نویسنده: شکران احمدی
ج: ايماء و تنبيه
نوع سوم مسالك العله، ايماء و تنبیه است. نخست به تعریف آن می‌پردازیم.
-
تعريف
ایماء، مشتق از مادۀ (ماء) و به معنای اشاره با دست و سر می‌باشد.
ایماء و تنبیه در اصطلاح اصولی: در علم اصول به نحو معمول هر دو واژه در یک معنا به کار رفته و بر دلالتی اطلاق می‌شود که از سیاق کلام و یا لازم معنا به دست می‌آید. ایماء و تنبیه بر اساس فهم عرفی هم، همین لازم عقلی و یا عرفی، مدنظر متکلم و یا گوینده است؛ درحالی‌که مدلول کلام مطابقی نیست، یعنی الفاظ کلام او، برای معنای موردنظر وضع نشده است.
با شناخت مفهوم ایماء، فرق میان نص صریح، نص ظاهر و ایماء نیز آشکار می‌شود. بدین توضیح که در نص صریح، لفظ فقط برای علت وضع شده و احتمال دیگر نداشته باشد. نص ظاهر آن است که لفظ برای تعلیل وضع شده باشد و احتمال دیگر نیز داشته باشد. ایماء و اشاره عبارت از این است که لفظ برای تعلیل وضع نشده باشد؛ اما تعلیل از سیاق کلام و یا دیگر قرائن لفظی فهمیده شود.
-
انواع ايماء
