یکی دیگر از آفات نسل پیشتاز، جمود و عدم تغییر است. این افراد یا تغییر و تحولات را احساس نمیکنند یا به آن باور ندارند. علت اصلی این مسئله این است که در اوایل دعوت، با نگرش و شیوههای خاصی تربیت شدهاند و دیگران را نیز با همان نگرشها و اسلوبها به سوی تغییر و تحول فراخوانده و موفقیتهایی کسب کردهاند. این وضعیت برای آنان حال و هوای خاصی را تداعی میکند و به این چهارچوبها عادت میکنند. در نتیجه، احساس تغییر و استفاده از روشها و شیوههای جدید برای آنان مشکل است. به روز بودن یعنی همیشه به صورت پویا و آنلاین، تاکتیکهای رسیدن به اهداف استراتژیک و راهبردی خود را بهروز و آپدیت نماییم.
حس قورباغهای و تغییرات تدریجی
پژوهشهای انجام شده در روانشناسی تصمیمگیری انسانها نشان میدهد که افراد معمولاً به تغییراتی که حول یک رویداد بزرگ شکل میگیرند بیشتر اهمیت میدهند تا تغییراتی که نتیجه انباشته شدن تدریجی و بسیار آهسته تحولات جزئی هستند. تغییرات تدریجی معمولاً ناملموس هستند و به سختی میتوان آنها را مشاهده کرد؛ اما شاید اثر و قدرت آنها به مراتب بیشتر از تغییرات ناگهانی و شدید باشد.
در واقع، افرادی که با استدلالهای به ظاهر محکم و منطقی برای تغییرات جزئی و بطئی وزن کمتری در نظر میگیرند، شاید در آینده غافلگیر شده و قربانی سوگیریهای ذهنی خود شوند. آزمایشی ساده، در بیان و درک بهتر این مفهوم به ما کمک میکند. دو ظرف آب تهیه کنید؛ در یکی از آنها آب نسبتاً داغ بریزید و در دیگری آب سرد و ولرم. آنگاه دو قورباغه را داخل این ظرفها رها کنید. قورباغهای که داخل آب داغ میافتد سریع بیرون میپرد. در آزمایشی دیگر، با یک چراغ الکلی و شعله پایین، ظرف آب سرد را به تدریج گرم کنید. میبینید که قورباغه واکنش خاصی از خود نشان نمیدهد و همچنان مشغول شنا کردن است. دمای آب کمکم به دمای جوش نزدیک میشود و چون قورباغه تغییرات تدریجی را حس نمیکند، ناگهان غافلگیر شده و حیات خود را در معرض خطر میبیند؛ اما دیگر دیر شده و چارهای جز تسلیم شدن در برابر سرنوشت مرگبار خود ندارد. دلیل مرگ دردناک این قورباغه، الگوی وزندهی نامناسب و بیاهمیت دانستن تغییرات تدریجی است.
والدین بیشماری را میتوان مثال زد که روزی ناگهان دریافتهاند فرزند آنها بسیار تغییر کرده است، در حالیکه این تغییر بزرگ و ناگهانی در واقع نتیجه انباشتگی مستمر تحولات بسیار جزئی در رفتار و سبک زندگی او بوده است. تربیتها و آموزشهای آنان به این خاطر بیاثر میشود که دچار حس قورباغهای میشوند؛ یعنی تغییرات جزئی و تدریجی را که بسیار آهسته انباشته میشوند نادیده میگیرند.
ممکن است هر یک از ما بگوییم که شرایط فعلی خیلی هم خوب است؛ اما باور کنید دایناسورها قبل از انقراض «باورشان» هم نمیشده است که قرار است منقرض شوند؛ پس سعی کنید این دایناسور درون را بشناسید.
پیشنهاد من:
ــ مطالعهی منظم و هدفدار، به ویژه آثار و منابع جدید، یکی از بهترین روشهای درک تغییر و چگونگی مواجهه و یا همراهی با آن است.
ــ در کنفرانسها و همایشهای علمی و فرهنگی شرکت کنید و نسبت به افزایش دانش و آگاهی و بهروز کردن معلومات خود اهتمام ورزید. در نمایشگاههای مختلف، مخصوصاً نمایشگاه کتاب و قرآن کریم، شرکت کنید.
ــ اخبار و رویدادها را از رسانهها پیگیری نمایید.
ــ با افراد بهروز، هوشیار، مبتکر و نوآور در ارتباط باشید.
ــ سعی کنید هر از گاهی به روزنامهفروشیهای شهر سر بزنید؛ البته اگر روزنامهفروشیها باقی بمانند!
ــ به کتابفروشیهای شهر سر بزنید؛ حتی اگر چیزی هم نخرید، فقط عناوین آثار جدید را ببینید.
ــ در گروههای مفید و علمی شبکههای اجتماعی عضو شوید.
ــ گاهگاهی با مخالفان فکری و رقیبان خود جلسات گفتگو داشته باشید.