خودپرستی و خودخواهی هم از جمله بیماری‌های روحی و درونی است که روزه می‌تواند به‌سادگی آن را علاج کند.
شخص خودخواه کسی است که به شکل افراطی از خود راضی است، تمایل به تملک و تسلط بر دیگران دارد و حتی در امور کوچک نیز خساست به خرج می‌دهد؛ چنین فردی همواره در پی انحصار و کنترل هر چیز، چه کم‌ارزش و چه گران‌بها، است و نمی‌خواهد چیزی را با دیگران تقسیم کند، روزه اما، شخصیت او را متحول می‌سازد و رفتار او را با دیگران متعادل می‌کند، به‌گونه‌ای که گویی فردی کاملاً متفاوت شده است.[1]
هنگامی که فرد روزه‌دار دردهای محرومان را لمس می‌کند و در جریان روزه‌داری نوع زندگی آنان را تجربه می‌کند، میل او به خودخواهی و تملک کاهش می‌یابد، او به میزان سختی‌ها و رنج‌هایی که نیازمندان تحمل می‌کنند، پی می‌برد و دیگر مانند گذشته بر منافع شخصی خود تمرکز نمی‌کند و این تجربه او را از خودپرستی دور ساخته و به این آگاهی می‌رساند که تا چه اندازه نسبت به سختی‌های دیگران بی‌تفاوت بوده است.[2]
ج: درمان وسواس فکری و گفت‌وگوی درونی منفی
وسواس فکری و درگیر بودن با گفت‌وگوهای ذهنی منفی، از جمله مشکلات جدی روحی و روانی محسوب می‌شود که می‌تواند زندگی انسان را دچار اختلال بکند.
یکی از راه‌های مؤثر علاج این مشکل، روزه‌داری است، چراکه روزه‌دار ارتباط خود را با قرآن، اذکار و عبادات افزایش می‌دهد، اگر این اعمال به‌صورت منظم و مداوم در برنامه روزانه شخص گنجانده شوند، نظم و آرامش خاصی در زندگی او ایجاد می‌شود که به تدریج وسواس فکری را کاهش داده و در نهایت شخص را از این بیماری نجات می‌دهد.
همچنین، هنگامی که وسوسه‌های شیطانی انسان را به سوی نگرانی‌ها و سختی‌های روزگار سوق می‌دهند، او می‌تواند با گفتن ذکر و دعا خود را در حفاظت پروردگار قرار دهد، زمانی که چنین ارتباطی با خدا برقرار شود، خداوند نیز مشکلات و مصائب او، از جمله وسواس فکری را، از بین خواهد برد.
د: درمان عصبانیت با روزه
عصبانیت یکی از مشکلات شایع روحی و اخلاقی در میان مردم است، بسیاری از افراد عادت دارند به سرعت خشمگین شوند و کنترل خود را از دست بدهند.
روزه اما، راهکاری عالی برای مهار عصبانیت است، روزه‌دار با تمرین کنترل نفس و مهار امیال، یاد می‌گیرد که چگونه احساسات خود را مدیریت کند و از واکنش‌های هیجانی و تند پرهیز نماید، هنگامی که فرد به این مهارت دست یابد، می‌تواند بر عصبانیت و خشم خود مسلط شود و در برابر شرایط تحریک‌آمیز، آرامش بیشتری از خود نشان دهد.
روزه باعث تقویت صبر و بردباری است. در حدیثی هم از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم آمده است: “الصِّیامُ نِصفُ الصَّبرِ”؛[3] (روزه نیمی از صبر است). پس، روزه‌داری انسان را به تمرین کنترل نفس وادار می‌کند و هنگامی که انسان گرسنگی و تشنگی را تحمل می‌کند، اراده‌اش قوی‌تر می‌شود و یاد می‌گیرد که بر احساسات منفی مانند خشم چگونه غلبه نماید.
دانشمندان عرصه‌ی طب می‌گویند: «عصبانیت معمولاً با تغییرات هورمونی و افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) همراه است. مطالعات نشان داده‌اند که روزه‌داری به تنظیم این هورمون کمک می‌کند و در نتیجه، موجب کاهش استرس و تنش‌های عصبی می‌شود، علاوه بر این، روزه با کاهش فشار خون و آرام‌سازی سیستم عصبی، از تأثیرات مخرب عصبانیت بر بدن جلوگیری می‌کند.»
عبادات و ذکرهای مخصوص ماه رمضان، همچون تلاوت قرآن، نماز و دعا، تأثیر خاص در ایجاد آرامش درونی دارند، این اعمال باعث کاهش اضطراب شده و روح را آرام می‌سازند، به همین دلیل، افرادی که به‌طور منظم عبادت می‌کنند، کمتر دچار خشم‌های ناگهانی و رفتارهای تهاجمی می‌شوند.
همچنین، یکی از دلایل عصبانیت، خودمحوری و توجه بیش از حد به مشکلات شخصی است؛ اما روزه‌داری، انسان را متوجه حال نیازمندان می‌کند و حس همدلی و شفقت را در او قوی می‌گرداند و این نگرش نوع‌دوستانه باعث می‌شود فرد کمتر دچار ناراحتی و خشم شود و در مقابل مشکلات، واکنش‌های آرام‌تری داشته باشد.
By محمد فاتح
