
نویسنده: مفتی عبیدالله نورزهی
نفوذ اسلام در آمریکا (بخش چهارم)
ایالات متحدۀ آمریکا
در مورد تعداد مسلمانان آمریکا، آمارهای گوناگونی را ذکر میکنند و تعداد آنها بین ٤ میلیون نفر تا ۹ میلیون نفر در نوسان میباشد، در سال ۱۹۶۰م. تعداد مسلمانان ایالات متحدۀ آمریکا ٤۰۰۰۰۰ نفر بود که در سال ۱۹۷۱م. به یک میلیون نفر و در سال ۱۹۸۲م. به سه میلیون نفر بالغ گردید.
دولت ایالات متحدۀ آمریکا در آمارهای رسمی خود تعداد مسلمانان را ۷ میلیون نفر ذکر میکند اما جامعۀ مسلمین با مدارک و استدلالهایی که دارند اذعان میدارند که تعداد آنها به ۹ میلیون نفر بالغ میگردند. از این تعداد ۵ میلیون نفر مهاجرین خاور دور، خاورمیانه، آسیای جنوبی و اروپای شرقی میباشند، ٤ میلیون نفر بقیه سیاهپوست هستند. در سالهای اخیر شمار مهاجران مسلمان به آمریکا بویژه از سرزمینهای آسیایی افزایش چشمگیری داشته است بهطوریکه در فاصلۀ زمانی ۱۹۸۲م. تا ١٩٨٦م. بیش از یک میلیون مسلمان یعنی سالیانه متجاوز از صدهزار نفر به آمریکا آمدهاند. کالیفرنیا ایالتی است که بیشترین تعداد مسلمانان را در خود جای داده است و ۱۷۰۰۰۰۰ نفر مسلمان دارد، ۱۵۰۰۰۰ نفر از هند و پاکستان آمدهاند، بسیاری از جاهای مختلف و صدهزار نفر بقیه منشاء افغانی، لبنانی و نیز کشورهای حوزۀ خلیج فارس دارند. نشریۀ مسلمانان «مسجد» نام دارد و دارای مساجد و مدارس متعددی بوده و دارای قبرستان اسلامی هستند، گوشت را از طریق ذبح اسلامی مصرف میکنند. در ایالت ایلن نویز حدود ۳۰۰۰۰۰ نفر مسلمان زندگی میکنند که اکثراً از اروپای شرقی آمدهاند. مهاجرت مسلمانان پاکستان در ۲۰ سال گذشته به ٦ برابر افزایش یافته است و در حال حاضر، سالی ۵ هزار پاکستانی به آمریکا وارد میشوند. با اشغال نظامی افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی و ناگوار شدن شرایط حاکم بر این کشور اسلامی، تعداد افغانیهای مقیم آمریکا در طول تنها ۷ سال بدلیل مهاجرت روزافزون آنان به ۲۰ برابر رسید. مهاجرت ترکها به آمریکا روند نزولی داشته است چرا که در حدود سال ۱۹۷۰م. ۲۵٪ مسلمین آمریکا ترک بودند و اکنون این مقدار به ۵٪ کاهش یافته است. در حدود ۵۰۰۰۰ نفر مسلمان سفیدپوست اروپائی الاصل نیز که اکثرشان از طبقات متوسط و دارای تحصیلات عالی و دانشگاهی هستند و مشاغل فرهنگی و تخصصی دارند، در جامعۀ آمریکا به سر میبرند.
خانم «ایفون حداد» استاد و پژوهشگر در درس تاریخ اسلامی دانشگاه ماساچوست عقیده دارد: «تعداد سفیدپوستانی که اسلام را به عنوان آئین خود برگزیدهاند بین ٤۰۰۰۰ نفر تا ۷۰۰۰۰ نفر در نوسان است.» ۱۵٪ از این تعداد در اصل یهودی بودهاند که رفته رفته اسلام را انتخاب نمودهاند. حدود نیمی از آنها کاتولیک مذهب بودهاند که به اسلام علاقمند شده و بدان روی آوردهاند. در ٤٦ ایالت آمریکا ۶۰۰ مسجد وجود دارد، در ایالت نیویوریک به تنهایی ۸۲ و در ایالت کالیفرنیا ۵۹ مسجد به چشم میخورد. مدرسۀ خواهر کلارا اولین مدرسهای است که در سال ۱۹۳۹م. در شهر فیلادلفیا جهت استفادۀ مهاجران مسلمان ساخته شده و در وضع فعلی تعداد مدرسههای اسلامی به ٤٠ باب میرسد. دانشجویان مسلمان در سال ١٩٦٣م. اتحادیۀ دانشجویان مسلمان را بهوجود آوردند. مرکز مهم اسلامی واشنگتن سهم قابل توجهی در ترویج و تقویت اسلام در آمریکا و کانادا دارد. مسلمانان آمریکا در آغاز، زبان عربی و قرآن را در خانهها به بچهها یاد میدادند، اولین مسجد در آمریکا در سال ۱۹۱۹م. در شهر «هایلاند پارک» در ایالت میشیگان بنا گردید، بعد از آن در انریانا مسجدی ساخته شد. مسلمانان شهر سیدار در آموزش قرآن و معارف اسلامی نسبت به دیگران پیشتاز بودهاند و اولین قاریان قرآن از مسجد آنان که در سال ۱۹۲۵م. ساخته شد، فارغالتحصیل گردیدند. در سال ۱۹۰۰م. نخستین نماز جماعت در شهر رُس در داکوتای شمالی در خانۀ یکی از مسلمین برگزار شد و این زمانی بود که دولت آمریکا اجازۀ تأسیس مساجد را در دیار غرب نمیداد.
در سال ۱۹۵۲م. اولین جمعیت اسلامی تأسیس گردید که در سال ١٩٥٤م. اتحادیۀ جمعیتهای اسلامی در شیکاگو جای آنرا گرفت.
مؤسسۀ مطالعات اسلامی لوس آنجلس در سال ۱۹۷۵م. بهوجود آمد که موفق شد یک نظام آموزشی کامل را در یک محیط اسلامی برای کودکان طرحریزی نماید. آموزشهای این مؤسسه تا حد کارشناسی شامل زبان عربی، قرآن کریم، فقـه اسلامی، حدیث نبوی و مطالعه در امور اجتماعی میباشد. عالیجاه محمد در سال ۱۹۲۲م. دانشگاه اسلامی محمدی را در شهر دیترویت ایالت میشیگان تأسیس کرد و سپس در شهر شیکاگو دانشگاه دیگری بنیاد نهاد و در سال ١٩٤٢م. مؤسسۀ علمی دیگری در واشنگتن بهوجود آورد، وقتی ولات محمد در سال ۱۹۷۵م. بجای پدر رهبری مسلمانان آمریکا را عهدهدار شد، مؤسسههایی را که پدر تأسیس کرده بود به نام مادرش «کلارا» تغییر داد. در سال ۱۹۸۳م. یک دانشگاه اسلامی در شهر شیکاگو تأسیس شد. محافل علمی و بسیاری از دانشگاههای آمریکا از این مرکز علمی استقبال کردند و دولت فدرال، آنرا به رسمیت شناخت.[1]
در سال ۱۹۸۲ میلادی مسلمین روزنامهای بهنام کوکب آمریکا را انتشار دادند.
رشد قابل توجه مسلمانان آمریکا و پویایی و تحرک آنان، محققان و مراکز تحقیقاتی را وادار نمود تا پژوهشهایی را در مورد این جامعه انجام دهند، نخستین کنفرانس آکادمیک برای تحقیق پیرامون مسلمانان در ایالات متحده و حیات اسلام در این کشور در سال ۱۹۸۸م. در دانشگاه ماساچوست با حضور ۳۰۰ تن پژوهشگر و ارائۀ ۲۷ تحقیق در این زمینه برگزار شد. یکی از این پژوهندگان آمریکایی بهنام «ایرونهانیز» افزایش نقش اسلام را در زندگی مردم آمریکا مورد تأکید قرار داد و آنرا به انگیزههای چندی که همگی در روند بازگشت اسلام به صحنۀ جهانی و رویارویی آن با صلیبیت جدید جهانی قرار دارد، ارتباط داد.[2]
مسلمانان آمریکا یک جامعۀ مذهبی پویا و فعال هستند، اغلب تحصیلات عالی و معلومات تخصصی برجستهای دارند و در امور فنی، پزشکی، تحقیقات پیشرفتۀ علوم گوناگون، به فعالیت مشغولند. مسئولین و شخصیتهای اسلامی آمریکا در جهت تلاش و حرکتهای اسلامی افزونتر مسلمانان برای حفظ هویت خود و تأثیرگذاری بر افراد غیر مسلمان، اصرار دارند. «داوود زونیک» مسئول پیشین کمیتۀ خدمات انجمن اسلامی آمریکای شمالی تأکید میکند که مسلمانان باید به شکل گسترده و فراگیر عقیدۀ اسلامی را مطرح سازند و در همۀ زمینههای زندگی به دین پاک خود کاملاً پایبند باشند. او معتقد است که اگر مسلمانان آمریکا بخواهند اصالت خود را حفظ کنند باید برای خود واقعیتی بهوجود آورند و پیوسته برای اثبات هستی خویش بکوشند و اضافه میکند که: «شایسته است کیان اسلامی تمام عرصههای زندگی مسلمانان آمریکا را فرا گیرد و این مسئله میتواند تأثیر مثبتی بر گروههای غیر مسلمان بگذارد».[3]
یکی دیگر از شخصیت اسلامی آمریکا که نامش خرم مراد است، متذکر میگردد که: «هدف حرکت اسلامی در آمریکا تنها آموزش اخلاق به کودکان مسلمان نیست؛ بلکه وظیفهای که بر عهدۀ ما میباشد این است که به کودکان دیگری نیز که طبیعت جامعۀ آمریکا آنان را به مواد مخدر و فساد و فحشاء و مَیخوارگی میکشاند، توجه کنیم تا وظیفۀ تربیت کودکان خود بر ما آسان آید و به پاکسازی محیطی که در آن پرورش مییابند، کمک کرده باشیم».[4]
مسلمانان سیاه آمریکا ضمن رعایت سنتهای اسلامی، اسلام را در متن زندگی اجتماعی و برخوردهای سیاسی خود تسری دادهاند و این اعتراف «مایکل هرینگتن» جامعهشناس آمریکائی دربارۀ اقلیت مسلمان محله هارلم است: «مسلمانها مردمی هستند نظیف و اغلب از نوشیدن مسکرات پرهیز دارند و گوشت خوک و گوشت بازار مسیحیت را نمیخورند، با اینکه مسلمانان محلۀ هارلم اقلیتی هستند ولی اجتماعات و تظاهرات خیابانی آنها خیلی موثر است و عجیب اینکه تأثیر اجتماعات در نیویورک که در آن تبعیض نژادی در پردهای از برابریهای لفظی و تعارفی پنهان میشود، بیشتر است تا در میان جوامع پرخاشگرتر جنوب؛ و فرهنگ هارلم مقر احساس بزرگ دیگری علاوه بر احساس نیرومند مذهب جوان اسلام دارد که آن سیاست است».[5]
مسلمانان آمریکا با دشواریهای زیادی روبرو هستند، یکی از این مشکلات وجود فرهنگ منحط و فساد اجتماعی جامعۀ آمریکاست. حقیقت این است که در این سرزمین بدلیل فرار از معنویت و عدم توجه به گرایشهای عالی انسانی، آرامش واقعی و طراوت روحی رخت بربسته است. یکی از مظاهر این پدیده، خودکشی در آمریکاست و بنابه نوشتههای «هوارد کوشنر» استاد تاریخ در دانشگاه سان دیاگو آمریکا در کتاب خود تحت عنوان «خودکشی در سرزمین موعود» بین سالهای ۱۹۷۰م. تا ۱۹۸۰م. در آمریکا ۲۳۰۰۰۰ نفر خود را به طرق گوناگون کشتهاند وی اضافه میکند که بین این سالها خودکشی در میان جوانان ۱۵ تا ٢٤ سالۀ آمریکا ٤٠% افزایش یافته است و از دلایل مهم چنین فاجعهای را بریدگی از فرهنگ اصیل و عدم توجه به معیارهای مذهبی و معنوی میداند.[6]
سیاستهای دولت آمریکا در برخورد با مسلمانان این کشور توام با خشونت، فشار و خفقان میباشد.
ادامه دارد…
[1]. اقلیتهای مسلمان در جهان امروز، علی کتانی، ترجمه: محمد حسین آریا،ص ٣٨ تا ٤٦ .
[2]. عبدالهادی فقهیزاده، بررسی وضعیت مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی، بخش اول، ص ۵۶۳، کیهان ۲۵ خرداد ۱۳۷۰ ش. ۱٤۲۰۹.
[3]. همان، بخش دوم، ص ۷۷۱.
[4]. همان.
[5]. مایکل هرینگتن، ترجمه: ابراهیم یونسی، آمریکای دیگر، تهران، انتشارات خوارزمی، ص ۹۲، متن اصلی کتاب: The other America. Michael Harrington. Porverty in the united states.
[6]. برداشت از مقالۀ رامین مجتبائی، مجلۀ نشر دانش، سال دهم، ش پنجم، ١٣٦٩.