نفوذ اسلام در آمریکا (بخش پنجم)

نویسنده: مفتی عبیدالله نورزهی

نفوذ اسلام در آمریکا (بخش پنجم)

كانادا

کشور کانادا با ۹۹۷۰٦۱۰ کیلومتر مربع به عنوان وسیع­‌ترین سرزمین قارۀ­ آمریکا در شمال این قاره واقع است. کانادا از ۱۰ ایالت و ۲ سرزمین تشکیل شده و مركز حکومت آن شهر اوتاوا می­‌باشد و به صورت فرمانداری کل فدرال پارلمانی اداره می­‌شود. بدلیل آنکه بخش مهمی از آن در عرض­‌های جغرافیائی بالا قرار گرفته و قسمت‌­های شمالی آن پوشیده از برف و یخ است و سرمای شدیدی بر آن حاکم می­‌باشد، اکثر کانون‌های جمعیتی آن در نقاط جنوبی این سرزمین استقرار یافته است. کانادا ٢٦ میلیون نفر سکنه دارد که غالباً از نژاد اروپائی بوده و ۹۰% آن­ها مسیحی (کاتولیک و پروتستان) و بقیه ارتدوکس، یهودی و مسلمان می‌باشند.

نخستین مهاجرت مسلمانان به کانادا از سرزمین سوریه و نقاط مجاور آن به سال ۱۸۸۰م. صورت گرفت. بعد از آن مهاجرین هندی، پاکستانی، بنگلادشی، افغانی، عرب، آفریقائی، اسلاوی و آلبانیائی بدان‌ها پیوستند. از کشورهای گویان و ترینیداد و توباگو نیز تعدادی مسلمان به کانادا آمدند.

آلبانیایی‌­های مسلمان که از فشار کمونیست‌­ها به کانادا روی آورده بودند، در سال ۱۹۵۲م. در شهر تورنتوی کانادا جمعیتی تحت عنوان جمعیت مسلمانان آلبانی را تشکیل دادند و پس از آن به فعالیت‌های تبلیغی و فرهنگی پرداختند. برپائی نماز جمعه و زنده نگاه داشتن شعائر اسلامی و بزرگداشت مناسبت‌های مذهبی و ایراد سخنرانی دربارۀ موضوعات اسلامی از جمله برنامه‌­های آنان بود. از سال ۱۹۵۷ میلادی که سیل مهاجرت مسلمانان اروپای شرقی به کانادا فزونی گرفت، با همکاری مسلمانان آلبانی جمعیت اسلامی شهر تورنتو را پایه­‌گذاری کردند. در سال ۱۹۶۵ میلادی در تورنتو یک مرکز اسلامی بوجود آمد و سالن بزرگ آن به نماز جماعت تخصیص یافت.^[1]

دانشگاه تورنتو بخشی را به مطالعات فلسفه و علوم خاورمیانه و اسلامی اختصاص داده است و رئیس این بخش پروفسور مارمورا (مرمره) می‌­باشد که فلسطینی الاصل است، متأسفانه کرسی استادی درس کلیات اسلام و قرآن در این بخش را یک پروفسور مسیحی بر عهده­ دارد؛ درحالی‌که یک استاد مصری قسمت موسیقی را تدریس می­‌نماید! حتی در برخی دانشگاه‌­ها، بهائیان متصدی تدریس دروس اسلامی هستند و اسلام را آن­گونه که می­‌خواهند و مورد پسند غرب است، معرفی می­‌نمایند و این مسئله مظلومیت اسلام را به اثبات می‌­رساند.

دانشگاه مک گیل کانادا تنها دانشگاه انگلیسی زبان در ایالت کِبِک است (زیرا سایر دانشگاه­‌های این ایالت به دلیل اکثریت فرانسوی به زبان فرانسه تدریس می­‌کنند) که مؤسسه­‌ای دارد تحت عنوان: «مؤسسۀ مطالعات اسلامی» که حدود ۲۰سال است یک شخص مسیحی بنام پروفسور آدامز ریاست آن­را عهده‌­دار است. کتابخانۀ این مرکز صدوهفتاد هزار کتاب در زمینه‌­های گوناگون علوم اسلامی دارد.

در سال ١٩٦٤م. در کانادا تنها ۲۹۰۰۰ نفر مسلمان می­‌زیستند. این رقم در سال ۱۹۷۱م. از ٦۰۰۰۰ نفر هم تجاوز نمود و در سال ۱۹۸۲م. به دو برابر یعنی ۱۲۰۰۰۰ نفر بالغ گردید و هم اکنون ۱۵۰۰۰۰ نفر مسلمان در کانادا سکونت دارند که اکثریت آنان مهاجراند. در کانادا مؤسسات مسیحی به شدت مشغول تبلیغ و انتشار آیین خود هستند.

آرژانتین

جمهوری فدرال آرژانتین در آمریکای جنوبی و شرق ارتفاعات آند و در منطقۀ­ معتدلۀ جنوبی قرار دارد. این کشور ۲۷۸۰۰۹۲ کیلومتر مربع وسعت دارد. آرژانتین از ۲۲ استان، یک سرزمین ملی و یک بخش فدرال تشکیل شده که تماماً زیر نظر دولت مرکزی اداره می­‌شود. بوئنوس آیرس که مرکز حکومت آن است در ساحل جنوبی خلیج ریودولاپلاتا واقع شده است. از ۵/۳۲ میلیون سکنه آن ۹۷% از نژاد سفید اروپایی و تیره‌های اسپانیایی و ایتالیایی هستند. بومیان سرخ‌­پوست و دورگه‌های سرخ و سفید و تیره‌­های زرد (هندی) در این کشور نیز دیده می‌­شوند. اکثریت مردم، پیرو مذهب کاتولیک‌اند و اقلیت‌­های آن مسلمانان، پروتستان‌ها و یهودی‌ها هستند.

در قرن شانزدهم که آرژانتین بخشی از امپراطوری اسپانیا به حساب می­‌آمد، نخستین مهاجران مسلمان از اسپانیا به‌سوی این کشور آمدند. دومین مهاجرین این کشور، مسلمانان ساکن سوریه بودند که از سال ۱۸۸۰م. تا ۱۹۵۵م. مهاجرت آنان به آرژانتین ادامه یافت و اکنون مهم­ترین رکن نژادی مسلمانان این سرزمین را تشکیل می­دهند.

در سال ١٩٦٤م. که آرژانتین ۲۱۰۷۹۰۰۰ نفر سکنه داشته تعداد مسلمانان آن ۲۹۵۱۰٦ نفر بوده که ٤/١% کل سکنۀ آن­را در برمی‌گرفته است. در سال ۱۹۸۲م. رقم مسلمانان آرژانتین به ٤۰۰۰۰۰ نفر بالغ گردید. عامل مهاجرت در افزایش تعداد موحدین این سرزمین نقش مهمی داشته است. در حال حاضر متجاوز از ۵۰۰۰۰۰ نفر مسلمان در آرژانتین اسکان دارند که اکثراً از نژادهای سوری و لبنانی می­‌باشند.^[2]

مسلمانان غالباً در مرکز حکومت و نیز استان‌های شمالی استقرار یافته‌­اند. اکثریت آنان سنی مذهب و حدود ۱۰% آنان شیعه هستند. اسلام در آرژانتین از سوی دولت حاکم بر این کشور به رسمیت شناخته نشده و دولت صدماتی را متوجه مسلمین نموده است و به نظر می­‌رسد افراد حاکم بر آرژانتین در نظر دارند جامعۀ مسلمین را منهزم نموده و در جامعۀ مسیحی مستحیل کنند. با این وجود مسلمانان در چندین سازمان اسلامی تشکل یافته و از طریق مساجد و مراکز اسلامی به فعالیت‌­های تبلیغی و آموزشی مشغول‌اند.

برزیل

جمهوری فدرال برزیل با ۸۵۱۱۹۶۵ کیلومتر مربع در شمال و شرق آمریکای جنوبی قرار دارد. پرآب‌ترین رود دنیا در این کشور جاری است. خط استوا و مدار رأس الجدی از آن می‌­گذرد.

برزیل از ۲۲ ایالت، ٤ سرزمین و یک بخش فدرال تشکیل شده است. مرکز حکومت آن شهر برازیلیا می‌باشد. ۱۴۹ میلیون نفر سکنه دارد که غالباً از تیره­‌های پرتقالی، ایتالیایی و آلمانی، دورگۀ سفید و سیاه می­‌باشند. تعداد قابل توجهی سرخ­‌پوست در این کشور سکونت دارند، اکثریت کاتولیک مذهب و اقلیت آن پروتستان و مسلمانند.

مسلمانان قبل از کریستف کلمب در سال ۱۱۵۰م. از طریق اندلس توسط کشتی وارد برزیل شدند که خاورشناسان این نکته را مورد تأیید قرار داده­‌اند. در سال ۱۵۰۰میلادی که دریاسالار پرتقالی یعنی: «پدر و آلوارزکابرال» این سرزمین را کشف نمود و پس از آنکه به تصرف پرتقال درآمد، سیل مهاجرت پرتقالی­‌ها به‌سوی این کشور آغاز شد. مسلمانان نیز بر خلاف ممنوعیت شدید دولت استعمارگر پرتقال توانستند به کاروان مهاجرین بپیوندند و در ایالت سائو پولو اسکان یابند.

افزایش قابل توجه مهاجرین مسلمان در برزیل، کاتولیک‌­ها را به تحریک واداشت، به‌گونه‌­ای که دادگاه تفتیش عقاید از سال ١٥٦٤م. اقدامات شدید و خشن خود را بر علیه مسلمین آغاز نمود، بر اثر این حرکت وحشیانه، شمار زیادی از مسلمین در آتش سوخته و تعدادی هم به صورت برده در خدمت دولت استعماری پرتقال قرار گرفتند. دومین گروه مسلمانان، بردگان مسلمانی بودند که پرتقالی­‌ها از قرن هفدهم با خشونت زیاد آنان را به برزیل آوردند. در سال ۱۸۸۸م. که بردگی لغو گردید مسلمانان نفس راحتی کشیده و به تجدید حیات اسلامی در سرزمین برزیل پرداختند و موفق شدند در نواحی باهیا، ریودوژانیو و سن لوئیس استقرار یابند و طی نبرد چهار ساله­‌ای که با قوای دولتی و سردمداران مسیحی داشتند موفق شدند یک دولت اسلامی بنیان نهند که با قساوت و بی‌رحمی حکام وقت، سركوب و قتل عام گردیدند. این جریان موجب شد تا هزاران مسلمان آفریقایی به سرزمین‌­های خود بازگشته و آنان‌که در برزیل ماندند، آیین خود را مخفی نگه دارند. از سال ۱۸٦٠م. که مهاجران سوری عازم برزیل شدند و پس از آن لبنانی­‌ها و افراد فلسطینی بدان‌ها پیوستند، شمار مسلمین رو به فزونی نهاد.

در سال ۱۹۹۰م. برزیل ۱۰۰۰۰۰ نفر مسلمان داشت که اکثراً در شهر سائوپولو زندگی می­‌کردند و سازمان خیریه‌­ای به‌نام جمعیت خیریۀ اسلامی داشتند. در سال ۱۹۸۲م. این رقم به سه برابر آن یعنی ۳۰۰۰۰۰ نفر بالغ گردید و در حال حاضر در این کشور ۵۰۰۰۰۰ نفر مسلمان سکونت دارد که حدود ٦٠% آنان منشأ سوری و لبنانی دارند، اکثریت سنی مذهب و بقیه شیعه‌­اند.

آفریقاییان در ایالت باهیا (به مرکزیت سالوادور) ولی اعراب در ایالات پارانا به مرکزیت کورنیتینا و سائوپولو به مرکزیت سائوپولو مستقرند. بر خلاف خشونت‌های قبلی، مسلمین این کشور در وضع کنونی کمتر تحت فشار دولت مرکزی بوده و از آزادی مذهبی بالاتری برخوردارند ولی تشکل آن­ها هنوز مراحل مقدماتی را سپری می‌­کند.

ادامه دارد…

[1]. اخبار العالم الاسلامی، چاپ مکه، ش۸۱.

[2] ـ لطفى عبیدی از مرکز اسلامی مطالعات اسلامی در مجله العالم، ش ٤٤، تعداد مسلمین آرژانتین را ۹۰۰۰۰۰ نفر ذکر نموده است.