منظور از مصونیت فردی یا امنیت شخصی یا آزادی فردی به معنی اخص کلمه این است که فرد از هرگونه تعرض و تجاوز مانند قتل، جرح، ضرب، توقیف، حبس و تبعید، شکنجه و عذاب، تهدید و سرزنش و سایر مجازاتهای غیرقانونی خودسرانه و یا اعمالیکه منافی شئون و حیثیت انسانی اوست مانند اسارت، تملک، بهرهکشی، بردگی، فحشا و غیره مصون و در امان باشد.
اسلام برای تمامی نیازهای بنیادین بشر، دیدگاهی اصولی، راهبردی و ملاحظات ماهوی دارد؛ لذا انواع امنیت، به ویژه امنیت فردی نیز از این حکم مستثنا نیست.
با بررسی قرآن و حدیث، به این نتیجه میرسیم که این دو منبع به این بُعد از زندگی بشر توجه نموده و افراد جامعه را برای برقراری امنیت، آرامش و آسایش تشویق و ترغیب کردهاند. بهعنوان مثال، خداوند متعال میفرماید: «مَن عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ»؛ «هرکس درحالیکه مؤمن است کار شایستهای انجام دهد مرد باشد یا زن، او را به زندگانیای پاک زنده میداریم و پاداششان را به [حسب] نیکوترین آنچه میکردند، به آنان میدهیم.»
در تفسیر نور، ذیل این آیه چنین آمده است: «مراد از زندگی فردی لبریز از قناعت، رضایت، شکیبایی بر مصائب جهان و شکر بر نعمتهای یزدان است. به تبع آن، زندگی جمعی نیز قرین با آرامش، امنیت، رفاه، صلح، صفا، محبت، دوستی، تعاون، همکاری و دیگر مفاهیم سازندۀ انسانی خواهد بود.»
قرآن برای ایجاد امنیت و حفظ جان انسانها توجه خاصی داشته و آیات زیادی از قرآن در باب حفظ جان و خون انسانها توجه و اهتمام میورزد تا انسان با خیال راحت و احساس امنیت کامل در اجتماع و محیط سالم برای تکامل خویش تلاش کند.
امنیت فردی را میتوان اولین شرط از شرایط جامعۀ بشری ایدهآل و مناسب دانست؛ زیرا در جامعهای که امنیت فردی تأمین باشد، مردم بدون دغدغه و به دور از هر نوع ترس و هراس به کار و زندگیشان مشغول میشوند. مقصود از امنیت فردی، ایجاد اطمینان و آرامش برای فرد به اعتبار این که یک انسان است، میباشد. این امر زمانی ممکن است که او از هر خطری که زندگی و نیازهای او را تهدید میکند، محفوظ و مصون بماند.
امنیت فردی به حالتی اطلاق میشود که فرد از لحاظ جسمی و روحی، فارغ از ترس و آسیب به جان، مال و آبروی خود زندگی کند. در اندیشۀ اسلامی، امنیت فردی را باید در سایۀ تقوا، اطمینان، رعایت حدود الهی و ایمان جستجو کرد.
برای اینکه بتوانیم یک جامعۀ ایدهآل و به دور از هر نوع آشوب، ناامنی و ناآرامی داشته باشیم باید عوامل ایجاد امنیت فردی را بررسی نموده و به آنها توجه کنیم.