ماه رمضان فرصتی واقعی برای افزایش میزان تغییر و اصلاح در زندگی فردی نیست بلکه در تمام جامعه است، طوری که رسولخدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) میفرماید: «هنگامی که ماه رمضان آغاز می شود، درهای بهشت گشوده میشود و درهای جهنم بسته میشود و شیاطین را به زنجیر میبندند». این ماه مبارک دارای ویژگیهایی است که خداوند آن را از ماه های دیگر متمایز میکند و همین امر کمک میکند تا فرصتی باشد برای استفاده کسانی که در انتظار آن هستند.
ماه رمضان فرصت است، در این ماه میتوانیم بسیاری از طرحهای تکاملی و اصلاح افکار را انجام دهیم، و نیکیها را پراکنده کنیم و در بهرهبرداری از اوقات نیک به نفع ملت و جامعه خود، راه نیکوکاران و پیشینیان را در پیش بگیریم.
چرا رمضان فرصت است؟
رمضان یک فرصت واقعی ست. اگر هر یک از ما به ماهیت زندگی و گذر زمان و اوقات خود بیندیشد، متوجه میشود که هر ثانیه و هر دقیقه را با فرصتها و نفسهایی زندگی میکند که هرگز باز نخواهند گشت، و این روزهایی است که ما طی می کنیم و برای رسیدن به هدفمان تلاش میکنیم. رمضان یکی از بزرگترین فرصتهایی است که حق پروردگار را به جا بیاوریم و با بندگی و روی آوردن به سویش خود را به خداوند نزدیک کنیم و رضایت معبود خود را به دست بیاوریم.
پیشنهادات کاربردی برای غنیمت شمردن فرصت ماه مبارک رمضان
رمضان برای کسانی که خواهان رستگارشدن هستند، فرصت است، انتظار رسیدن آن را میکشند و از آنجایی که فرصتها زیاد و غنایم در این ماه فراوان است، شایسته است بنده مؤمن برای کسب آن و برای اجرای آنها؛ تلاش و کوشش کند؛ تا از زندگی در سایه آن با نتیجهای که به دست میآورد ودر کارنامه اعمال خود میبیند احساس رضایت کند [يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ] {النور: ۲۴،}
و از جمله این فرصت های بزرگ:
فرصت بخشش است: ماه رمضان فرصتهای فراوانی به ما می دهد که به مردم خیر برسانیم، آنها را تکریم و احسان کنیم، مانند: افطار روزه داران، صدقه دادن، علم آموزی به مردم، تلاش برای خدمت به نیازمندان و گرفتاران، فرصتی است برای پیشکسوتان و فعالان امور خیریه در ماه رمضان که مشتاق بخشش بیشتر و مثبت تر و مؤثر تردر بین مردم باشند.
فرصت کار: ماه رمضان فرصتی است که به شما انگیزه حرکت، سوخت حیاتی و انرژی مداوم برای کار میدهد. در این ماه به درگاه خداوند متعال دعا میکنید، صدقه میدهید. اصحاب رسولخدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) در آن ماه میکوشیدند تا کلام خدا را اعتلا دهند، بنابراین این فرصتی است برای مجاهدان در تمام کشورهای اسلامیِ اشغالی که توان خود را برای مقاومت و جهاد علیه کفار و حمایت از اسلام و مسلمین به کار گیرند.
فرصتی برای سازماندهی: ماه رمضان فرصتی است برای سازماندهی و تجدید ساختار و هر که در این ماه بیندیشد، دقت در سازماندهی را درمییابد، زیرا روزه زمان خاص خودش را دارد و برای افطار نیز زمان خاص خودش است، و با این کار شما سعی می کنید زمان و ساعات خود را سازماندهی کنید تا کار را به طور کامل انجام دهید.
فرصت دعوت: رمضان فرصتی است برای دعوت کردن از مردم برای انجام امورخیر که نسبت به آن تمایل دارند، همچنین در این ماه شیاطین به زنجیر بسته شده و دلها به خیر نزدیکتر است، پس این فرصت طلایی را غنیمت شمارید.
فرصت همبستگی اجتماعی: رمضان فرصتی برای رسیدن به همبستگی اجتماعی است، این ماه مبارک فرصتی طلایی برای نیکی به پدر و مادر، و ارتباط با خویشاوندان، انفاق به برادران و به دوش کشیدن دغدغههای امت اسلامی است. از جمله دلجویی از نیازمندان و مستمندان، خدمت به آنها و ادای حقوقشان و همکاری با انجمن های خیریه. بر ماست که فقرا و نیازمندان و کسانی که از مردم درخواست مصرانّه ندارند را به سوی انجمنهای خیریه معرفی کنیم.
فرصتی برای تقویت اراده: رمضان فرصتی است برای تقویت اراده، فرصتی مغتنم برای کسانی است که در این ماه مبارک در جستجوی خیر هستند و از طریق آن میتوانند اراده ای را که باعث شده است تمام روز رمضان را روزه بگیرند، تقویت کنند. و هر که چنین باشد میتواند در این ماه و ماههای دیگر سیگار و مواد مخدر و نوشیدنیهای حرام و مسکرات را ترک کنند، و بر شهوتها و هوسها و تمایلاتی که میان او و اراده اش مانع میشود مسلط میشود و شیخ مصطفی السباعی درست گفت زمانی که فرمود: «روزه مظهر مردانگی و اراده بالا است». («أحكام الصيام وفلسفته» ص ۸۹).
تنظیم غذا و کاهش وزن: ماه رمضان فرصتی برای نظم بخشیدن به غذا و کاهش وزن است، رمضان فرصتی پیشگیرانه و درمانی برای کسانی است که میخواهند به نظم و ترتیب غذای خود توجه کنند.
پاداش دادن به خود: در این ماه فرصت بسیار خوبی برای پاداش دادن به خود است، اگر خوب باشد پاداش خوب و اگر بد باشد برای او عقوبتی باشد که او را از خواسته هایش که منجر به بدی میشود باز دارد، از این روست که عید پاداش نیکوکاران در این ماه بزرگ است و کسانی که در این ماه بدی می کنند، بدانند که خداوند نیازی به ترک غذایش و نوشیدنیاش ندارد،
انگیزه: این ماه روحهای مؤمن را برانگیخته می کند و انرژی های نهفته در جان ها را رها می کند تا برای آنچه مورد رضایت خداوند تبارک و تعالی است تلاش کنند، پس در آن انگیزه مبارزه با خود است، چنانکه رسول صلوات الله علیه در حدیث قدسی می فرماید: «او غذا، نوشیدنی و هوس هایش را به خاطر من رها می کند». {متفق علیه}
همچنین در هر شب بخشودگی هایی، به دلیل روزه داری و تقوایشان برای خداوند متعال، وجود دارد، این تحریک بزرگ در دلها ،دلیل اصلی ادامه روزه و نماز است، زیرا: «کسی که ماه رمضان را از روی ایمان و به امید ثواب روزه بگیرد، گناهان گذشته او بخشیده می شود، (متفق علیه)، پس چه پاداش و چه انگیزه ای بالاتر از این؟!
دلبستگی به مساجد: در این ماه بزرگ می توانیم خود را به دلبستگی به مساجد عادت دهیم؛ تا در روزی که سایه ای جز سایه او نیست، جزو هفت نفری باشیم که خداوند در سایه اش بر آن ها سایه افکنده است از جمله: انتظار نماز بعد از نماز; است.شخص نماز مغرب را می خواند و در انتظار نماز عشا می ماند و در طاعت خدا به فضیلت بالایی می رسد، از جمله: خواندن قرآن، ذکر و قیام در آن، و اعتکاف در مساجد در ده روز آخر. خلوت كردن با پروردگار جهانيان و درخواست هدايت از او و مناجات با او در اين مواقع، به این امید که برای عبادت کنندگان گشایشی همانند عارفان قرار دهد و او را از آتش جهنم مصون بدارد، و در بهشت نعیم وارد کند.
استغفار در سحر ها: ماه رمضان فرصتی برای استغفار در وقت پر فضیلت سحر است که اکثر مسلمانان از آن غافل هستند ، به ویژه اینکه این زمان، زمان سحر و سحری است قبل از اینکه روزه با طلوع فجر ، آغاز شود. این فرصت، غنیمت است و بنده مؤمن باید در این زمان مبارکی که پروردگار جهانیان در آن نازل می شود، از آن برای استغفار استفاده کند. بنده باید فرصت خود را غنیمت شمرده و غنائم ثواب در این زمان را به دست آورد، و خداوند خصوصیات مؤمنان را در وحی قاطع ذکر کرده و فرمود: وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالأَسْحَارِ}، و فرمود: { وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ}.
توبه در ماه رمضان: در این ماه رحمت خدا نازل می شود و بسیاری از بندگانش را از آتش می رهاند – خداوند ما را از آن حفظ کند – پس آن فرصتی است برای نافرمانان و گنهکاران و غافلان در حق الله – تا صفحه جدیدی را نزد خداوند آغاز کنیم و توبه خالصانه به سوی او کنیم و از گناهان و معصیت ها و منکرات دست بکشیم.
مرور قرآن: ماه رمضان فرصتی است برای کسانی است که از حفظ کردن قرآن جا مانده اند تا در طول شب و در انتهای روز، به مرور آن بپردازند و خواندن آن را در شب انجام دهند و احکام و معانی موجود در آن را با تدبر بخوانند. تلاش اجداد صالح ما در هنگام تدبر در قرآن کریم و ختم آن در این ماه بزرگ شگفت انگیز بود.
عمره در آن مساوی است با یک حج است: رمضان فرصتی برای انجام عمره است و از فضیلت های این ماه این است که برای عمره گزاران فرصت بسیار خوبی است؛رسول صلوات الله علیه در دو کتاب صحیح می فرماید: «عمره در ماه رمضان مساوی با حج است.» چه رستگاری و سعادتی برای کسی که ثواب حج را در ماه رمضان به دست آورد، چنانچه خالصانه برای رضای خدا و طبق سنت رسول خدا صلی الله علیه و سلم ، عمره را انجام دهد.
جذب مسلمانان جدید : ماه رمضان فرصتی است برای دعوت غیرمسلمانان و آشتی دادن دلهای آنان و آگاه ساختن آنان از عظمت این دین و صحت شریعت آن و بطلان دیگر شریعت هاست. بسیاری از وعاظ شهادت داده اند که بیشترین زمانی که غیر مسلمانان، مسلمان می شوند ماه رمضان است. زیرا تمایز را در این دین بزرگ و عظمت احکام و فضایل آن و تعامل مسلمانان با آن را می بینند.
پاکسازی دلها: ماه رمضان نیز فرصتی برای تجدید روابط برادرانه و برقراری مجدد رابطه ای است که خویشاوند به دلیل اختلاف یا نزاع با خویشاوندان خود، قطع کرده است پس از شیطان به خدا پناه می برد و قلب خود را از نفرت و کینه و حسد پاک می کند و روابطش را با اقوام و خویشاوندان و دوستان خود، طبق موازین شرعی تجدید می کند و در عین حال حقوقی را که خداوند بر او واجب کرده است از حقوق مسلمان بر مسلمان، به جا می آورد بهرهگیری از این ماه مبارک برای آشتی دادن دلهای کینه توز نیز مهم است، زیرا در این امر، چنان که مشهور است، ثواب و فضیلت بزرگی است.
گفتار پسندیده: رمضان فرصت مغتنمی برای مسلمان است تا به گفتن سخنان نیکو و ترک گفتار بد عادت کند و از معاوضه اعمال بد با بدتر دست بکشد و از اشتباهات دیگران چشم پوشی کند.همان طور که حبیب صلوات الله علیه فرمود: «اگر کسی به او فحش داد یا دشنام داد، بگوید: من روزه هستم».
تجدید و تغییر: رمضان فرصتی پر برکت و مفید برای کسانی است که می خواهند ایمان خود را تجدید کنند و به سوی بهتر شدن تغییر کنند ، و نقطه شروع عملی برای زدودن زنگار از دل ها به دلیل انباشته شدن گناهان است و فرصتی است برای خودسازی و تکامل به گونه ای که پروردگارش را خشنود سازد و با یقین متوجه شود که او در واقع مسیر زندگی خود را به سمتی که آرزو داشته و امیدوار بوده که به پیش ببرد، تغییر داده است.
صبر: در این ماه انسان می تواند در یک دوره فشرده، سه معنای صبر را بیاموزد، از جمله صبر در اطاعت از خدا در روزه رمضان و صبر در مقابل نافرمانی نمودن خدا با ترک گفتار زشت و هر آنچه که در این ماه مقدس مورد رضایت خدا نیست، و از صبر بر آنچه خداوند با واجب نمودن روزه این ماه مبارک به طور تمام و کمال، مقدّر و مقرر فرموده است و رضی الله از احنف بن قیس روایت کرده که به او گفته شد: : تو خیلی پیری و روزه تو را ضعیف می کند ،او گفت: آن را برای سفری طولانی آماده می کنم و به درستی که صبر در اطاعت خدای سبحان، آسانتر از صبر در عذابش است.»
کاهش مصرف: یکی از فواید این ماه کاستن از غذاها و نوشیدنی هاست نه آن چیزی که خیلی ها انجام می دهند؛ به گونه ای که انواع و اقسام غذا ها را می آورند، گویی ماه خوردن و آشامیدن است، اما واقعیت آن کاهش خوردن و آشامیدن و اتخاذ اصل صرفه جویی در خوردن و آشامیدن بدون حرص و بخل و اسراف بلکه حد وسط بین آن دو است، برای اینکه مصرف در آن ماه قانونمند شود و هر چیزی که انسان تمایل به خرید آن را دارد ، نخرد.
تربیت فرزندان: پدر و مادر مربی می توانند در این ماه فضایل را در دل فرزندان خود بیفزایند و رذیلت ها را از آن ها دور کنند و روزه و نماز و قرآن را برای آنها با انواع و اقسام مختلف تشویق ها دوست داشتنی کنند و چه شیرین است جلسه ای که پدر نیم ساعت قبل از افطار فرزندان خود را جمع می کند و از آنچه می داند یا حتی از کتابی آسان به آنها درس می دهد و آنچه را که نمی دانند برایشان توضیح می دهد .سپس درست کمی قبل از اذان، او و فرزندانش دستان خود را با دعا و نیایش بلند می کنند و با همه دعاهای نیکو، درهای بهشت کوبیده می شود.
دعا: یکی از بهترین اوقاتی که قلب مؤمن در آن احساس آرامش و سعادت می کند، ساعات مناجات با پروردگار جهانیان است، مخصوصاً در ماه رمضان که در میان آیات سفارش به روزه در این ماه بزرگ، آیه ی دعا نیز به عنوان یادآوری اهمیت آن در این ماه، آمده است. پس مسلمان نباید خود و برادران مسلمانش را از دعای صالح و خالصانه فراموش کند به امید اینکه خداوند متعال او و همه مسلمانان را از غم و اندوهشان رها سازد.
ورود به بهشت: این ماه مبارک فرصتی است برای روزه داران تا وارد بهشت شوند و شکی نیست که روزه داران با ایمان و امیدوار به ثواب دری دارند که از آن در وارد بهشت می شوند که همان باب الریان است. همچنین در روز قیامت پاداش بزرگی در انتظار آنان است، روزه برای خداست و خداوند خودش به بندگان روزه دار پاداش بزرگی خواهد داد.
شکر خدا: در این ماه فرصتی برای شکرگزاری خداوند متعال است، به ویژه اگر بنده از پروردگار خود اطاعت کند و از گناه کردن به درگاه او و آنچه او را به خشم می آورد دوری کند، پس بنده پروردگارش را ستایش می کند و او را با قلب و زبان و عملش سپاس می گوید که آن نیکی ها را به او ارزانی داشته و او را از زشتی ها دور کرده است، چنان که حق تعالی فرمود:
{وَلِتُكَبِّرُواْ الله عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ}.
ودر پایان..
اینها فرصت هایی است که بعد از تفکر و اندیشه، پیدا کردم و آنها را به طور آماده و نیکو به برادران مسلمانم تقدیم می کنم و از خدا می خواهم که آن را غنیمت بشمارند و انجام دهند و اجرا کنند، و خداوند که معبودی جز او نیست، می داند که هیچ ماهی برای مسلمانان از نظر ثواب و ذکر، برتر و به قلب مسلمانان نزدیکتر از این ماه بزرگ نیست. ماهی که در آن درهای بهشت گشوده می شود و درهای آتش جهنم بسته می شود. پس گوارا باد بر کسانی که از او بهره بردند و چه زیان بار است برای کسانی که از آن غفلت کردند و حقوق و واجبات و اهداف آن را از دست دادند.
این ماه انواع عبادات، انواع معنویت و تقرب به خداوند را گرد هم آورده است. چه بسیار انسان هایی که جوینده کار خیربودند و دراین ماه به کارخیرپرداختند و چه بسیار انسان هایی که طالب کارخیربودندو کوتاهی کردند، و خداوند یاور است و ما را بس است و او بهترین پشتیبان است و درود خدا بر پیامبر ما محمد و خاندان و یارانش باد.
By محمد فاتح