نویسنده: محمدعاصم اسماعیلزهی
ب. فضایل قربانی در حدیث:
امالمؤمنین عايشۀ صدیقه رضیاللهعنها از رسول مبارک اسلام صلیاللهعلیهوسلم روایت میکند که فرمودند: «در روز عید هیچ عمل بنیآدم نزد خداوند پسندیدهتر از قربانی نیست و حیوان قربانی در روز قیامت با شاخها، موها و سمهای خود زنده شده و میآید؛ بدون شک، قبل از رسیدن خون قربانی به زمین، قربانی در نزد خداوند متعال مورد پذیرش قرار میگیرد؛ پس با دل شاد و خوشحال قربانی کنید».
حضرت زید ابن ارقم میفرماید: یکی از یاران رسول خدا صلیاللهعلیهوسلم از ایشان پرسید: «یا رسول الله، ما چرا قربانی میکنیم؟ آنحضرت در پاسخ فرمودند: قربانی، سنّت پدر شما ابراهیم است. دوباره پرسیده شد؛ پس برای ما در قربانی چه چیزی نهفته است؟ فرمودند: بهجای هر تار موی حیوان قربانی، الله متعال برای شما یک حسنه میدهد. پرسیدند: یا رسول الله در پشمها چگونه؟ پاسخ دادند: در برابر هر تار پشم حیوان قربانی یک حسنه به دست میآورید.»
علی مرتضی میگوید که پیامبر صلیاللهعلیهوسلم فرمودند: «ای مردم، قربانی کنید و با ذبح آن طلب پاداش کنید؛ چه که با نخستین قطرۀ خونی که از قربانی به زمین میریزد، در معرض قبـولـى اللـه متعال قرار میگیرد.»
در حدیثی دیگری که آن را عبدالله بن عباس رضیاللهعنه نقل میکند، پیامبر صلیاللهعلیهوسلم میگویند: «خرج کردن سرمایه در روز عید در هیچ کاری آنقدر فضیلت نیست که در قربانی کردن است.»
حضرت عبدالله بن عمر رضیاللهعنه میگوید: «پیامبر صلیاللهعلیهوسلم ده سال در مدینه زندگی کردند و در این ده سال، هیچگاه قربانی کردن را ترک ننمودند.»
در فضیلت قربانی احادیث فراوانی وارد شده است که ذکر همۀ آن در اینجا غیرممکن است. در فضیلت قربانی همین کافی است که پیامبر صلیاللهعلیهوسلم همهساله دو حیوان قربانی میکردند، یکی برای خود و دیگری برای امتیان نیازمند خود. حتی یکبار یک بز قربانی کردند و هنگام ذبح آن فرمودند: «اللَّهُمَّ إِنَّ هَذَا عَنِّى وَعَمَّن لَم يُضَحٌ مِن أُمَّتِي»؛ «خدایا (این قربانی) از جانب من است و هرکس از امت من که قربانی نکرده باشد.»
بعد از وفات ایشان حضرت علی رضیاللهعنه در روز عید دو حیوان ذبح میکرد. روزی حنش بن عبدالله صنعانی از ایشان در این خصوص پرسید، علی مرتضی در پاسخ فرمود: «پیامبر صلیاللهعلیهوسلم به من وصیت کردند که بعد از درگذشتم وقتـی بـرای خـودت حیوانی قربانی میکردی، برای من نیز حیوانی را قربانی کن.»
با پیشرو داشتن آیات و روایات فوق، به آموزههای زیر میتوان دست یافت:
۱ـ پیامبر صلیاللهعلیهوسلم هیچگاه قربانی کردن را ترک نکردند.
۲ـ قربانی یادگار و سنّت ابراهیم خلیل الرحمن است.
۳ـ قربانی یکی از شعایر اسلام است و زنده نگهداشتن این شعایر نشانگر زندهبودن دل انسان مسلمان است.
٤ـ قربانی صورتی دارد و حقیقتی؛ صورت قربانی ذبح حیوان است و حقیقتش، دست یافتن به پرهیزگاری و اخلاقمداری.
5ـ ارزندهترین کاری که در روز عید میتوان انجام داد، قربانی کردن است.
٦ـ قربانی در دنیا باعث آمرزیده شدن گناهان و دستگیری از نیازمندان میشود و در آخرت باعث دستیابی به رضوان و رضایت الهی خواهد شد.
7ـ با ریختن نخستین قطرۀ خون حیوان قربانی، گناهان صغیرۀ شخص قربانیکننده بخشیده میشود.
8ـ قربانی واجب عینی است نه کفایی.
ادامه دارد…