برای آن‌که بتوانیم از ماه مبارک رمضان بیشترین بهره را ببریم و ثواب بیشتری کسب کنیم، باید هنگام روزه‌داری به این فرموده‌ی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم عمل نماییم. ایشان در حدیثی می‌فرمایند: «مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»؛[1] «هر کس ماه رمضان را با ایمانداری و امید به پاداش الهی روزه بگیرد، گناهان گذشته‌اش آمرزیده می‌شود.»
در این حدیث، «ایماناً» به معنای روزه گرفتن با اعتقاد قلبی به وجوب و فرضیت آن است، و «احتساباً» به معنای روزه‌داری با امید به ثواب و پاداش الهی، بدون هرگونه ریا و خودنمایی، می‌باشد.
مسلمان باید ماه رمضان را با ایمان، یقین و امید به کسب اجر و پاداش از جانب پروردگار عالم روزه بگیرد، نه از روی عادت یا صرفاً به این دلیل که خانواده و اطرافیانش روزه می‌گیرند. روزه‌ای که بدون نیت خالص و هدف معنوی گرفته شود، تأثیر خاص بر روح و جان انسان نخواهد داشت.
از ابتدا تا پایان ماه رمضان، مسلمان باید نیتی خاص و الهی در دل داشته باشد و با خود عهد بندد: «یا الله! من این روزه را تنها برای رضای تو و اطاعت از فرمانت می‌گیرم و از تو امید پاداش و اجر دارم.» تنها در این صورت است که می‌توان از برکات و فیوضات ماه مبارک رمضان بهره‌ای کامل برد.
روزه‌دار باید این حدیث قدسی را همواره در ذهن و قلب خود زنده نگه دارد تا بتواند امید به اجر و ثواب را در خود تقویت کند و از فرصت بی‌نظیر رمضان نهایت استفاده را ببرد. خداوند متعال در حدیث قدسی می‌فرماید: «الصَّوْمُ لِی وَ أَنَا أَجْزِی بِهِ»؛[2] «روزه برای من است و من خود پاداش آن را می‌دهم.»
این بیانگر عظمت و ارزش روزه در نزد پروردگار است، چرا که خداوند بدون تعیین حد و مرز، پاداش روزه‌دار را به عهده گرفته است.
باید به خاطر داشت که روزه‌ای که از روی عادت و بدون ایمان و امید به ثواب گرفته شود، نه تنها تحول و جنبشی در وجود انسان ایجاد نمی‌کند، بلکه موجب آمرزیده شدن گناهانش نیز نخواهد شد. چنان‌که در حدیث آمده است، تنها روزه‌ای که با ایمان و امید به پاداش الهی گرفته شود، گناهان گذشته را می‌شوید.
بنابراین، برای بهره‌گیری کامل از ماه رمضان، ضروری است که روزه را با نیت خالص، ایمان راسخ و امید به رضایت و پاداش الهی بگیریم، نه از روی عادت یا پیروی از دیگران. تنها در این صورت است که رمضان می‌تواند بهار روح و فرصتی برای تقرب به خداوند متعال باشد.
