روزه، علاوه بر فواید روحی و اجتماعی، آثار مثبت فراوانی بر سلامت جسم نیز دارد، دانشمندان طبی از کشورهای مختلف جهان، با انجام پژوهش‌های جدید، به این نتیجه رسیده‌اند که روزه تأثیرات زیادی بر سلامتی انسان دارد و بسیاری از بیماری‌ها با آن درمان می‌شوند. در قرآن و سنت نیز بر ارزش و فواید روزه تأکید شده است، خداوند متعال می‌فرماید:
«وَأَنْ تَصُومُوا خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (و اگر بدانید، روزه گرفتن برای شما بهتر است.)[1]
همچنین، پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم روزه را سبب سلامتی دانسته‌اند و فرموده‌اند: «صُومُوا تَصِحُّوا»
(روزه بگیرید تا سالم بمانید.)[2]
دین مبین اسلام به سلامت جسمانی اهمیت خاصی داده و پیروان خود را به حفظ تندرستی توصیه کرده است؛ زیرا انسان بیمار و ناتوان نمی‌تواند عبادت کامل انجام دهد و دین و دنیای او نیز آسیب می‌بیند.
امام صنعانی رحمه‌الله می‌فرماید: «سلامتی بدن‌ها مطلوب است؛ زیرا با آن دین و دنیا کامل می‌شود. گفته شده است که کلید هدایت و تندرستی، گرسنگی است، زیرا هنگامی که اعضای بدن برای خدا به کار گرفته شوند، خداوند قلب را نورانی می‌کند، نفس را پاکیزه می‌سازد و جسم را نیرومند می‌گرداند.» چنان‌که گفته‌اند: «بیشتر بیماری‌هایی که مشاهده می‌کنی، از پرخوری و نوشیدن بیش از حد پدید می‌آید.»[3] بنابراین، روزه با کنترل خوردن و آشامیدن، از بروز بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کرده و موجب سلامت جسم می‌شود.
دانشمندان غربی نیز با تحقیقات علمی خود به فواید گسترده‌ی روزه، به‌ویژه آثار مثبت آن بر سلامت جسم، پی برده‌اند.
در ادامه، برخی از دیدگاه‌های آنان را مرور می‌کنیم:
۱. آلکسیس کارل، جراح فرانسوی در مورد فواید جسمی روزه می‌نویسد: «با روزه‌داری، قند خون در کبد ذخیره می‌شود، چربی‌های انباشته‌شده در زیر پوست آزاد می‌شوند و پروتئین‌های عضلات، غدد و سلول‌های کبدی به مصرف تغذیه می‌رسند.» وی می‌افزاید: «لزوم روزه داری در تمام ادیان تأکید شده است، در روزه، ابتدا گرسنگی و گاهی نوعی تحریک عصبی و بعد ضعفی احساس می‌شود؛ ولی در عین حال، کیفیات پوشیده‌ای که اهمیت زیادی دارند، به فعالیت می‌افتند و بالاخره تمام اعضا، مواد خاص خود را برای نگهداری و تعادل محیط داخلی و قلب، قربانی می‌کنند و به این ترتیب روزه تمام بافت‌های بدنی را می‌شوید (خانه تکانی می‌کند) و آن‌ها را تازه می‌کند.»[4]
۲. گونل پای، دانشمند فرانسوی معتقد است: «چهار پنجم بیماری‌ها ناشی از تخمیر غذا در روده‌هاست که همه با روزه اصلاح می‌شود.» [5]
۳. تومانیانس درباره‌ی فواید روزه‌داری می‌نویسد: «بزرگ‌ترین فایده‌ی کم‌خوری و پرهیز غذایی در یک مدت کوتاه این است که معده در طول یک ماه روزه‌داری، مواد غذایی باقی‌مانده‌ی خود را دفع می‌کند، در حالی که در یازده ماه دیگر، همواره مشغول هضم غذا بوده است؛ همچنین، کبد که به‌طور مداوم صفرای خود را ترشح می‌کند، در این ۳۰ روز، ترشحات صفراوی را برای حل کردن مواد باقی‌مانده‌ی غذایی به کار می‌گیرد. در نتیجه، دستگاه گوارش با کاهش مصرف غذا، اندکی استراحت کرده و از خستگی رهایی می‌یابد.» [6]
۴. دکتر آلکسی سوفورین می‌گوید: «هنگام روزه‌داری، بدن به‌جای دریافت غذا از بیرون، از ذخایر داخلی خود استفاده می‌کند و مواد زائد و عفونی، که منشأ بسیاری از بیماری‌ها هستند، از بین می‌روند. به این ترتیب، روزه موجب بهبودی بسیاری از بیماری‌ها می‌شود بنابراین، بدن خود را با روزه از درون پاکسازی کنید.»[7]
By محمد فاتح
