم که از اندیشه‌های مارکس نشأت یافته است، نیز به اقتصاد تمرکز خاص دارد و به برابری طبقۀ سرمایه‌دار با کارگر تأکید می‌کند.
    پذیرش نوگرایان از اندیشه‌های مادی‌گرایانۀ مارکس بر چند محور اصلی استوار بوده که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
    ۱‌. نوگرایان به‌جای تحلیل دینی و الهی از تاریخ، تفسیر مادی و اقتصادی را بکار بردند؛ اما مارکس، اقتصاد و ماده را اصل دانسته و دین، فرهنگ و اخلاق را «فرع و نتیجه» معرفی نمود.
    ۲. مارکس و همفکران او، دین را از عرصۀ اجتماع و سیاست جدا می‌دانند و سخت با دین مبارزه داشته‌اند؛ نوگرایان نیز با تأثیرپذیری از این اندیشۀ سیکولاریستی مارکس، دین را مسئلۀ شخصی پنداشته و خواستار جدایی دین از عرصۀ اجتماع و سیاست شدند. چنان‌که مارکس دین را «افیون توده‌ها» معرفی کرده است، ولی نوگرایان دین را مانع پیشرفت تلقی می‌کنند.
    ۳. برخی از جریان‌های نوگرا، نظریۀ مبارزۀ طبقاتی مارکس را پذیرفتند و جامعه را بر اساس کشمکش میان ثروتمند و فقیر تحلیل کردند. آنان به‌جای ارزش‌های دینی، «عدالت اجتماعی» را تنها بر پایۀ معیارهای اقتصادی تعریف می‌کردند.
    ۴. مارکس معتقد است که حرکت تاریخ بر قوانین مادی و جبری استوار است و چگونگی آفرینش طبیعت را تصادفی می‌داند. نوگرایان هم این اندیشه را پذیرفتند که گویا تاریخ، بدون ارادۀ الهی، خودبه‌خود به سمت «ترقی» می‌رود.
    ۵. بعضی از روشنفکران جریان مدرنیزم از آرمان مارکس یعنی «جامعۀ مساوات‌طلب بی‌طبقه» دفاع کردند و آن را بهترین الگو برای ترقی و پیشرفت معرفی نمودند، بدون این‌که پایه‌های دینی و معنوی آن را در نظر بگیرند.
    در نقد و رد این پذیرش‌ها و نظریه‌ها از دیدگاه اسلام باید بگوییم:
    ۱. نوگرایان که به جای تحلیل دینی و الهی از تاریخ، از تفسیر مادی و اقتصادی کار گرفتند، این روش کاملاً باطل و ناسازگار با تعریف و تحلیل اسلام از تاریخ است، اسلام تاریخ بشر را تنها با عوامل مادی تبیین نمی‌کند، بلکه عوامل معنوی نیز در این رابطه نقشی خاص داشته است؛ چنان‌که قرآن نشان می‌دهد که ایمان و کفر، تقوا و ظلم، اطاعت و معصیت عوامل اصلی پیروزی یا شکست ملت‌ها در گذر تاریخ بوده است. خداوند متعال می‌فرماید: “ان‌ تنصروالله ینصرکم و یثبت اقدامکم”[1] «اگر الله را یاری کنید، الله شما را یاری می‌کند و قدم‌های‌تان را استوار می‌گرداند.»
    مارکس ماده و اقتصاد را هدف و اصل می‌داند؛ اما در نگاه اسلامی، اقتصاد وسیله است نه هدف؛ چنان‌که اگر اخلاق، دیانت و ایمان نباشد اقتصاد و سایر عرصه‌ها با چالش‌های گوناگون درگیر می‌شوند و ثروت نیز به فساد و تباهی می‌انجامد. ازاین‌رو، در اسلام، ایمان و اخلاق اصل بوده و هدایت‌گر عرصۀ اقتصاد و سیاست هستند.
    و دیگر این‌که مارکس روح را انکار می‌کند و صرفاً به ماده باور دارد؛ این نظریه نیز با آموزه‌های اسلام در تضاد است؛ چنان‌که اسلام می‌گوید، روح و ایمان از ماده برترند. خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: “ثم سواه ونفخ فیه من روحه”[2] «انسان زمانی شرافت یافت که خداوند روح خویش را در او دمید»
    ۲. نوگرایان با تاثیرپذیری از اندیشۀ مارکس، دین را از سیاست جدا دانسته‌اند؛ این اندیشه نیز یک اندیشۀ الحادی و بدور از عقل و منطق سالم است. دین فقط در عبادت و مسجد منحصر نیست؛ بلکه برنامۀ جامع و کامل دارد و تمامی شئون زندگی بشر را دربرگرفته و رهنمایی‌های سازنده و فراگیر دارد. دین، تمامی عرصه‌ها از قبیل: سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و… را دربر می‌گیرد و آموزه‌ها و برنامه‌های سازنده‌ را در این میادین به ارمغان گذاشته است؛ چنان‌که خداوند متعال می‌فرماید: “وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ”[3] یعنی دین برای همۀ عرصه‌های زندگی نازل شده است.
    اگر دین از سیاست جدا می‌بود، پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم، زمام حکومت را بدست گرفته و در مدینۀ طیبه دولت اسلامی را تأسیس نمی‌کرد. اگر دین از سیاست جدا می‌بود، خلفای راشدین رضی‌الله‌عنهم بعد از پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وسلم سلسلۀ خلافت و حکومت اسلامی را تداوم نمی‌دادند؛ چنان‌که ایشان دین را اساس حکومت و ادارۀ جامعه قلمداد نموده‌اند.
    ۳. در نظریۀ مارکسیستی که از آن مدرنیست‌ها هم تأثر پذیرفته‌اند، همه چیز به تضاد طبقاتی (ثروتمند و فقیر) و کشمکش اقتصادی برمی‌گردد؛ اما اسلام با این نظریه مخالف است و آن را دید یک‌جانبه و خلاف عدالت واقعی می‌داند. اسلام به عدالت اجتماعی اهمیت فوق العاده قایل است و آن را از بزرگ‌ترین اهداف شریعت می‌داند؛ اما عدالت در اسلام تنها در معیارهای اقتصادی محدود نیست، بلکه فراتر از آن است و اسلام نه تنها فقرزدایی را درنظر دارد، بلکه رشد معنوی، اخلاقی و برادری ایمانی را نیز شامل می‌شود.
    در مکتب مادی‌گرایی مارکسیستی منافع اقتصادی اصل دانسته شده است؛ اما در اسلام اصل همانا ایمان و تقوا است؛ چنان‌که خداوند متعال فرموده است: “ان اکرمکم عندالله اتقاکم”[4] «همانا گرامی‌ترین شما نزد خداوند، پرهیزکارترین شماست.»
    در نگاه مارکس عدالت اجتماعی فقط با توزیع ثروت منحصر است؛ اما عدالت اجتماعی در اسلام نه فقط با توزیع ثروت بلکه با اقامۀ قسط در تمامی عرصه‌ها (عبادت، اخلاق، سیاست، اقتصاد) تأمین می‌شود. خداوند متعال فرموده است: “لیقوم الناس بالقسط”[5] «تا مردم به عدالت برخیزند.» اندیشۀ مارکسیستی، جامعه را به دشمنی و جنگ طبقاتی دعوت می‌کند؛ برخلاف آن، اسلام جامعه را به تعاون و همزیستی بر پایۀ حق و عدالت فرا می‌خواند.
    ۴. مارکس معتقد است که گویا حرکت تاریخ بر قوانین مادی و جبری استوار است؛ این دیدگاه به این معناست که در جهان هستی خدا و دین هیچ دخلی ندارد؛ این نظریۀ مارکس کاملاً باطل و برخواسته از هواپردازی او است. اسلام عزیز تاریخ و جهان را برخواسته از اراده و تقدیر الهی می‌داند نه محصول تصادف یا صرفاً قوانین مادی و جبری. از نظر اسلام حرکت تاریخ نه فقط مادی، بلکه به هدایت خداوند متعال، رسالت پیامبران علیهم‌السلام و انتخاب‌های اخلاقی و ایمانی انسان وابسته است.
    ۵. از اندیشه‌های دیگر مارکس «جامعه مساوات‌طلب بی‌طبقه» است. بر رد این اندیشه‌ باید گفت، اسلام هم عدالت و مساوات را از بزرگ‌ترین اهداف خود می‌داند و عدالت را در چارچوب ایمان و تقوا و… امکان‌‌پذیر می‌سازد. انسان فقط بر اقتصاد وابسته نیست، بلکه بر بخش‌های دیگری مثل روحانیت و اخلاق نیز وابستگی دارد، چنان‌که همین نظریۀ افراطی مارکس که تکیۀ خاص بر اقتصاد داشت و انسان را صرفاً موجود اقتصادی معرفی می‌کرد، باعث افول و شکست وی شد.
    ادامه دارد…
    بخش قبلی | بخش بعدی

    [1]. محمد: ۷.

    [2]. سجده: ۹.

    [3]. نحل: ۸۹.

    [4]. حجرات: ۱۳.

    [5]. حدید: ۲۵.

    اندیشه های مارکس جامعه مساوات طلب جدایی دین از سیاست جریان‌های نوگرا خدا و دین عقاید و افکار مدرنیزم قوانین مادی مکتب مادی‌گرایی
    Share. Facebook Twitter Email Telegram WhatsApp Copy Link
    محمد فاتح

    Related Posts

    آتئیزم (خداناباوری) «بخش هفتم»

    یک _28 _سپتامبر _2025AH 28-9-2025AD

    تحلیل و نقد مدرنیزم (نوگرایی) در پرتو اسلام «بخش بیست‌ونهم»

    شنبه _27 _سپتامبر _2025AH 27-9-2025AD

    آتئیزم (خداناباوری) «بخش ششم»

    چهار _24 _سپتامبر _2025AH 24-9-2025AD
    Leave A Reply Cancel Reply

    از دست ندهید

    نیازسنجی دینی انسان در پرتو تعالیم اسلام «بخش هفتم»

    آیین شین‌تو «بخش سیزدهم»

    نقش مسلمانان در شکل‌گیری و توسعۀ علوم «بخش هشتادویکم»

    قرآن؛ معجزه‌ای فراتر از زمان «بخش چهل‌وهشتم»

    ما را در صفحات مجازی دنبال کنید
    • Facebook
    • Twitter
    • Instagram
    • Telegram
    • WhatsApp
    در باره کلمات

    ادارهٔ فرهنگی تحقیقاتی(کلمات) یک ادارهٔ دَعَوی اهل سنت و الجماعت بوده که بطور مستقل، در راستای ترویج ارزش‌های ناب اسلامی، تحقق اهداف رفیع شریعت مقدس اسلام، مبارزه با تهاجم فرهنگی غرب، اعلای کلمة الله و بیداری امت اسلامی فعالیت می‌نماید.

    نشرات مشهور

    نیازسنجی دینی انسان در پرتو تعالیم اسلام «بخش هفتم»

    دو _13 _آکتوبر _2025AH 13-10-2025AD

    آیین شین‌تو «بخش سیزدهم»

    دو _13 _آکتوبر _2025AH 13-10-2025AD
    کلمات را در صفحات مجازی [دنبال کنید]
    • Facebook
    • Twitter
    • YouTube
    • Telegram
    • Instagram
    • WhatsApp
    جمله حقوق برای اداره کلمات محفوظ است
    • صفحه اصلی
    • تحلیل روز
    • عظماء‌ الأمة
    • کتابخانه

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.