قرآن؛ معجزه‌ای فراتر از زمان «بخش اول»

نویسنده: مفتی نورمحمد محبی

قرآن؛ معجزه‌ای فراتر از زمان 

بخش اول

مقدمه

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَىٰ عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجًا، وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ، النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ، الَّذِي أُرْسِلَ رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ، وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِينَ.

قرآن کریم، به‌عنوان آخرین کتاب آسمانی و معجزۀ جاودان خاتم النبیین حضرت محمد مصطفی صلی‌الله‌علیه‌وسلم، از دیرزمانی موضوع تحقیقات گسترده‌ای در میان مسلمانان و حتی اندیشمندان غیرمسلمان بوده است. یکی از ابعاد برجسته و پرجاذبۀ قرآن کریم، بُعد اعجاز آن است؛ اعجازی که نه‌تنها در لفظ و بیان؛ بلکه در معنا، ساختار، شمول علمی، هماهنگی با فطرت انسانی، پیش‌گویی‌های دقیق، تاثیرگذاری روانی، جامعیت نظام حقوقی و اخلاقی و نیز ظرفیت تربیتی و تمدن‌ساز آن تجلّی یافته است.

هدف این اثر، بررسی فراگیر و نظام‌مند انواع اعجاز قرآن کریم می‌باشد، در این راستا، تلاش شده است تا ضمن بهره‌گیری از منابع معتبر تفسیری، حدیثی، علمی و تاریخی، با منهج میان‌رشته‌ای به تحلیل وجوه گوناگون اعجاز پرداخته شود. این وجوه، شامل اعجاز بیانی (ادبی و بلاغی)، اعجاز علمی، اعجاز تشریعی، اعجاز غیبی، اعجاز روان‌شناختی و تأثیرات تربیتی، اعجاز ساختاری و سبک‌شناختی، و اعجاز تمدنی و اجتماعی می‌گردد.

ضرورت چنین تحقیقی از آن‌جا ناشی می‌شود که امروزه، در عصر چالش‌های فکری، شبهات معرفتی و پیشرفت‌های شتابان علمی، نیاز به تبیین عالمانه و مستدل وجوه اعجاز قرآن بیش از پیش احساس می‌شود. در این اثر، سعی شده است تا هم به ابعاد قدیمی اعجاز پرداخته شود و هم وجوه نوپدیدی چون اعجاز ساختاری، اعجاز عددی و ظرفیت‌های فرامتنّی قرآن مورد بررسی قرار گیرد.

مبنای این تحقیق، تلفیقی از روش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی است، از یک‌سو، آیات قرآن و متون تفسیری و کلامی مورد بررسی دقیق قرار گرفته‌ است و از سوی دیگر، یافته‌های علوم معاصر، همچون زبان‌شناسی، علوم طبیعی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی در مقام تطبیق و تبیین اعجاز قرآن به‌کار رفته‌اند.

خواننده در این کتاب، با ابعاد متنوع و کم‌تر شناخته‌شده‌ای از اعجاز الهی در قرآن آشنا خواهد شد و درمی‌یابد که اعجاز قرآن، صرفاً محدود به یک بُعد و یا یک نوع نیست؛ بلکه با نگاهی شامل، می‌توان آن را معجزه‌ای چندبُعدی، پویا و همواره زنده تلقی کرد؛ معجزه‌ای که از گذشته تا امروز و از امروز تا فردا، انسان را به تأمل، شگفتی و تسلیم در برابر خالق متعال فرا می‌خواند.

امید است این اثر بتواند گامی کوچک در جهت شناخت هرچه عمیق‌تر حقیقت قرآن و تبیین جایگاه یگانۀ آن در جهان معرفت برداشته، انگیزه‌ای نو برای تأمل و تدبر در کلام الهی ایجاد نماید.

ادامه دارد…

بخش بعدی