حجاب (بخش ششم)

نویسنده: محمد‌عاصم اسماعیل‌زهی

فـضــــــــــایل حــــجــاب

حجاب ضرورت فطریی انسان است، نیاز طبیعی حیا وشرم یک زن سلیم الفطرت این است که از بیگانه­گان در حجاب باشد؛ بلکه حجاب تا حدی، نیاز فطرت هر انسان است.

انسان شریف بی­‌حیایی وبی­‌حجابی را پسند نمی­‌کند، شریعت نیز طبق فطرت انسانی دستور به حجاب داده‌است که بدون آن جلو فتنه وفساد را گرفتن بسیار کار مشکل است، کدام ذاتی­که انسان را آفرید، او بهتر می­داند که احکامات ضروری حجاب برای تحفظ انسانیت تا چه حدی ضروری است؛ چنانچه خداوند متعال به همین بنیاد احکامات حجاب را مقرر فرمود که عیناً مطابق عقل وفطرت انسانی است.

واژگان کلیدی: اطاعت، آمرزش الهی، تقویت تقوی، پوشش، حیاء، حفاظت نگاه، خیر وصلاح، طهارت، عفت، غیرت، محبت، مصونیت، نشانه ایمان.

در اینجا ما به فضایل حجاب می­پردازیم، حجاب فضایل بی­شماری دارد. از جمله:

حجاب اطاعت از خداوند متعال واطاعت از رسول او (صلی الله علیه وسلم) است.

خداوند متعال اطاعت خود واطاعت رسولش را واجب گردانیده می­فرماید: [وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى الله وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ الله وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا].

ترجمه: هیچ مرد وزن مؤمنی، در کاری که خدا وپیغمبرش داوری کرده باشند(وآن را مقرر نموده باشند) اختیاری از خود در آن ندارند (وارادۀ ایشامن باید تابع ارادۀ خدا ورسول باشد). هرکس هم از دستور خدا وپیغمبرش سرپیچی کند، گرفتار گمراهی کاملاً آشکاری می­گردد.

وخداوند متعال زنان را به حجاب امر فرموده است. خداوند متعال می­فرماید: [وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا].

ترجمه: وبه زنان مؤمنه بگو: چشمان خود را (از نامحرمان) فروگیرند (وچشم چرانی نکنند) وعورت‌های خویشتن را (با پوشاندن ودوری از رابطه­ی نامشروع) مصون دارند. وزینت خویش را (همچون سر، سینه، بازو، ساق، گردن، خلخال، گردن بند وبازوبند) نمایان نسازند؛ مگر آن مقدار (از جمال خلقت؛ همچون چهره وپنجه­ی دستها) وآن چیزها (از زینت آلات؛ همچون لباس وانگشتری وسرمه وخضاب) که (طبیعتاً) پیدا می­گردد.

وخداوند متعال فرموده: [وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى].

ترجمه: ودر خانه­های خود بمانید (وجز برای کارهائی که خدا بیرون رفتن برای انجام آن­ها را اجازه داده است، از خانه­ها بیرون نروید. وهمچون جاهلیت پیشین در میان مردم ظاهر نشوید وخودنمائی نکنید (واندام و وسائل زینت خود را در معرض تماشای دیگران قرار ندهید).

وخداوند متعال فرموده: [وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ].

ترجمه: هنگامی که از زنان پیغمبر چیزی از وسائل منزل به امانت خواستید، از پس پرده از ایشان بخواهید، این کار برای پاکی دل‌های شما وآنان بهتر است.

وخداوند متعال فرموده: [يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ الله غَفُورًا رَحِيمًا].

ترجمه: ای پیغمبر! به همسران ودختران خود وبه زنان مؤمنان بگو: که رداهای خود را جمع وجور بر خویش فرو افکنند؛ تا این­که (از زنان بی­بند وبار وخانم‌های آلوده) بازشناخته شوند ودر نتیجه مورد اذیّت وآزار (اوباش) قرار نگیرند. خداوند (پیوسته) آمرزنده ومهربان بوده وهست (واگر تاکنون در رعایت کامل حجاب سست بوده­اید وکوتاهی کرده­اید، توبه کنید واز این کار دوری کنید؛ تا خدا با مهر خود شما را ببخشد).

* ورسول گرامی (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرموده: «عن عبد الله، عن النبي (صلی‌الله‌علیه‌وسلم)، قال: المرأة عورة…».

ترجمه: زن عوره است، یعنی باید پوشیده شود.

حجاب زن، نشانه­‌ی عفت وپاکدامنی او است

خداوند متعال رعایت حجاب را نماد عفاف قرار داده می­فرماید: [يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ الله غَفُورًا رَحِيمًا].

ترجمه: ای پیغمبر! به همسران ودختران خود وبه زنان مؤمنان بگو: که رداهای خود را جمع وجور بر خویش فرو افکنند؛ تا این­که (از زنان بی­بند وبار وخانمهای آلوده) بازشناخته شوند ودر نتیجه مورد اذیّت وآزار (اوباش) قرار نگیرند. خداوند (پیوسته) آمرزنده ومهربان بوده وهست (واگر تاکنون در رعایت کامل حجاب سست بوده­اید وکوتاهی کرده­اید، توبه کنید واز این کار دوری کنید؛ تا خدا با مهر خود شما را ببخشد).

یعنی: خود را به عنوان پاکدامن ومحفوظ بپوشانند (تا آسیب نبینند) یعنی تا فاسقان آنان را در معرض آسیب نگیرند. ودر این جمله از آیه­ی فوق [فَلَا يُؤْذَيْنَ] اشاره به سوی این است که شناخت فضایل وزینت از زن با وسوسه وبدی به خود وخانواده­اش آسیب می­رساند.

پوشش وحجاب زنان، مایه­ی حفظ طهارت وپاکی درونی خود ومردان است

خداوند متعال فرموده: [وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ].

ترجمه: هنگامی که از زنان پیغمبر چیزی از وسائل منزل به امانت خواستید، از پس پرده از ایشان بخواهید، این کار برای پاکی دلهای شما وآنان بهتر است.

تشریح: خداوند متعال در این آیه حجاب را پاک کنندۀ دلهای از مردان مؤمن وزنان مؤمن توصیف نمود؛ زیرا اگر چشم نبیند، دل نمی­خواهد؛ واز این رو بینائی که نباشد، دل پاک­تر وبی­وسوسه­تر است، ودر این صورت نبود فتنه وفساد روشن­تر وآشکار می­شود؛ زیرا که حجاب آرزوهای مریضی دل را قطع می­کند.

حجاب برای زن ستر (یک پوشش) است.

قال رسول‌الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم): «إن الله عز وجل حييّ ستِّير، يحب الحياء والستر…».

ترجمه: همانا خداوند حیا ونهان است، حیا ونهان (حجاب) را دوست دارد.

حجاب تقوی را تقویت می­کند

خداوند تبارک وتعالی فرموده: [يَابَنِي آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْآتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ].

ترجمه: ای آدمیزادگان، ما لباسی برای شما درست کرده‌­ایم که عورات شما را می­پوشاند، ولباس زینتی را (برایتان ساخته­ایم که خود را بدان می­آرائید؛ اما باید بدانید که) لباس تقوا وترس از خدا، بهترین لباس است (که انسان خود را بدان می­آراید وخویشتن را از عذاب آخرت می­رهاند).

حجاب شرعی، نشانه­‌ی ایمان زن مسلمان است

خداوند متعال متعلق به حجاب فقط زنان مؤمن را مورد خطاب قرار داده است. خداوند متعال فرموده: [وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ]؛ وهمچنان خداوند متعال فرموده: [وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ].

حضرت عایشه (رضی‌الله‌عنها)، حجاب وپوشش کامل بدن را از ایمان تلقی می­کرد:

قال القرطبی: ودخلت نسوة من بني تميم علی عائشة (رضی‌الله‌عنها) عليهنّ ثياب رقاق، فقالت عائشة: «إن كنتن مؤمنات فليس هذا بلباس المؤمنات، وإن كنتن غير مؤمنات فتمتعن به».

امام قرطبی (رحمه‌الله) می­گوید: هنگامی که گروهی از زنان قبیله بنی تمیم نزد أم­المؤمنین حضرت عایشه (رضی‌الله‌عنها) آمدند، لباس­های نازکی به تن داشتند. حضرت عایشه (رضی‌الله‌عنها) فرمودند: «اگر شما زنان مؤمن هستید، این لباس، لباس زنان مؤمن نیست، واگر مؤمن نیستید؛ پس می­توانید از این لباس­ها لذت ببرید.

همچنان، امام قرطبی (رحمه‌الله) می­‌فرماید: «وأدخلت امرأة عروس علی عائشة (رضی‌الله‌عنها) وعليها خمار قبطي معصفر، فلما رأتها قالت: لم تؤمن بسورة «النور» امرأة تلبس هذا؟!. وثبت عن النبي (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) أنه قال: «نساء كاسيات عاريات مائلات مميلات رءوسهن مثل أسنمة البخت لا يدخلن الجنة ولا يجدن ريحها».

عروسی بر عایشه (رضی‌الله‌عنها) وارد شد، وآن عروس لباس مناسب اسلامی به تن نکرده بود. حضرت عایشه (رضی‌الله‌عنها) فرمود: این زن به سوره نور ایمان ندارد؛ در حالی که از رسول گرامی (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) ثابت شده که فرمود: «زنانی که با وجودیکه لباس پوشیده وبرهنه هستند، دیگران را فریفته می­گردانند وخود فریب می­خورند وسرهای­شان را مثل کوهان شتر بختی کج کرده­اند، بدان که در جنت داخل نخواهند شد؛ حتی بویش را هم استشمام نخواهند کرد».

بخش قبلی | بخش بعدی