اعتیاد رسانه‌ای همچون اعتیاد به مواد مخدر یک بیماری مزمن و خطرناک است و اگر درمان نشود، انسان را گرفتار مشکلات مادی و معنوی متعددی خواهد کرد.
برای درمان اعتیاد رسانه‌ای چند راهکار عملی وجود دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره خواهد شد:
۱. پذیرش اعتیاد به رسانه به‌عنوان یک مشکل؛ اولین گام برای درمان اعتیاد رسانه‌ای این است که معتادان رسانه‌ای این مسئله را به‌عنوان یک مشکل بپذیرند و طرز فکرشان را تغییر دهند و قبول کنند که در حال آسیب‌رساندن به خودشان هستند؛ تا زمانی که پذیرش اتفاق نیفتد و باور به خطر اعتیاد رسانه‌ای وجود نداشته باشد، درمان نیز شروع نخواهد شد.
۲. ریشه‌یابی علت استفاده بیش از اندازه از رسانه؛ معتادان رسانه‌ای با خود صادق باشند و در درون خودشان کنکاش کنند و ببینند که علت استفاده بیش از اندازه‌ی آنان از رسانه چیست؟ اگر علت اصلی‌تری وجود داشته باشد، باید به فکر درمان آن باشند. برای فهم این موضوع بهتر است به روانشناس مراجعه کنند. در بسیاری از موارد گذراندن بیش از حد زمان در فضای مجازی ناشی از علت دیگری است؛ به‌عنوان مثال: ممکن است فرد به دلیل عدم اعتماد به نفس در رویارویی با انسان‌ها در دنیای واقعی به ارتباطات مجازی روی بیاورد. کمبود اعتماد به نفس ممکن است به علت نداشتن مهارت کافی در برقراری روابط اجتماعی یا تجربیات تلخ گذشته در هنگام برقراری ارتباط با دیگران و چیزهایی از این قبیل باشد. گاهی اوقات اختلالاتی نظیر افسردگی بر فرد چیره می‌شود و باعث می‌شود که او به رابطه‌ی مجازی و نصفه‌نیمه بسنده کند و توان برقراری رابطه‌ی واقعی در دنیای واقعی را نداشته باشد.
۳. توجه به پیامدهای ناگوار اعتیاد رسانه‌ای؛ بسیاری از افراد اعتیاد رسانه‌ای را به اندازه کافی جدی نمی‌گیرند و از پیامدهای آن آگاهی کافی ندارند؛ همین امر باعث می‌شود که دیرتر برای درمان یا پیشگیری از پیامدهای این مشکل حاد اقدام کنند. در نتیجه اعتیاد در آنان شدت بیشتری پیدا می‌کند. همانگونه که ذکر شد، اعتیاد رسانه‌ای پیامدهای ناگوار مادی و معنوی در پی خواهد داشت. اگر کسی به این پیامدها توجه کند، قطعاً تصمیم جدی برای درمان اعتیاد رسانه‌ای خواهد گرفت.
۴. برنامه‌ریزی؛ داشتن برنامه‌ریزی مشخص در زندگی یکی از راهکارهای مؤثر درمان اعتیاد رسانه‌ای است. معتادان به رسانه می‌توانند با برنامه‌ریزی منظم و دقیق با این بیماری مبارزه کنند. اگر آنان احساس کنند که در برنامه‌ریزی موفق نیستند، می‌توانند از خانواده یا دوستان کمک بگیرند تا به آنان تذکر دهند. همچنین بهترین راه این است که به تدریج زمان استفاده از اینترنت کم شود؛ به‌طور مثال: از اینترنت نیم ساعت کمتر از دفعه‌ی قبل استفاده کنند؛ برای این منظور می‌توانند از برنامه‌ها و نرم‌افزارهای زمان‌سنج استفاده نمایند. حتی می‌توانند ساعت زنگدار خود را کوک کنند تا بعد از یک ساعت به صدا در بیاید و آنان متوجه شوند که زمان استفاده از اینترنت و گوشی به پایان رسیده است. از راهکارهای دیگر این است که اینترنت با حجم محدود خریداری کنند؛ به‌طور مثال: ترافیک خود را روزانه خریداری کنند و خود را ملزم نمایند بیش از یکبار در طول شبانه‌روز بسته نخرند.
۵. بهره‌گیری از تشویق و تنبیه؛ تشویق و تنبیه نیز یکی از راهکارهای مؤثر و عملی در درمان اعتیاد به رسانه است. تحقیقات نشان داده است که استفاده از تشویق مؤثرتر است. اگر افراد فقط در زمان معین‌شده از اینترنت یا تلویزیون استفاده کردند، خود را تشویق کنند و به خودشان پاداش بدهند. پاداش می‌تواند هر چیزی باشد که فرد از آن لذت می‌برد. همچنین اگر افراد بیش از زمان تعیین‌شده از رسانه استفاده کردند، خودشان را جریمه کنند؛ به‌طور مثال: خودشان را از برخی کارهای مورد علاقه‌شان محروم نمایند.
۶. افزایش ارتباط با خانواده و دوستان؛ رابطه‌ی چهره‌به‌چهره با عزیزان و بستگان نیز یکی از مؤثرترین راه‌های درمان اعتیاد رسانه‌ای است؛ چرا که بسیاری از مواقع اعتیاد به اینترنت و رسانه ناشی از کمبود ارتباطات سالم و مؤثر در زندگی است. در نتیجه اگر برای بهبود این روابط تلاش شود، به‌طور غیرمستقیم باعث کاهش وابستگی فرد به رسانه می‌شود.
۷. کاهش استفاده از ابزار رسانه‌ای؛ افرادی که دچار اعتیاد رسانه‌ای هستند، سعی کنند وسایلی را که زمینه‌ی ارتباطشان را با دنیای مجازی فراهم می‌کنند، کمتر لمس کنند.
وقتی آنان برای لحظه‌ای گوشی خود را در دست می‌گیرند و صفحه‌ی آن را روشن می‌کنند، انواع نوتیفیکیشن‌ها را روی صفحه‌ی خود می‌بینند و وسوسه می‌شوند که آنان را چک کنند. ممکن است حس کنند هر لحظه چیزی در جریان است که آنان از آن بی‌خبرند؛ اما اگر گوشی خود را کمتر در دست نگه دارند و از آن دور باشند، کمتر وسوسه خواهند شد که در فضای مجازی پرسه بزنند.
موارد مذکور برخی از مهم‌ترین راه‌های درمان اعتیاد رسانه‌ای است که اگر درست به کار گرفته شود، می‌تواند موجب بهبودی و درمان اعتیاد رسانه‌ای شود.
By محمد فاتح